Του Κώστα Νάνου
Σήμερα πέφτουν οι υπογραφές στο τελικό σχέδιο της σύμβασης ΟΛΠ-Cosco Pacific, για την παραχώρηση του ΣΕΜΠΟ στην κινεζική εταιρεία για 35 χρόνια, η οποία θα τεθεί υπό τον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου και στη συνέχεια, αφού υπογραφεί, θα σταλεί προς κύρωση από τη Βουλή.
Οι δύο πλευρές συμφώνησαν, η περίοδος συγκατοίκησης ΟΛΠ και Cosco, να περιοριστεί σε 8 μήνες (6+2) κατά μέγιστο. Περιορίζοντας το χρονικό διάστημα της συγκατοίκησης, η Διοίκηση του ΟΛΠ περιορίζει τις οικονομικές απώλειες που πιθανώς θα πλήρωνε από την αδυναμία επίτευξης της εγγυημένης απόδοσης.
Επίσης, η κατασκευή του προβλήτα ΙΙΙ συνδέθηκε τόσο με ποινικές ρήτρες, για μη επίτευξη τμηματικών προθεσμιών, όσο και με ρήτρες για το χρόνο τελικής ολοκλήρωσης, ενώ σε περίπτωση μη πραγματοποίησης της επένδυσης, ο ΟΛΠ διατηρεί την επιλογή της καταγγελίας της σύμβασης.
Πέραν των 3,4 δισ. ευρώ, στα οποία ανέρχονται τα εγγυημένα οφέλη για τον ΟΛΠ, σημαντικά οφέλη εκτιμώνται και για το Δημόσιο. Τα οφέλη του Δημοσίου από την παραχώρηση υπολογίζονται με αρχικές εκτιμήσεις σε 2,35 δισ. ευρώ για την περίοδο των 35 ετών και προκύπτουν ως εξής:
Από τον ΟΛΠ συνολικά 1, 58 δισ. ευρώ που αναλύεται σε:
- 68 εκατ. ευρώ αντάλλαγμα παραχώρησης επί του εσόδου του ΟΛΠ.
- 847 εκατ. ευρώ φόρο εισοδήματος εκ του κέρδους του ΟΛΠ.
- 670 εκατ. ευρώ μερίσματα του μετά από φόρους κέρδους του ΟΛΠ.
- Από τον παραχωρησιούχο φόρο εισοδήματος 771 εκατ. ευρώ.
Αντάλλαγμα
Το αντάλλαγμα του ΟΛΠ βασίζεται σε ποσοστό επί των ετησίων συνολικών εσόδων της ΑΕΑΣ το οποίο ανέρχεται σε 21% για τα πρώτα 8 χρόνια της παραχώρησης και σε 24,5% από τον ένατο χρόνο και μετά. Σε κάθε περίπτωση ο ΟΛΠ έχει εξασφαλίσει συγκεκριμένο ποσό ανά έτος ως εγγυημένο ελάχιστο αντάλλαγμα ρητώς ορισμένο κατʼ έτος στη σύμβαση.
Παράλληλα ο ΟΛΠ λαμβάνει ως αρχική καταβολή 50 εκατ. ευρώ που θα καταβληθούν εντός 15 ημερών από την δημοσίευση της κύρωσης της σύμβασης στο ΦΕΚ. Επιπρόσθετη καταβολή 700.000 ευρώ που αφορά την κοστολογική επιβάρυνση του ΟΛΠ για τη διαχείριση και την εν γένει παρακολούθηση της λειτουργίας της σύμβασης, καθώς και σταθερό ετήσιο αντάλλαγμα Ι & ΙΙ, βάσει του μήκους και την έκταση των προβλητών που ανέρχεται σε τιμές 2008 σε περίπου 5 εκατ. ευρώ για τον προβλήτα ΙΙ και περίπου 2 εκατ. ευρώ για τον προβλήτα ΙΙΙ, προσαυξανόμενο με το Δ.Τ..Κ. +2% κατ΄ έτος.
Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των επενδύσεων

Τόσο ο ΟΛΠ όσο και η Cosco ενδιαφέρονται να ολοκληρωθούν οι επενδύσεις του προβλήτα ΙΙ, όσο και του προβλήτα ΙΙΙ όσο το δυνατόν συντομότερα, ώστε να προλάβουν τον ανταγωνισμό στη Μεσόγειο.
Ως αποτέλεσμα έχει ήδη συμφωνηθεί ότι η ολοκλήρωση των έργων θα γίνει μέχρι το 2015, έτσι ώστε από το 2016 και μετά να εξασφαλίζει δυναμικότητα άνω των 3.700.000 TEU.
Τα έργα που θα υλοποιηθούν μέχρι τη χρονιά ορόσημο, περιλαμβάνουν την κατασκευή του προβλήτα ΙΙΙ όσο και λιμενικά έργα σύμφωνα με την προσφορά της Cosco στον υπάρχοντα προβλήτα ΙΙ.
Η εκτιμώμενη επένδυση μέχρι το 2015 ανέρχεται σε περίπου 300 εκατ. ευρώ.
Κατασκευή προβλήτα ΙΙΙ
Η κατασκευή του προβλήτα ΙΙΙ συνδέθηκε τόσο με ποινικές ρήτρες για μη επίτευξη τμηματικών προθεσμιών, όσο και με ρήτρες για το χρόνο τελικής ολοκλήρωσης. Στην περίπτωση που η Cosco με επιλογή της, δεν πραγματοποιήσει την επένδυση, ο ΟΛΠ διατηρεί την επιλογή της καταγγελίας της Σύμβασης που από μόνη της δημιουργεί σημαντικό αντικίνητρο μη κατασκευής, αλλά επιπλέον συμφωνήθηκε επιλογή ώστε ο ΟΛΠ να διεκδικήσει αποζημίωση δεχόμενος τη συνέχιση της Σύμβασης. Η εναλλακτική επιλογή δημιουργεί ακόμη ένα μοχλό πίεσης για τη κατασκευή του προβλήτα ΙΙΙ.
Περίοδος Συγκατοίκησης
Η περίοδος συγκατοίκησης ΟΛΠ και Cosco, περιορίζεται πλέον σε 8 μήνες (6+2) κατά μέγιστο. Είναι σίγουρο, όπως προαναφέρθηκε, ότι περιορίζοντας το χρονικό διάστημα της συγκατοίκησης, η Διοίκηση του ΟΛΠ περιορίζει τις οικονομικές απώλειες που πιθανώς θα πλήρωνε από την αδυναμία επίτευξης της εγγυημένης απόδοσης. Ταυτόχρονα και η Cosco βγαίνει ωφελημένη, αφού μπορεί γρηγορότερα να εφαρμόσει τις διαδικασίες λειτουργίας που θέλει να εφαρμόσει στο λιμάνι για την βελτίωση της ποιότητας υπηρεσίας.
Εγγυημένη Δυναμικότητα - Διακίνηση
Η σύμβαση προβλέπει εγγυημένη δυναμικότητα για κάθε έτος παραχώρησης. Παράλληλα, η ΑΕΑΣ υποχρεούται να γεμίζει το 65% της εν λόγω δυναμικότητας, η οποία είναι υπερδιπλάσια της σημερινής αφού με την ολοκλήρωση των έργων ανέρχεται σε 3,7 εκατ. TEU.
Εφόσον η διακίνηση είναι κάτω του 50% της εγγυημένης δυναμικότητας τότε καταβάλλεται ρήτρα ύψους 18 ευρώ ανά υπολειπόμενου TEU, πληθωριζόμενο κατʼ έτος. Μετά την παρέλευση της πρώτης τριετίας, σε περίπτωση μη επίτευξης του ανωτέρω 65% για τρία συνεχή έτη, υπάρχει για τον ΟΛΠ το δικαίωμα καταγγελίας της σύμβασης.. Δίδεται ωστόσο στον ανάδοχο η δυνατότητα συμψηφισμού με ενδεχόμενη υπερβάλλουσα διακίνηση την προηγούμενη τριετία, χωρίς όμως να αναστέλλεται η ρήτρα των 18 ευρώ ανά TEU, την οποία συνεχίζει να καταβάλλει.
Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η ανάπτυξη του λιμανιού του Πειραιά, η περαιτέρω ανάπτυξη των παραναυτιλιακών δραστηριοτήτων στην περιοχή και φυσικά ενδυνάμωση του Πειραιά ως ναυτιλιακού κέντρου.
Σύμφωνα πάντως με την διοίκηση του Οργανισμού, η στρατηγική αυτή ανάπτυξης του ΟΛΠ είναι υγιής και από άποψη προστασίας του ανταγωνισμού, καθώς ο ΟΛΠ θα δρα ανασταλτικά με τη λειτουργία της προβλήτας Ι στις οποίες προσπάθειες εκμετάλλευσης της δεσπόζουσας θέσης του ιδιώτη. Ο ιδιώτης δεν θα μπορεί να επιβάλλει μονοπωλιακά τιμολόγια καθώς οι πελάτες σε κάθε περίπτωση θα μπορούν να εξυπηρετούνται από τον ΟΛΠ. Παράλληλα σε κάθε περίπτωση λαμβάνεται μέριμνα ο ιδιώτης να λειτουργεί σύμφωνα με το ίδιο πλαίσιο που λειτουργεί και ο ΟΛΠ, βάσει της σύμβασης παραχώρησης του Ελληνικού Δημοσίου.