Τράπεζες: Τα ξεθωριασμένα σενάρια των συγχωνεύσεων

Του Γιώργου Δημητρομανωλάκη 

Μπορεί να γίνει στις παρούσες συνθήκες εν μέσω της χρηματοπιστωτικής κρίσης ένα mega deal στο χώρο των τραπεζών; Το ερώτημα αυτό φαίνεται ότι απασχολεί όλο και περισσότερο τους Έλληνες τραπεζίτες, καθώς οι αποτιμήσεις των επιχειρήσεων του κλάδου έχουν υποχωρήσει κατά 30% τους τελευταίους μήνες. 

Παλαιότερα οι περισσότεροι υποστήριζαν ότι οι συγχωνεύσεις θα γίνουν όταν θα αρχίσουν να στερεύουν οι παραδοσιακές πηγές κερδοφορίας των μεγάλων παικτών του τραπεζικού συστήματος (λιανική, επιχειρηματική τραπεζική κ.λπ.) κάτι που άρχισε να συμβαίνει τώρα. 

Πριν από κάποια χρόνια ο πατριάρχης των τραπεζιτών κ. Γιάννης Κωστόπουλος είχε επισημάνει ότι η ελληνική αγορά «χωράει» μόλις 2,5 τράπεζες, άλλα όμως η Alpha Bank μετά την πώληση του 4% του μετοχικού της κεφαλαίου σε αραβικά κεφάλαια δείχνει (αν και όλα είναι πιθανά) να απέχει τουλάχιστον προσωρινά από την όποια διαδικασία συγκέντρωσης του κλάδου.

Την άποψη περί συγκέντρωσης του συστήματος φαίνεται να εκφράζει σε στενούς του συνεργάτες και ο επικεφαλής της Πειραιώς, κ. Μιχάλης Σάλλας, ενώ από την πλευρά της Eurobank o κ. Νίκος Νανόπουλος τηρεί σιγήν ιχθύος. Απρόβλεπτος παράγοντας πάντα είναι ο επικεφαλής της Marfin, κ. Ανδρέας Βγενόπουλος ο οποίος φαίνεται να πιστεύει ότι δεν είναι ώρα τώρα για εξαγορές και συγχωνεύσεις, καθώς ο επενδυτικός ορίζοντας παραμένει χωρίς ορατότητα. Πάντως, παλαιότερα είχε δηλώσει ότι θα είναι παρών σε οποιαδήποτε σχετική διαδικασία.

"Περιμένουμε εξαγορές"

Ο μόνος από τους τραπεζίτες που την τελευταία διετία είχε εκφράσει επίσημα την άποψη ότι πρέπει να γίνει στην Ελλάδα ένα mega deal είναι ο επικεφαλής της Εθνικής, κ. Τάκης Αράπογλου, ο οποίος εμφανίζεται υπέρμαχος ενός εθνικού πρωταθλητή στο χρηματοπιστωτικό χώρο. 

Στη γενική συνέλευση της Εθνικής Τράπεζας στις 25 Μαΐου είχε εμφανιστεί υπέρμαχος των συγχωνεύσεων και των εξαγορών και στην Ελλάδα. Ο ίδιος είχε επισημάνει ότι «όσο η Ελλάδα ωριμάζει θα πρέπει να περιμένουμε εξαγορές και συγχωνεύσεις με στόχο την οικονομία κλίμακας και τις συνέργειες μεταξύ των ομίλων που έχουν βάση την Ελλάδα. Αποτέλεσμα αυτών θα είναι η διατήρηση υψηλών αποτιμήσεων και η δημιουργία μεγαλύτερων σε μέγεθος ελληνικών τραπεζικών ομίλων που θα μπορούν να ανταγωνιστούν περισσότερο τους ευρωπαϊκούς κολοσσούς». 

To μέγεθος των ελληνικών τραπεζών παραμένει μικρό ήταν η φράση του κ. Αράπογλου, με την οποία είχε ξεκινήσει την τοποθέτησή του εκείνη την ημέρα.

Μέχρι εκείνη την ημέρα πάντως, δεν είχε θέσει παρόμοια διλλήματα, καθώς θεωρούσε ότι το μέλλον της ΕΤΕ είναι στο εξωτερικό.

Όσοι γνωρίζουν το διοικητή της Εθνικής λένε ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που πότε δεν λέει κάτι τυχαία. Πρόκειται για έναν τραπεζίτη που γνωρίζει πολύ καλά το διεθνές παιχνίδι των εξαγορών και είναι υπέρμαχος των μακροπρόθεσμων στρατηγικών. 

Την εξαγορά της Finansbank, λένε στο επιτελείο του, την μελετούσε τουλάχιστον 12 μήνες πριν, χωρίς όμως κανείς να γνωρίζει τα σχέδια του. 

Επιπροσθέτως θα πρέπει να σημειωθεί ότι την απόφαση να εισέλθει στο μετοχικό κεφάλαιο του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου την είχε προαναγγείλει (με αποκλειστικές του δηλώσεις στο Capital.gr) εμμέσως πλην σαφώς 45 ημέρες πριν εξαγοράσει το 6% των μετοχών του Τ.Τ.

«Δεν είναι χωρίς νόημα να πει κάποιος ότι έχει σχεδιάσει το μέλλον της Εθνικής 3-4 χρόνια μπροστά» λένε πηγές του Μεγάρου Μάξιμου προς το Capital.gr που έχουν συνομιλήσει κάποιες φορές μαζί του. «Για αυτό άλλωστε το λόγο έχει και την απόλυτη εμπιστοσύνη του Πρωθυπουργού» εξηγούν χαρακτηριστικά.

Τονίζεται ότι στην παρούσα χρονική περίοδο η αξία της Εθνικής βρίσκεται στα 15,5 δισ. ευρώ, της EFG στα 7,1 δισ. ευρώ, της Alpha Bank στα 6,63 δισ. ευρώ, της Πειραιώς στα 5,5 δισ. ευρώ, της Κύπρου στα 4,66 δισ. ευρώ και της Μarfin Popular Bank στα 3,37 δισ. ευρώ. 

Ενδιαφέρον για Ρωσία

Το όραμα του επικεφαλής του ομίλου της Εθνικής, Τάκη Αράπογλου είναι να καταστήσει τον όμιλο της ΕΤΕ τον ισχυρότερο στη Ν.Α. Ευρώπη και έναν από τους μεγαλύτερους σε ευρωπαϊκό επίπεδο. 

Όμως, για να γίνει αυτό χρειάζεται είτε μια εξαγορά στο εσωτερικό είτε μια μεγάλη στο εξωτερικό (από την Εθνική επισημαίνουν ότι κοιτάνε προς τη Ρωσία, χωρίς όμως να βιάζονται μια τράπεζα του μεγέθους της Finansbank). 

Η Εθνική, που έχει τις περισσότερες πιθανότητες να εμπλακεί σε ένα εγχώριο deal, διαπραγματεύεται με χαμηλότερο P/E (βάσει των προβλέψεων κερδοφορίας του 2008 και του 2009 ) σε σχέση με τους ανταγωνιστές της. 

Για την ακρίβεια: 

* η ΕΤΕ όσον αφορά τα κέρδη του 2008 διαπραγματεύεται με PE 9,36 και του 2009 7,87, 

* η Alpha για το 2008 διαπραγματεύεται με PE 10,50 και για το 2009 , με 8,89, 

* η Eurobank για το 2008 διαπραγματεύεται με ΡΕ 9,66 και για το 2009 με 7,89, ενώ 

* η Πειραιώς διαπραγματεύεται με PE 10 ,73 για τα κέρδη του 2008 και με ΡΕ   8,43 για το 2009. 

Όμως, μία τέτοια μεγάλη συμφωνία θα βοηθούσε την Εθνική Τράπεζα, καθώς θα μείωνε το ρίσκο, αλλά και τον έλεγχο του ελληνικού δημοσίου, το οποίο έμμεσα (μέσω των ασφαλιστικών ταμείων) ελέγχει περίπου το 16%-17% των μετοχών της.

Μια συμφωνία στην εσωτερική αγορά θα πραγματοποιούνταν κατά το μεγαλύτερο μέρος της μέσω ανταλλαγής μετοχών, κάτι που καθιστά ιδιαίτερα σημαντικές τις συγκριτικές αποτιμήσεις. Συγχώνευση μεταξύ δύο εκ των πέντε μεγάλων ελληνικών τραπεζών θα είχε συνέργειες στις αναδυόμενες αγορές της περιοχής, όπου τα δίκτυα υποκαταστημάτων των ιδρυμάτων είναι συμπληρωματικά. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μειωθεί σημαντικά το εργατικό δυναμικό εντός της Ελλάδος. Κάτι τέτοιο όμως είναι ιδιαίτερα δύσκολο, καθώς η εργατική νομοθεσία δεν προβλέπει μαζικές απολύσεις. Σε περίπτωση δε εθελουσίας εξόδου το συνολικό κόστος είναι σίγουρο ότι θα ήταν τρομακτικό για τα μεγέθη των 2 οργανισμών.