Του Χάρη Φλουδόπουλου
Από... «σαράντα κύματα» πέρασαν οι προσπάθειες του ομίλου των Ελληνικών Πετρελαίων, στην αγορά του ηλεκτρισμού, εκεί όπου τα ΕΛΠΕ έσπασαν πρώτα το μονοπώλιο της ΔΕΗ στον τομέα της παραγωγής. Την περασμένη εβδομάδα, έγινε ένα ακόμη βήμα, που ίσως σημάνει σε σύντομο χρονικό διάστημα, το σπάσιμο του μονοπωλίου της ΔΕΗ και στην αγορά της εμπορίας. Ο λόγος για το «γάμο» με τη νούμερο δύο ιταλική εταιρεία ηλεκτρισμού, την Edison, που έδωσε «happy end» στην... «ηλεκτρική περιπέτεια» του ομίλου.
Και όμως, η πρώτη εμπειρία από την περίφημη επένδυση των ΕΛΠΕ για την κατασκευή μονάδας ηλεκτροπαραγωγής στη Θεσσαλονίκη, ήταν μάλλον οδυνηρή. Ήταν στις αρχές του 2004 όταν ξεκίνησε η κατασκευή της πρώτης εκτός ΔΕΗ, μονάδας ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο το φυσικό αέριο και εγκατεστημένη ισχύ 390MW. Η μονάδα εγκαταστάθηκε στο βιομηχανικό συγκρότημα των ΕΛΠΕ, στο Δήμο Εχεδώρου Θεσσαλονίκης και κόστισε 250 εκατ. ευρώ. Η κατασκευή της «Ενεργειακής Θεσσαλονίκης» ολοκληρώθηκε το 2005, με επιτυχία και στα τέλη του έτους ξεκίνησε εμπορική της λειτουργία. Κάπου εκεί ξεκίνησαν τα δύσκολα για τα ΕΛΠΕ. Όπως σχολίαζε ένα χρόνο αργότερα, ο πρόεδρος των ΕΛΠΕ, κ. Ε. Χριστοδούλου, κατά τη διάρκεια των εγκαινίων της μονάδας στα τέλη του 2006, η Ενεργειακή Θεσσαλονίκης έπαιξε το ρόλο εκχιονιστήρα στην αγορά ηλεκτρισμού. Εκείνο που ήθελε να δείξει ο κ. Χριστοδούλου ήταν τα πολλά προβλήματα που αντιμετώπισε η μονάδα κατά το πρώτο εξάμηνο λειτουργίας της. Αυτά τα προβλήματα εντοπίζονταν, σύμφωνα με τον τότε διευθύνοντα σύμβουλο κ. Π. Καβουλάκο, στη λειτουργία της χονδρεμπορικής αγοράς.
Πράγματι το πρώτο τρίμηνο εμπορικής λειτουργίας της, η μονάδα πραγματοποίησε πωλήσεις ενέργειας της τάξης των 25 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας ζημιές, καθώς αδυνατούσε να ανταγωνιστεί στη χονδρεμπορική αγορά τις τιμές της ΔΕΗ. Εκείνη την εποχή, ο κ. Χριστοδούλου είχε ευθέως αναφερθεί στο ενδεχόμενο να πουληθεί η μονάδα, σε περίπτωση που το πρώτο έτος λειτουργίας της δεν ικανοποιήσει τη διοίκηση ως προς τα αποτελέσματα.
Μάλιστα στη διάρκεια της συνέλευσης του 2006, ο κ. Χριστοδούλου έστειλε μήνυμα προς το Δημόσιο, «να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει όταν προέτρεψε τα ΕΛΠΕ να δημιουργήσουν αυτή τη μονάδα η κερδοφορία της οποίας δεν είναι καθόλου ικανοποιητική».
Ωστόσο το αρνητικό κλίμα επρόκειτο να αλλάξει άρδην από τον Ιούλιο του ίδιου έτους, όταν και εφαρμόστηκε η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για την αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού της οριακής τιμής του συστήματος. Έτσι, σταδιακά η λειτουργία της ΕΝΘΕΣ κατέστη κερδοφόρα, με αποτέλεσμα οι ζημιές του πρώτου τριμήνου, να μετατραπούν σε συνολικές πωλήσεις της τάξης των 145 εκατ. ευρώ και EBITDA 31 εκατ. ευρώ.
Τα πράγματα εξελίχθηκαν ακόμη καλύτερα το 2007 με τον τζίρο της μονάδας να φτάνει τα 148 εκατ. ευρώ και τα EBITDA τα 38 εκατ. ευρώ.
Η «καλή και αποδοτική» λειτουργία της ΕΝΘΕΣ ήδη από το δεύτερο εξάμηνο του 2006, ήταν φυσικό να ανοίξει την... «όρεξη» για περαιτέρω δραστηριοποίηση στην αγορά του ηλεκτρισμού. Αυτό φάνηκε και στις αρχές του 2007, όταν για πρώτη φορά ανακοινώθηκε επισήμως το ενδιαφέρον του ομίλου για τη σύναψη συνεργασιών στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής. Τότε ακούστηκε για πρώτη φορά και η περίφημη φράση περί δημιουργίας «μιας μικρής ΔΕΗ». Τα ίδια τα στελέχη των ΕΛΠΕ, παραδέχονταν κατ’ ιδίαν ότι βρίσκονταν σε συζητήσεις με αρκετούς εγχώριους παίκτες της αγοράς ηλεκτρισμού, έχοντας βεβαίως το πλεονέκτημα ότι διαθέτουν τη μοναδική εκτός ΔΕΗ, μονάδα σε λειτουργία.
Κατά τη γενική συνέλευση του 2007, η διοίκηση των ΕΛΠΕ, προχώρησε ένα βήμα παραπάνω, κάνοντας λόγο για αναζήτηση συνεργασίας με «εξειδικευμένο παίκτη της αγοράς» με στόχο να δημιουργηθεί ένα συνολικό χαρτοφυλάκιο περί τα 1500MW, το οποίο και θα μπορεί να ανταγωνιστεί τη ΔΕΗ.
Δύο μήνες αργότερα, έγινε φανερό ότι ο κ. Χριστοδούλου –όπως πάντα– δεν μιλούσε τυχαία. Στις 11 Ιουλίου του 2007 ανακοινώθηκε η σύσταση κοινοπρακτικού σχήματος μεταξύ ΕΛΠΕ και Edison, με την εισφορά εκ μέρους των ΕΛΠΕ της Ενεργειακής Θεσσαλονίκης και εκ μέρους της Edison της συμμετοχής στη μονάδα της Θίσβης.
Κάπου εκεί βεβαίως η συνεργασία φάνηκε να περιπλέκεται λόγω της συμμετοχής στο project της Θίσβης των ΕΛΤΕΧ και Χαλκόρ. Η λύση τελικά βρέθηκε -αφού πρώτα οι συζητήσεις μεταξύ των ενδιαφερομένων κράτησαν περίπου ένα χρόνο- και η αίσια κατάληξη των διαπραγματεύσεων επισφραγίστηκε με τις υπογραφές του επιχειρηματικού «γάμου» μεταξύ ΕΛΠΕ και Edison, στην πολλά υποσχόμενη αγορά του ηλεκτρισμού.