Εθνική - Alpha - Πειραιώς στη σκακιέρα των εξελίξεων

Του Γιώργου Δημητρομανωλάκη

 

Η κρίση των διεθνών αγορών και η ανάγκη των τραπεζών να εξεύρουν κεφάλαια για να χρηματοδοτήσουν την περαιτέρω επέκταση τους οδηγεί τους περισσότερους μεγάλους τραπεζίτες της χώρας σε αναθεώρηση των στρατηγικών τους όσον αφορά τις συνέργιες και τις συγχωνεύσεις σε εγχώριο επίπεδο.

Ως πιθανοί στόχοι περιγράφονται η Alpha Βank και η Τράπεζα Πειραιώς καθώς και στις δύο τράπεζες υψηλό ποσοστό των μετοχών τους βρίσκεται σε ελεύθερη διασπορά. Βέβαια, στην Πειραιώς υπάρχει ισχυρότερο "μπλοκ" μετόχων (οικογένεια Βαρδινογιάννη, Αγγελοπούλου, Γκολέμη, Σάλλα, Δασκαλαντωνάκη και άλλων) που ελέγχουν περίπου το 25-30% του μετοχικού κεφαλαίου εν αντιθέσει με την Alpha Bank που η οικογένεια Κωστόπουλου κατέχει περίπου το 15% των μετοχών. 

Πάντως, σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, και τις δύο τράπεζες εντός του 2008 τις είχε «πλησιάσει» μέσω επενδυτικού συμβούλου η Εθνική Τράπεζα, η διοίκηση της οποίας φαίνεται ότι έχει ως στόχο τη δημιουργία μίας μεγάλης τράπεζας, ενός ιδιωτικού «εθνικού πρωταθλητή». Άλλωστε ο επικεφαλής του ομίλου της Εθνικής, κ. Τάκης Αράπογλου σε δηλώσεις του σε ανύποπτο χρόνο (πριν από 4-5 μήνες) είχε τονίσει την ανάγκη για εγχώριες συνέργιες.

Ειδικά όσον αφορά την Alpha Βank, οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι η πρόταση της Εθνικής έγινε μέσω τραπεζικού συμβούλου και αφορούσε μεταξύ άλλων ανταλλαγή μετοχών μεταξύ των δυο ομίλων. Το τίμημα αφορούσε premium περίπου 20% έως 25% πάνω από την τιμή της Alpha Bank έτσι όπως είχε διαμορφωθεί εκείνες τις ημέρες. 

Η πρόταση όμως απερρίφθη από τη διοίκηση της τράπεζας καθώς εκτιμήθηκε ότι «δεν είναι ακόμα καιρός για τέτοιου είδους συνέργιες». Στελέχη της Εθνικής δεν επιβεβαίωσαν τη συγκεκριμένη πληροφορία, ενώ υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Alpha Bank ούτε την επιβεβαίωσαν, άλλα και ούτε την διέψευσαν. 

Παρ΄ όλο που η πρόταση της Εθνικής απερρίφθη, τουλάχιστον σε αυτήν τη χρονική στιγμή πηγές της Alpha Bank που γνωρίζουν με ακρίβεια τις σκέψεις του επικεφαλής της, κ. Γιάννη Κωστόπουλου έλεγαν στο Capital.gr ότι «ο ίδιος ο πρόεδρος θεωρεί πως με τη μοναδική τράπεζα που θα μπορούσε να συνυπάρξει η Alpha Bank είναι η Εθνική.» 

Υπενθυμίζεται, ότι στην Εθνική Τράπεζα το ελληνικό δημόσιο, μέσω των ασφαλιστικών ταμείων, κατέχει περίπου το 16%-18% των μετοχών της. Στην Alpha Bank η οικογένεια Κωστόπουλου κατέχει περίπου το 15% των μετοχών του ομίλου, ενώ ποσοστό μετοχών περίπου 10% ελέγχουν αυτή τη στιγμή τέσσερα μεγάλα θεσμικά χαρτοφυλάκια, μεταξύ των οποίων και το ολλανδικό fund ΑΒΡ, το οποίο, όπως έγινε γνωστό, έχει στο χαρτοφυλάκιο του το 5% της Τράπεζας.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι Έλληνες τραπεζίτες είναι ιδιαίτερα κινητικοί τους τελευταίους μήνες και δεν κάθονται με σταυρωμένα τα χέρια. Ο όμιλος της Εθνικής ενισχύει τα κεφάλαιά του, μέσω της έκδοσης προνομιούχων μετοχών αξίας 625 εκατ. ευρώ.   Επίσης, "έχει στην φαρέτρα του " περί τα 450 εκατ. ευρώ, τα όποια προήλθαν από την επανεπένδυση του μεγαλύτερου μέρους του μερίσματος, ενώ σχεδιάζει την έκδοση ομολόγων αξίας τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι τόσο υψηλή "συγκέντρωση" ρευστότητας, δείχνει ότι η τράπεζα προετοιμάζεται για κάποια εξαγορά είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό.

Πηγές της αγοράς επισημαίνουν ακόμα ότι η EFG Eurobank αναμένεται να αντλήσει 3,5 δισ. ευρώ από τις αγορές χρηματοδότησης φέτος, προκειμένου να επεκταθεί στις διεθνείς αγορές, με την Alpha Bank να συγκεντρώνει 4,5 δισ. ευρώ και την Τράπεζα Πειραιώς 2,5 δισ. ευρώ. 

 

Επιπροσθέτως και η Marfin Investment Group διαθέτει «λίμνη κεφαλαίων» τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν ανά πάσα στιγμή και προς πάσα κατεύθυνση.

 

Στο μέτωπο των εξαγορών τώρα, Εθνική Τράπεζα και Eurobank διεκδικούν το "φιλέτο" του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Οι δυο όμιλοι κατέχουν περίπου το 12% των μετοχών του Τ.Τ. και ακονίζουν τα ξίφη τους σε περίπτωση που η κυβέρνηση αποφασίσει την αποκρατικοποίηση του.

 

Επιπροσθέτως προ ολίγων μηνών φήμες έκαναν λόγο περί προσέγγισης Εθνικής και Πειραιώς χωρίς όμως ορατό αποτέλεσμα.

 

Οι ελληνικές τράπεζες παρά το γεγονός ότι δεν ενεπλάκησαν στη δευτερογενή αγορά ενυπόθηκων δανείων των ΗΠΑ (subprime), εξαιτίας της τακτικής τους να αναπτυχθούν στην εγχώρια τραπεζική αγορά και στις αναδυόμενες αγορές της ευρύτερης περιοχής, το 2008 και το 2009 προβλέπεται ότι τα κέρδη τους θα κινηθούν σε επίπεδα που δεν θα υπερβαίνουν το 15% έως 25%.

 

Βρίσκονται αντιμέτωπες με αύξηση του κόστους χρηματοδότησης αλλά και με σκληρότερες συνθήκες στις αγορές χρηματοδότησης. Τα spreads των καταθέσεων έχουν πιεστεί, ενώ η σταδιακή επανατίμηση των δανείων θα καταγραφεί τόσο στα spreads των παγίων όσο και στον όγκο των χορηγήσεων.

 

Βέβαια θα πρέπει να σημειωθεί, ότι η συγχώνευση μεταξύ δύο εκ των πέντε μεγάλων ελληνικών τραπεζών αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα, τουλάχιστον σε εγχώριο επίπεδο, αν και θα έχει σημαντικές συνέργιες στις αναδυόμενες αγορές της περιοχής, όπου τα δίκτυα υποκαταστημάτων των ιδρυμάτων είναι συμπληρωματικά.

 

Όμως στην Ελλάδα με δεδομένο ότι οι εργατικοί νόμοι είναι άκαμπτοι και δεν επιτρέπονται μαζικές απολύσεις το πρόβλημα θα ήταν σημαντικό, καθώς η εναλλακτική λύση που είναι η εθελούσια έξοδος θα απαιτούσε σημαντικά κεφάλαια.