Τ. Ολυμπιακή: Μετ’ επιστροφής το εισιτήριο για την Αμερική

Του Φάνη Γαβρινιώτη 

Ένα βήμα πριν την αποχώρηση του από την αμερικανική αγορά ακινήτων βρίσκεται πλέον ο όμιλος της Τεχνικής Ολυμπιακής, με τον πρόεδρό του Κωνσταντίνο Στέγγο να χάνει το στοίχημα που έβαζε πριν από περίπου μια δεκαετία όταν αποφάσιζε να επενδύσει σημαντικότατα κεφάλαια στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού Ωκεανού. Κεφάλαια που αν επενδύονταν στην Ελλάδα, πιθανότατα θα του εξασφάλιζαν μια θέση στην ηγετική ομάδα του κατασκευαστικού κλάδου.
 
Σύμφωνα με πληροφορίες, η διοίκηση της Τεχνικής Ολυμπιακής και της TOUSA σχεδιάζει να καταθέσει το προσεχές διάστημα αίτηση για την υπαγωγή της αμερικάνικης θυγατρικής στο άρθρο 11 (chapter 11) του Πτωχευτικού Δικαίου των ΗΠΑ, ώστε να αποφύγει τα χειρότερα και να περισώσει ό,τι μπορεί. Μάλιστα, ο σύμβουλος που έχει προσλάβει η TOUSA και συγκεκριμένα ο διεθνής οίκος Lazard Freres & Co, καταβάλει προσπάθειες προκειμένου η ένταξη στο chapter 11 να γίνει με συναινετικό τρόπο με τους πιστωτές της επιχείρησης, εγχείρημα που κρίνεται ιδιαίτερα δύσκολο. Πάντως, την ίδια στιγμή η διοίκηση της εισηγμένης υπό τον κ. Κωνσταντίνο Στέγγο ανασυγκροτεί τις δυνάμεις της και στρέφει την προσοχή της στην ελληνική αγορά, εκτιμώντας πως μόνο μέσα από τη χώρα μας –αλλά και τις δραστηριότητες που έχει αναπτύξει στα γειτονικά βαλκανικά κράτη– θα μπορέσει να κερδίσει το χαμένο έδαφος και να «αντεπιτεθεί».    

Ποια ήταν, όμως, η πορεία της Τεχνικής Ολυμπιακής και του προέδρου της Κωνσταντίνου Στέγγου από την ώρα της ίδρυσής της μέχρι τη σημερινή δύσκολη κατάσταση και, κυρίως, τι προοπτικές υπάρχουν πλέον για ανάκαμψη; 
 
Από τη σύμβαση του 1 δισ. δραχμών στο NYSE  

Ο κ. Κωνσταντίνος Στέγγος ίδρυσε την Τεχνική Ολυμπιακή (με την επωνυμία Πέλοψ ΕΠΕ) το 1965, έχοντας ως έδρα της την Πάτρα. Αρχικά η επιχείρηση ασχολήθηκε με την κατασκευή μικρών έργων υποδομής στους νομούς Αχαϊας και Ηλείας, ενώ το 1971 αναλαμβάνει από την τότε κυβέρνηση των συνταγματαρχών το πρώτο της μεγάλο δημόσιο έργο που αφορά την κατασκευή πέντε στρατιωτικών αεροδρομίων. Ο συνολικός προϋπολογισμός του εν λόγω «πακέτου» έργων ανέρχεται στο 1 δισ. δραχμές, ποσό εντυπωσιακό για τα οικονομικά δεδομένα της εποχής που «εκτοξεύει» την εταιρεία. 

Το 1975 η έδρα της εταιρείας μεταφέρεται στην Αθήνα και το 1981 η Πέλοψ μετονομάζεται σε Τεχνική Ολυμπιακή Α.Ε. Τα χρόνια που ακολουθούν, τα δημόσια έργα πάσης φύσεως (οδοποιίες, αρδευτικά, αποχετευτικά, λιμενικά, κτιριακά κ.α.) αποτελούν τη βασική δραστηριότητα της επιχείρησης, η οποία το 1994 εισάγει τις μετοχές της στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Το 1999 αποτελεί έτος – ορόσημο για τον πρόεδρό της και την Τεχνική Ολυμπιακή, καθώς από μια μεσαίου μεγέθους τεχνική εταιρεία μετατρέπεται σε έναν από τους μεγαλύτερους κατασκευαστικούς ομίλους της χώρας χάρη στις εξαγορές που πραγματοποιεί στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ. 

Πιο συγκεκριμένα, τη χρονιά αυτή εξαγοράζει την τεχνική εταιρεία Μοχλός ΑΕ, το τουριστικό συγκρότημα Πόρτο Καρράς στη Χαλκιδική και την εισηγμένη στο Χρηματιστήριο του Nasdaq αμερικανική εταιρεία οικιστικών αναπτύξεων Newmark Homes. Μάλιστα, την επόμενη χρονιά (2000) η Τεχνική Ολυμπιακή εξαγόρασε ακόμη μια εισηγμένη στο Nasdaq εταιρεία οικιστικών αναπτύξεων, την Engle Homes, την οποία συγχωνεύει με τη NewMark Homes, δημιουργώντας την Technical Olympic USA (TOUSA) που οι μετοχές της εισάγονται κατόπιν (τον Νοέμβριο του 2004) προς διαπραγμάτευση στο NYSE. Αξίζει να σημειωθεί πως οι εξαγορές στις Ηνωμένες Πολιτείες χρηματοδοτήθηκαν από τη μεγάλη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου των 110 δισ. δραχμών (325 εκατ. ευρώ) που πραγματοποίησε η Τεχνική Ολυμπιακή στις αρχές του 2000. Τότε, ο Κωνσταντίνος Στέγγος δείχνει να κάνει την υπέρβαση με τις τολμηρές επιχειρηματικές του επιλογές και να κερδίζει στα σημεία τους συναδέλφους του κατασκευαστές. Αρκετοί από αυτούς εξέφραζαν, ωστόσο, σοβαρές επιφυλάξεις για την τελική επιτυχία του εγχειρήματος στις ΗΠΑ, εκτιμώντας πως σύντομα θα ξεσπούσε κρίση στην αμερικάνικη αγορά ακινήτων. Και όπως φαίνεται σήμερα, οι επιφυλάξεις τους δεν ήταν αβάσιμες.
 
Η αμερικανική κρίση και η «επιστροφή» στα πάτρια εδάφη  

Αρχής γενομένης το 2006 και με κορύφωση το 2007 εξαιτίας της κρίσης των στεγαστικών δανείων χαμηλής εξασφάλισης (subprime loads), η αγορά ακινήτων στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου δείχνει να παραπαίει. Όπως είναι φυσικό, η κρίση συμπαρασύρει τις επιχειρήσεις οικιστικών αναπτύξεων που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ, μεταξύ αυτών και την TOUSA. Οι υποχρεώσεις της (συνολικού ύψους 1,6 δισ. δολαρίων) δεν μπορούν να εκπληρωθούν, οι πιστωτές πιέζουν ασφυκτικά, η μετοχή της στο NYSE κατρακυλά στα χαμηλότερα επίπεδα της ιστορίας της (μόλις στο 0,12 δολάριο!). 

Η διοίκηση προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση με κινήσεις αναδιάρθρωσης (μεταβίβαση δραστηριοτήτων, αναστολή αγοράς οικοπέδων, μείωση τιμών πώλησης κατοικιών, περιορισμό εξόδων κ.ά.), αλλά δεν υπάρχει ουσιαστικό αποτέλεσμα. Έτσι, τρία χρόνια μετά την είσοδο της μετοχής της TOUSA στο NYSE, αυτή παύει να διαπραγματεύεται (στις 19 Νοεμβρίου 2007) αφού πλέον δεν πληροί κανένα από τα κριτήρια παραμονής στο ταμπλό του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης. 

Σήμερα, οι προσπάθειες του κ. Κωνσταντίνου Στέγγου και της διοίκησής του επικεντρώνονται στο να περισώσουν ό,τι είναι δυνατόν από τις δραστηριότητες στις ΗΠΑ και να περιορίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις στις δραστηριότητες του ομίλου στην Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το τελευταίο διάστημα από την Τεχνική Ολυμπιακή επισημαίνεται σε κάθε ευκαιρία πως «η μητρική εταιρεία δεν δεσμεύεται μέσω εγγυήσεων για τη θυγατρική TOUSA». 

Πάντως, στο εννεάμηνο του 2007 η Τεχνική Ολυμπιακή εμφάνισε ζημιές ύψους 549,1 εκατ. ευρώ, εξέλιξη που οφείλεται -όπως είναι φυσικό- στις ζημιές από την αποτίμηση της συμμετοχής στη θυγατρική των ΗΠΑ. Αντίθετα, θετικά ήταν τα αποτελέσματα των δύο βασικών δραστηριοτήτων που διαθέτει η Τεχνική Ολυμπιακή στην Ελλάδα: Της κατασκευαστικής εταιρείας Μοχλός και του τουριστικού συγκροτήματος Πόρτο Καρράς. Τα κέρδη προ φόρων της πρώτης για το εννεάμηνο ανήλθαν στα 6,23 εκατ. ευρώ από 0,29 εκατ. ευρώ πριν από ένα χρόνο, ενώ του δεύτερου στα 5,90 εκατ. ευρώ έναντι 3,19 εκατ. ευρώ. Ακριβώς στις δύο αυτές δραστηριότητες που ουσιαστικά είχε «παραμελήσει» η διοίκηση της Τεχνικής Ολυμπιακής την τελευταία πενταετία λόγω της Αμερικής, σχεδιάζουν πλέον να ρίξουν το βάρος της αναπτυξιακής στρατηγικής του ομίλου ο Κωνσταντίνος Στέγγος και η οικογένειά του, σε έναν ιδιότυπο «επαναπατρισμό» δυνάμεων και προσπαθειών. Ωστόσο, το τοπίο στον κλάδο των κατασκευών έχει ξεκαθαρίσει και σχεδόν οριστικοποιηθεί, ώστε πλέον πολύ δύσκολα θα καταφέρει από μόνος του ο όμιλος της Τεχνικής Ολυμπιακής να πλασαριστεί εκ νέου ανάμεσα στις μεγάλες «δυνάμεις"...