Οι αυξήσεις των επιτοκίων και τα "δώρα" των τραπεζών

Του Γιώργου Δημητρομανωλάκη

 

Στον φαύλο κύκλο των υψηλότερων επιτοκίων μπαίνουν οι ελληνικές επιχειρήσεις ήδη από σήμερα μετά την απόφαση της Eurobank να αυξήσει το βασικό της επιτόκιο για επιχειρηματικά δάνεια κατά 0,25% στο 8%, ανοίγοντας έτσι το χορό και από τις άλλες τράπεζες για την αύξηση του κόστους του χρήματος.  Αν και το συγκεκριμένο επιτόκιο αφορά κυρίως τις χρηματοδοτήσεις για κεφάλαια κίνησης εντούτοις σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις η απόφαση της Τράπεζας να τ΄ αυξήσει, εκλαμβάνεται ως προπομπός ανάλογων κινήσεων και σε άλλες κατηγορίες χορηγήσεων, είτε αυτές αφορούν επιχειρήσεις είτε ιδιώτες.  Εξαιτίας του ακριβού χρήματος  οι τράπεζες όπως τόνισε προ μηνός ο επικεφαλής του ομίλου της Eurobank κ. Νίκος Νανόπουλος  βάζουν «τίτλους τέλους» στο φθηνό χρήμα και ειδικότερα στα επιχειρηματικά και στεγαστικά δάνεια.  

Ειδικά στα δάνεια της στέγης καταργούν τα δάνεια χαμηλής εκκίνησης ειδικά όσα έχουν επιτόκια έως 3,65% για το πρώτο ή τα πρώτα δυο έτη μεταφέροντας το επιπλέον κόστος στις τσέπες των καταναλωτών. 

Οι τακτικές των τραπεζών για να προσελκύσουν νέες καταθέσεις

 

Το χρήμα για τις τράπεζες εξαιτίας της κρίσης των αγορών αποτελεί πλέον αγαθό «προς εξαφάνιση» που για να το βρουν και να το αποκτήσουν είναι αναγκασμένες να το πληρώσουν ακριβά. Η περιορισμένη ρευστότητα του συστήματος είχε ωθήσει αρκετές τράπεζες εις άγραν καταθέσεων προσφέροντας ασυνήθιστα υψηλά επιτόκια σε μεγάλους κυρίως καταθέτες, προκειμένου να προσελκύσουν κεφάλαια. 

Μάλιστα αρκετά πιστωτικά ιδρύματα έχουν βρεθεί αντιμέτωπα με το δίλημμα, να απορροφήσουν τα ίδια μέρος του αυξημένου κόστους, τουλάχιστον μέχρι να ομαλοποιηθούν οι συνθήκες στην αγορά χρήματος, θυσιάζοντας όμως έτσι ένα μέρος των κερδών τους, είτε να σπεύσουν να μεταφέρουν την αύξηση αυτή στην «τιμή του χρήματος». Μάλιστα μέχρι πριν από λίγες ημέρες έδιναν σε προθεσμιακές καταθέσεις για ποσά έως 50.000 ευρώ επιτόκια (μεικτά) 5,2%. Μάλιστα μεγάλη τράπεζα έδωσε για κατάθεση 100 εκατ.  ευρώ επιτόκιο 6% που θεωρήθηκε από το υψηλότερο της ευρωζώνης.

Η μάχη για τη συγκέντρωση των καταθέσεων είναι μεγάλη.  Για παράδειγμα η Τράπεζα  Πειραιώς  ήδη διαφημίζει ότι καθιερώνει  «δώρο» 100.000 ευρώ ανά μήνα σε 350 παλαιούς ή νέους πελάτες της που έχουν ή θα ανοίξουν νέους λογαριασμούς καταθέσεων,  ενώ στο τέλος του 2008 θα δώσει σε έναν τυχερό 1.000.000 ευρώ.

  

 

Το μελλοντικό τοπίο μάλιστα φαντάζει αβέβαιο, καθώς οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι δύσκολα θα ξεφύγουν οι αγορές από τον «φαύλο» κύκλο του ακριβού χρήματος και πολύ περισσότερο εάν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυξήσει τα επιτόκια της στο 4,25% το 2008 , από 4% που είναι σήμερα.

 

Εάν συμβεί αυτό τότε το euribor (διατραπεζικό επιτόκιο που αποτελεί την βάση του δανεισμού) όπως έλεγε Έλληνας τραπεζίτης θα ανατιμηθεί ακόμα υψηλότερα, δημιουργώντας ακόμα μεγαλύτερους «τριγμούς» στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, καθώς το επιπλέον κόστος για επιχειρήσεις και νοικοκυριά θα ανέλθει στα 450 εκατ. ευρώ χωρίς να υπολογίζεται η επιβάρυνση για τον δανεισμό του δημοσίου.

 

Αναλυτές εκτιμούν ότι εάν πράγματι αυξηθεί το κόστος του χρήματος τότε:

 

* Στα νοικοκυριά η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί εξαιτίας του υπερδανεισμού από δάνεια και πιστωτικές κάρτες που σήμερα αγγίζει τα 100 δισ. ευρώ. Μια αύξηση 0,25% θα αναγκάσει όσους έχουν δανειστεί να πληρώσουν επιπλέον 250 εκατ. ευρώ στις δόσεις τους, προκαλώντας ισχυρούς τριγμούς στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. 

* Οι επιχειρήσεις θα βρεθούν υπό πίεση. Ήδη οι μικρομεσαίοι δανείζονται κοντά στο 7,75 έως 8,25%. Εάν αυξηθούν τα ευρωεπιτόκια και το euribor τότε δεν αποκλείεται το συνολικό επιτόκιο να αυξηθεί έως και στο 8,5%. Υπό αυτές τις συνθήκες εκτιμούν από το ΕΒΕΑ ότι οι μικροί δύσκολα θα αντέξουν και δεν αποκλείεται να δούμε και νέα «λουκέτα» σε πολλές επιχειρήσεις. Το επιπλέον κόστος θα ξεπεράσει τα 300 εκατ. ευρώ.

* Το δημόσιο στους πρώτους μήνες του 2008 θα δανειστεί περίπου 30 δισ. ευρώ με επιτόκιο στη δεκαετία 4,38% όταν η Γερμανία, που είναι στην καλύτερη θέση όλων, δανείζεται με 4,08%. Όμως εάν αυξηθούν τα ευρωεπιτόκια τότε θα πληρώσει τον λογαριασμό με επιπλέον 65 εκατ. ευρώ.