Του Γιώργου Δημητρομανωλάκη
Ψήφο εμπιστοσύνης στις προοπτικές των ελληνικών τραπεζών φαίνεται ότι δείχνουν ορισμένα από τα μεγαλύτερα επενδυτικά κεφάλαια του πλανήτη. Παρά την κρίση των τελευταίων μηνών στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και την πτώση των μετοχικών αξιών οι ξένοι όχι μόνο δεν πούλησαν ούτε μια μετοχή που κατέχουν στα χαρτοφυλάκια τους αλλά εξαιτίας της μικρής υποχώρησης των τιμών τις προηγούμενες ημέρες ενίσχυσαν την παρουσία τους στο μετοχικό κεφάλαιο των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων.
Έτσι λοιπόν στην Εθνική οι ξένοι μετά τη μαζική αγορά μετοχών κατέχουν πλέον το 54% του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας, ποσοστό που θεωρείται το υψηλότερο στην ιστορία της τράπεζας.
Επιπροσθέτως ο ασφαλιστικός οργανισμός του ολλανδικού Δημοσίου το fund ABP, απέκτησε το 2,70% των μετοχών της Alpha Bank, αντί του ποσού των 260 εκατ. ευρώ, αυξάνοντας τη συμμετοχή των ξένων στο μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζας στο 45%. Επιπροσθέτως στην Πειραιώς οι ξένοι κατέχουν το 42%, στην Κύπρου το 36%, στην Marfin Popular Bank το 34% και στην Eurobank οι ξένοι κατέχουν το 30% του μετοχικού κεφαλαίου του ομίλου.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία αυτή τη στιγμή οι ξένοι κατέχουν μετοχές τραπεζών συνολικής αξίας (περιλαμβανομένων και της Εμπορικής και της Γενικής που οι γαλλικές τράπεζες Credit Agricole και Societe Generale κατέχουν πάνω από το 51% των μετοχών τους) άνω των 32 δισ. ευρώ.
Όλα αυτά γίνονται καθώς οι προοπτικές των ελληνικών τραπεζών εμφανίζονται ευοίωνες για την επόμενη τριετία. Καταρχήν στο 9μηνο του 2007 τα κέρδη τους παρουσίασαν αύξηση κατά 50%, ενώ αναμένεται να υπερβούν τα 5 δισ. ευρώ για το τρέχον έτος. Οι εκτιμήσεις των ίδιων των τραπεζιτών αναφέρουν ότι έως το 2010 τα καθαρά κέρδη θα αυξάνονται με ρυθμούς κοντά στο 30% κατ΄ έτος.
Όμως η εμπιστοσύνη των ξένων στις ελληνικές διοικήσεις οφείλεται κυρίως σε δυο λόγους:
• Ο πρώτος είναι ότι έχουν (με εξαίρεση το Τ.Τ. και την ΑΤΕ) μηδενική έκθεση σε δάνεια υψηλού κινδύνου γεγονός που τους προσδίδει συγκριτικό πλεονέκτημα με άλλες τράπεζες του εξωτερικού, ενώ
• ο δεύτερος είναι οι σημαντικές προοπτικές που έχει ο κλάδος εξαιτίας της μεγάλης έκθεσης που έχει στις χώρες της Νέας Ευρώπης, των Βαλκανικών χωρών, της Τουρκίας και της Αιγύπτου.
Για την ακρίβεια τα κέρδη που προσδοκούν οι Έλληνες τραπεζίτες από τις χώρες αυτές είναι μεγάλα, καθώς για παράδειγμα, οι Τούρκοι καταναλωτές δανείζονται με spread 7% (διαφορά του επιτοκίου χορήγησης του δανείου έναντι του βασικού επιτοκίου του τοπικού νομίσματος), ενώ οι Βούλγαροι και οι Ρουμάνοι καταναλωτές με 5%. Αντίθετα, στην ελληνική αγορά που θεωρείται περισσότερο ώριμη, η τράπεζα δανείζει στη λιανική τραπεζική με περιθώριο κέρδους κοντά στο 3,5%.
Μάλιστα όπως φάνηκε και από τα αποτελέσματα του 9μήνου τα κέρδη από αυτές τις χώρες αντιπροσωπεύουν περίπου το 15% των συνολικών κερδών και εκτιμάται ότι έως το τέλος του 2009 το ποσοστό αυτό θα έχει προσεγγίσει το 40%. Οι εγχώριες τράπεζες διαθέτουν σήμερα περίπου 4.000 καταστήματα στο εξωτερικό και επιχειρούν σε μια μεγάλη γεωγραφική περιοχή που οροθετείται βόρεια από τη Ρωσία, ανατολικά από την Τουρκία και Νότια από την Αίγυπτο, περιλαμβάνοντας δεκάδες χώρες με συνολικό πληθυσμό 450 εκατ. κατοίκους, δηλαδή πολλαπλάσιο του εγχώριου πληθυσμού.
Ήδη τα επιτελεία όλων των τραπεζών (Εθνική, Eurobank, Alpha Bank, Πειραιώς, Μarfin Popular Bank, Κύπρου) επεξεργάζονται μυστικά σχέδια για την επέκτασή τους.
Οι επικεφαλής της Πειραιώς και της Eurobank Μιχάλης Σάλλας και Νίκος Νανόπουλος αντίστοιχα μόνο από τις αυξήσεις μετοχικών κεφαλαίων που έγιναν το προηγούμενο χρονικό διάστημα έχουν συγκεντρώσει «ρευστό» άνω των 2,55 δισ. ευρώ. Επιπροσθέτως, ο πρόεδρος της Εθνικής Τάκης Αράπογλου διαθέτει περί το 1,5 δισ. ευρώ για εξαγορές (ήδη έχει μπει στο στόχαστρο η Αίγυπτος και η Ρωσία), ενώ και ο Γιάννης Κωστόπουλος της Alpha Bank διαθέτει ρευστότητα 1 δισ. ευρώ. Στο παιχνίδι των εξαγορών όμως είναι έτοιμη να μπει ανά πάσα στιγμή και η Marfin Investment Group του Ανδρέα Βγενόπουλου, με περίπου 10 δισ. ευρώ που διαθέτει, ενώ πριν από λίγες ημέρες η MPB έγινε η πρώτη ελληνική τράπεζα που εξαγόρασε τράπεζα στη Μόσχα.