Κυριακή, 02-Νοε-2025 08:00
"Έκρηξη" επενδύσεων σε αμυντικές startups
Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου
Οι ευρωπαϊκές startups τεχνολογίας άμυνας έχουν γνωρίσει εντυπωσιακή αύξηση επενδύσεων από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε την πλήρη εισβολή στην Ουκρανία. Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξε η PitchBook για τους "Financial Times", οι εταιρείες του κλάδου έχουν αντλήσει συνολικά 2,4 δισ. ευρώ από τις αρχές του 2022, εκ των οποίων 1,4 δισ. ευρώ μόνο στους πρώτους επτά μήνες του 2025 – από μόλις 30 εκατ. το 2020 και 150 εκατ. το 2021.
Τα στοιχεία αυτά αντικατοπτρίζουν τη ραγδαία ενίσχυση του ενδιαφέροντος των επενδυτών για τη νέα γενιά εταιρειών που αναπτύσσουν τεχνολογίες αιχμής: από μη επανδρωμένα υποβρύχια και αυτόνομα drones έως "βιορομποτικές"... κατσαρίδες. Η Ευρώπη πλέον φιλοξενεί τρεις startups άμυνας με αποτίμηση άνω του 1 δισ. ευρώ: τις Helsing, Quantum Systems και Tekever.
Η έντονη αυτή κινητικότητα αποδίδεται, σύμφωνα με venture capital funds, σε μια καθοριστική καμπή που σημειώθηκε μετά τη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια τον Φεβρουάριο, όταν η ομιλία του Αμερικανού αντιπροέδρου, Τζέι Ντι Βανς, πυροδότησε ανησυχίες για τη σταθερότητα της διαχρονικής συμμαχίας ΗΠΑ-Ευρώπης.
Οι γερμανικές startups έχουν αποσπάσει το μεγαλύτερο μερίδιο των επενδύσεων. Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης αποτελεί τον κύριο προμηθευτή στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία μετά τις ΗΠΑ και έχει δεσμευθεί για απεριόριστο δανεισμό, με στόχο την ενίσχυση της άμυνας τα επόμενα χρόνια. Πρωταγωνιστές όπως η Helsing έχουν εξασφαλίσει τη "μερίδα του λέοντος", ωστόσο κεφάλαια έχουν κατευθυνθεί και σε άλλες εταιρείες, όπως η Swarm Biotactics.
Η τελευταία, η οποία αναπτύσσει ελεγχόμενες, ζωντανές "έξυπνες" κατσαρίδες, εξοπλισμένες με μικροσακίδια για αποστολές επιτήρησης σε δυσπρόσιτες περιοχές, σήκωσε τον Ιούνιο 13 εκατ. ευρώ σε αρχικό στάδιο χρηματοδότησης από επενδυτές σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Αυστραλία.
Το ενδιαφέρον επεκτείνεται και στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου εταιρείες όπως οι Tekever και Stark να σχεδιάζουν εγκαταστάσεις παραγωγής στη χώρα.
Σύμφωνα με τους "Financial Times", ανάμεσα στις 30 καλύτερα χρηματοδοτημένες ευρωπαϊκές startups άμυνας βρίσκεται και μία ελληνική: η Delian Alliance Industries. Η εταιρεία ανακοίνωσε τον Ιούλιο την ολοκλήρωση χρηματοδότησης Series A ύψους 14 εκατομμυρίων δολαρίων, με στόχο την επιτάχυνση της παραγωγής οικονομικά προσιτών, αυτόνομων αμυντικών συστημάτων, ικανών να αντιμετωπίζουν εισβολές και παραβιάσεις σε εθνική κλίμακα. Της χρηματοδότησης της Delian ηγήθηκαν οι Air Street Capital και Marathon Venture Capital, με τη συμμετοχή των 201 Ventures, HCVC, Entropy Industrial Capital και Nebular.
Η Delian αναπτύσσει τεχνολογίες που ξεκλειδώνουν τις πλήρεις δυνατότητες αυτόνομης ανίχνευσης και εξουδετέρωσης απειλών σε ξηρά, αέρα και θάλασσα μέσω σύνδεσης οποιουδήποτε αισθητήρα (π.χ. κάμερα, ραντάρ) με οποιονδήποτε effector. Αυτή η ενοποιημένη προσέγγιση δημιουργεί έναν "θόλο" που παρέχει ενισχυμένη συνοριακή και εξωτερική ασφάλεια στην Ευρώπη και στους συμμάχους της. Με την ανάπτυξη των συστημάτων της ήδη σε εξέλιξη σε κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ, η χρηματοδότηση αυτή επιταχύνει περαιτέρω την παγκόσμια επέκταση της εταιρείας.
Η ελληνική εταιρεία επεκτείνει την ευρωπαϊκή της παρουσία, δημιουργώντας δίκτυο παραγωγής και εξειδικευμένου προσωπικού σε όλη την ήπειρο. Παράλληλα, ενισχύει τις ομάδες μηχανικών και ανάπτυξης πεδίου, για να καλύψει τη ζήτηση από το ΝΑΤΟ και άλλες συμμαχικές χώρες. Η εταιρεία επενδύει επίσης στην έρευνα και ανάπτυξη, με στόχο τη λειτουργία των συστημάτων της σε περιβάλλοντα έντονης παρεμβολής και χωρίς GPS.
Την ίδια ώρα, ανάλυση του Sifted αναφέρει ότι η άνθηση της τεχνολογίας άμυνας στην Ευρώπη συνοδεύεται πλέον και από έντονη κινητικότητα στις εξαγορές. Οι ισχυρότερες νεοφυείς επιχειρήσεις του κλάδου, όπως οι Helsing, Quantum Systems, Stark και Tekever, αξιοποιούν τη ρευστότητα που αντλούν από επενδυτές για να αποκτήσουν μικρότερες εταιρείες και να ενισχύσουν τις τεχνολογικές τους δυνατότητες.
Η Helsing, η οποία θεωρείται ένας από τους "μονόκερους" της ευρωπαϊκής αμυντικής τεχνολογίας, ανακοίνωσε πρόσφατα τη δεύτερη εξαγορά της μέσα στο 2025, αποκτώντας την Blue Ocean – εταιρεία που εξειδικεύεται σε αυτόνομα υποβρύχια οχήματα. Η Quantum Systems έχει ήδη προχωρήσει σε τρεις εξαγορές φέτος, ενώ οι Stark και Tekever ακολουθούν τον ίδιο δρόμο.
Για τις ταχέως αναπτυσσόμενες startups, οι εξαγορές αποτελούν τον πιο άμεσο τρόπο ενίσχυσης δυνατοτήτων και πρόσβασης σε νέες αγορές. Επιπλέον, η έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, ιδίως σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τα συστήματα αυτόνομης πλοήγησης, ωθεί τις εταιρείες να εξαγοράζουν αντί να αναπτύσσουν εσωτερικά νέες ομάδες.
Η κινητικότητα αυτή αντικατοπτρίζει τη νέα πραγματικότητα στην ευρωπαϊκή αγορά άμυνας. Παράλληλα, κυβερνήσεις σε όλη την ήπειρο αυξάνουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς και δείχνουν αυξημένη διάθεση συνεργασίας με νεοφυείς επιχειρήσεις.
Η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της ανάπτυξης. Η πρώτη δεσμεύθηκε να αυξήσει τον αμυντικό της προϋπολογισμό στο 3,5% του ΑΕΠ έως το 2029, ενώ η βρετανική κυβέρνηση έχει θέσει ως άμεση προτεραιότητα τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης στις ένοπλες δυνάμεις. Οι εξελίξεις αυτές έχουν οδηγήσει σε σημαντικά συμβόλαια: η Helsing συνεργάζεται με κυβερνήσεις όπως της Γερμανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Εσθονίας, ενώ η Quantum Systems έχει πελάτες σε ΗΠΑ, Αυστραλία και Ευρώπη.
Η δυναμική αυτή δείχνει ότι ο ευρωπαϊκός κλάδος άμυνας εισέρχεται σε φάση ωρίμανσης και αναδιάρθρωσης. Οι νεοφυείς επιχειρήσεις που ξεκίνησαν ως μικρές ομάδες ανάπτυξης λογισμικού και drones εξελίσσονται πλέον σε διεθνείς οργανισμούς με στρατηγική παρουσία, σταθερή χρηματοδότηση και σαφές επενδυτικό όραμα. Αν η τάση αυτή συνεχιστεί, η Ευρώπη ενδέχεται να δει την ανάδυση μιας νέας γενιάς αμυντικών "πρωταθλητών", ικανών να ανταγωνιστούν τους παραδοσιακούς κολοσσούς του κλάδου – μια εξέλιξη που μπορεί να επαναπροσδιορίσει την ισορροπία δυνάμεων στην παγκόσμια αγορά άμυνας.