Mediterra: Η βιωσιµότητα δεν είναι τάση, είναι το νέο επιχειρείν

Η Πρασινη Μεταβαση δεν είναι επιλογή, είναι αναγκαιότητα, και για τον Γιάννη Μανδάλα, CEO της Mediterra Α.Ε., και στρατηγικό πλεονέκτηµα. Ηγείται µιας εταιρείας που επενδύει σε βιολογικές καλλιέργειες, κυκλική οικονοµία και τεχνολογίες χαµηλού αποτυπώµατος. Εξηγεί γιατί οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις πρέπει να βρεθούν στο επίκεντρο της πράσινης πολιτικής και πώς η Mediterra αποδεικνύει ότι η βιωσιµότητα µπορεί να είναι κερδοφόρα.

Τελικά η πράσινη µετάβαση για τις επιχειρήσεις αποτελεί επιλογή ή υποχρέωση;

Η απάντηση είναι προφανής. Οι περιορισµένοι φυσικοί πόροι, η κλιµατική αλλαγή, οι σύγχρονες καταναλωτικές ανάγκες φωνάζουν ότι ο χρόνος έχει τελειώσει. Η υιοθέτηση όλων εκείνων των πρωτοβουλιών που προωθούν την πράσινη µετάβαση αποτελεί υποχρέωση για όλους. Επιχειρήσεις, καταναλωτές, κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισµοί έχουν µία και µοναδική υποχρεωτική επιλογή: τη θέσπιση µέτρων, την ανάπτυξη επιχειρηµατικών πρακτικών και την υιοθέτηση καταναλωτικών συµπεριφορών που να ευνοούν την πράσινη µετάβαση.  

Το µεγάλο ζητούµενο είναι η περιγραφή µιας νέας σχέσης ανάµεσα σε καταναλωτές και παραγωγούς που θα στηρίζεται στα σηµερινά δεδοµένα και προτεραιότητες. 

Ποια είναι τα µεγαλύτερα εµπόδια προς την πράσινη µετάβαση για τις ΜµΕ;

Πιστεύω ότι οι ελληνικές ΜµΕ, ύστερα από δεκαετίες ανεπιτυχούς προσαρµογής της Ελλάδας στα ευρωπαϊκά δεδοµένα και ύστερα από δεκαπέντε χρόνια οικονοµικής κρίσης, έχουν πληθώρα ανοικτών ζητηµάτων που µειώνουν την ανταγωνιστικότητά τους και επιβραδύνουν την ανάπτυξή τους. Η προσαρµογή στις απαιτήσεις της πράσινης µετάβασης δηµιουργεί επιπλέον κόστη, τα οποία δυσκολεύονται να καλύψουν. Η έλλειψη στελεχών, το υψηλό κόστος χρήµατος και η ακρίβεια ενέργειας και πρώτων υλών αποτελούν κατά σειρά τα µεγαλύτερα εµπόδια. Δυστυχώς, τα διαθέσιµα χρηµατοδοτικά εργαλεία, εθνικά και ευρωπαϊκά, ευνοούν τις µεγαλύτερες επιχειρήσεις. Δεδοµένου ότι οι ΜµΕ αποτελούν το 90% της παγκόσµιας οικονοµίας, πιστεύω ότι οι πολιτικές και τα κίνητρα για την πράσινη µετάβαση θα έπρεπε να αφορούν κατά προτεραιότητα τις ΜµΕ. 

Πόσο απασχολεί τη Mediterra η πράσινη µετάβαση; Ποιες ενέργειες έχει αναλάβει η εταιρεία για τη µείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώµατος; 

Οι απαιτήσεις και οι στόχοι της πράσινης µετάβασης έχουν επηρεάσει καταλυτικά τον σχεδιασµό της εταιρείας. Δεν θα µπορούσε να γίνει διαφορετικά άλλωστε, αφού οι κύριες δραστηριότητες της εταιρείας (όπως τα mastihashop, η παραγωγή και διανοµή προϊόντων µαστίχας, το Κέντρο Έρευνας Μαστίχας) περιστρέφονται γύρω από τη µαστίχα Χίου, οπότε η προσαρµογή στις απαιτήσεις της πράσινης µετάβασης επιβάλλει την αναθεώρηση όλης της αλυσίδας αξίας της µαστίχας. Με σκοπό την επίτευξη των στόχων της πράσινης µετάβασης, η εταιρεία στοχεύει να έχει αλλάξει το παραγωγικό της αποτύπωµα µέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας.  

Σήµερα επεκτεινόµαστε σε αγροτοβιοµηχανικές δραστηριότητες πέρα από τη µαστίχα, επενδύουµε και στους τρεις τοµείς της οικονοµίας (από τις βιολογικές καλλιέργειες πρώτων υλών, στη µεταποίηση προϊόντων και εµπορία µε καθαρούς όρους). Με στόχο την πλήρη αυτονόµησή µας, έχουµε υιοθετήσει την πολιτική από το χωράφι στο ράφι, την πολιτική της κυκλικής οικονοµίας, ενώ προσπαθούµε να µειώσουµε το εταιρικό αποτύπωµα άνθρακα. Στόχος είναι τα βιολογικά αγροτικά προϊόντα που καλλιεργούνται στα εταιρικά αγροκτήµατα να µπορούν να µεταποιηθούν τουλάχιστον δύο φορές, οι πλεονάζουσες ποσότητες να πωλούνται στα παντοπωλεία µας, ενώ τα όποια υπολείµµατα προωθούνται στον στάβλο µε τα χιώτικα πρόβατα που η εταιρεία διατηρεί τα τελευταία χρόνια. Το 2024 ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστηµάτων για την ηλεκτροδότηση του εργοστασίου, ενώ αξιολογούνται προτάσεις για την περαιτέρω εξοικονόµηση ενέργειας και νερού στις παραγωγικές διεργασίες στο εργοστάσιο της εταιρείας στη Χίο. 

Με στόχο πάντα την πράσινη µετάβαση, η εταιρεία επενδύει στην τεχνολογία της κρυοξήρανσης ως εναλλακτικού τρόπου διατήρησης/συντήρησης αγροτικών προϊόντων, αποφεύγοντας τελικά συντηρητικά, ζάχαρη και αλάτι στην παραγωγή τροφίµων.

Πώς ενσωµατώνετε στη συνολική επιχειρηµατική σας στρατηγική το ESG;

Το ESG αποτελεί έναν από τους πυλώνες της πράσινης ανάπτυξης, αλλά ταυτόχρονα συνιστά µία από τις ιδρυτικές αξίες της εταιρείας. Η Mediterra, όντας θυγατρική εταιρεία της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου, δεν θα µπορούσε να µην αφουγκράζεται τις αγωνίες και τις προτεραιότητες της τοπικής κοινωνίας.  

Οι δραστηριότητές της εξ ορισµού έχουν έντονο οικονοµικό και κοινωνικό αποτύπωµα. Η παραγωγή προστιθέµενης αξίας µέρος της οποίας επιστρέφεται στους παραγωγούς, η συστηµατική φροντίδα και εκπαίδευση στελεχών και εργαζοµένων, η αξιοποίηση των φυσικών πόρων της περιοχής, η συνεργασία µε άλλες παραγωγικές επιχειρήσεις του νησιού και η υποστήριξη των πάσης φύσεως κοινωνικών, πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων στο νησί της Χίου έχουν ενσωµατωθεί στο DNA της εταιρείας από την ίδρυσή της. Στο πλαίσιο της σχετικής συµµόρφωσης, η εταιρεία έχει ήδη καταµετρήσει το αποτύπωµα άνθρακα για τα έτη 2022 έως 2024 και έχει λάβει τη σχετική πιστοποίηση.

Ένα από τα µεγάλα στοιχήµατα της Mediterra για τα επόµενα χρόνια είναι η ενίσχυση της παρουσίας της στο οργανωµένο λιανεµπόριο. Τι σηµαίνει για την εταιρεία το "από το χωράφι στο ράφι";

Όλοι µας συµφωνούµε ότι το οργανωµένο λιανεµπόριο προοδευτικά γίνεται ολοένα ισχυρότερο, γεγονός που καθιστά υποχρεωτική την αµοιβαία καλή και αποδοτική συνεργασία. Η υιοθέτηση της πολιτικής "από το χωράφι στο ράφι" πιστεύουµε ότι θα ενισχύσει τις ήδη εξαιρετικές σχέσεις που διατηρούµε µε την αγορά, ενώ θα δώσει ευκαιρίες για νέες τοποθετήσεις τόσο στα ράφια των βιολογικών προϊόντων όσο και στα ράφια που φιλοξενούν πιο απαιτητικά προϊόντα. 

Η εταιρεία επενδύει στις καλλιέργειες βιολογικών προϊόντων, αλλά παράλληλα αναπτύσσει, µε ιδία χρηµατοδότηση, ένα πιλοτικό πρόγραµµα µε στόχο τη διάσωση και ανάπτυξη της χιώτικης φυλής προβάτου, µιας από τις κορυφαίες στον κόσµο σε γαλακτοπαραγωγή. Μιλήστε µας για αυτές τις πρωτοβουλίες.

Οι καλλιέργειες αφορούν βιολογικές άνυδρες (στη νότια Χίο) και υδροβόρες στην κεντρική Χίο, µε σκοπό την προµήθεια του εργοστασίου µε καθαρές πρώτες ύλες για την παραγωγή προϊόντων µε ή χωρίς µαστίχα που πωλούνται στα καταστήµατά µας (mastihashop και παντοπωλεία). Τα πλεονάσµατα της αγροτικής παραγωγής προωθούνται ως ζωοτροφή σε έναν πιλοτικό στάβλο µε πρόβατα της χιακής φυλής, η οποία είναι πανελλαδικά και παγκοσµίως γνωστή, στη Χίο όµως, που είναι ο γενέθλιος τόπος της φυλής, ο αριθµός τους είναι εξαιρετικά περιορισµένος. Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι σε πρώτη φάση η διάσωση της φυλής στο νησί και αργότερα, αναλόγως των συνθηκών, η εντατικότερη ενασχόληση και αξιοποίηση.