Δευτέρα, 06-Οκτ-2025 07:30
ENAON ΕΔΑ: Αύξηση δανεισμού και "έκρηξη" ενδομιλικών δανείων από την Italgas
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 9/10/2025 18.01
Του Χάρη Φλουδόπουλου
Το 2024 θα μπορούσε να θεωρηθεί χρονιά-ορόσημο για την ENAON ΕΔΑ, καθώς αποτέλεσε την πρώτη πλήρη χρήση μετά τη συγχώνευση της ΔΕΔΑ με τις ΕΔΑ Θεσσαλονίκης και ΕΔΑ Αττικής. Η εταιρεία εμφανίζει θεαματική άνοδο σε τζίρο και κερδοφορία: έσοδα 176,7 εκατ. ευρώ, EBITDA 130 εκατ. ευρώ και καθαρά κέρδη 69,3 εκατ. ευρώ, έναντι μόλις 13 εκατ. ευρώ το 2023.
Όμως, πίσω από τα "φουσκωμένα" μεγέθη, τα οποία για μια εταιρεία με ρυθμιζόμενα έσοδα μεταφράζονται σε αυξημένες επιβαρύνσεις για τους καταναλωτές φυσικού αερίου και της βιομηχανίας, κρύβεται μια πιο σύνθετη εικόνα, ως προς εκτόξευση του ενδοομιλικού δανεισμού από τον Ιταλό μέτοχο (Italgas).
Πιο συγκεκριμένα παρά τα υψηλά κέρδη, ο ισολογισμός της ENAON ΕΔΑ αποκαλύπτει μια αξιοπρόσεκτη αύξηση του δανεισμού. Το καθαρό χρέος ανήλθε σε 156,6 εκατ. ευρώ (από 125,7 εκατ. το 2023), ενώ η εταιρεία έχει συνάψει μια σειρά από διεταιρικά ενδοομιλικά δάνεια με τη μητρική Italgas και άλλες συνδεδεμένες ιταλικές εταιρείες.
Μόνο το 2023-2024, η ENAON υπέγραψε δάνεια ύψους άνω των 120 εκατ. ευρώ, από εταιρείες της Italgas. Σύμφωνα με τον ισολογισμό καταγράφονται μεταξύ άλλων τα εξής ενδοομιλικά δάνεια της ENAON από εταιρείες της Italgas:
Στις 15.06.2023 η ΕΝΑΟΝ ΕΔΑ υπέγραψε διεταιρική σύμβαση δανειοδότησης με την Italgas S.p.A. ύψους 48 εκατ. ευρώ, που αντικατέστησε τον δανεισμό από την ΕΤΕπ.
Αποτελείται από δύο δόσεις:
- 12 εκατ. ευρώ με σταθερό επιτόκιο (εξαμηνιαίο περιθώριο).
- 36 εκατ. ευρώ με κυμαινόμενο επιτόκιο (Euribor + περιθώριο).
Το υπόλοιπο στο τέλος του 2024 ήταν 48 εκατ. ευρώ.
Ημερομηνία λήξης: 29.12.2029
Στις 13.07.2023, η ΕΝΑΟΝ ΕΔΑ (πρώην ΕΔΑ Αττικής) υπέγραψε με την Italgas S.p.A. διεταιρικό ομολογιακό δάνειο 17 εκατ. ευρώ, που χρησιμοποιήθηκε για την προπληρωμή του δανείου της Alpha Bank.
Υπόλοιπο 31.12.2024: 17 εκατ. ευρώ.
Κυμαινόμενο επιτόκιο (Euribor + περιθώριο).
Λήξη: 13.07.2028
Στις 27.07.2023, η ΕΝΑΟΝ ΕΔΑ (πρώην ΕΔΑ Θεσσαλονίκης) υπέγραψε με την Italgas S.p.A. διεταιρικό ομολογιακό δάνειο 60 εκατ. ευρώ:
- 25 εκατ. ευρώ για προπληρωμή δανείου από την Alpha Bank (υπόλοιπο 31.12.2024: 25 εκατ.).
- 35 εκατ. ευρώ για προπληρωμή δανείου από την Εθνική Τράπεζα (υπόλοιπο 31.12.2024: 35 εκατ.).
Συνολικό υπόλοιπο 2024: 60 εκατ. ευρώ.
Κυμαινόμενο επιτόκιο (Euribor + περιθώριο).
Λήξη: 27.07.2028
Το ερώτημα βεβαίως που προκύπτει είναι τι εξυπηρετεί αυτή η τακτική της αύξησης του ενδοομιλικού δανεισμού. Πέραν της χρηματοοικονομικής ευελιξίας και των ευνοϊκών όρων που μπορούν να διέπουν τέτοιου είδους εσωτερικές συναλλαγές, ο ενδοομιλικός δανεισμός συχνά χρησιμοποιείται για φορολογικό σκοπούς: πχ οι τόκοι που πληρώνει η θυγατρική στη μητρική εκπίπτουν από τα φορολογητέα κέρδη, ενώ παραμένουν έσοδα για τη μητρική. Επίσης η μητρική εάν έχει υψηλά διαθέσιμα κεφάλαια με το να δανείζει στη θυγατρική εξασφαλίζει καλύτερη απόδοση ενώ μπορεί και να αποφεύγει τη φορολόγησή τους. Πρόκειται όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς για μια κλασική τεχνική φορολογικής μετατόπισης κερδών (profit shifting).
Ο δανεισμός βεβαίως κατευθύνεται κυρίως στις επενδύσεις που υλοποιεί η εταιρεία. Η ΕΝΑΟΝ παρουσιάζει το 2024 επενδύσεις ύψους 119,4 εκατ. ευρώ, με αξιοσημείωτο μέρος εξ αυτών να στηρίζεται σε δημόσιες και ιδιωτικές επιχορηγήσεις. Οι δημόσιες επιδοτήσεις το 2024 έφτασαν τα 11,5 εκατ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν το 10% των επενδύσεων.
Το επίμαχο διάστημα στον ισολογισμό αναφέρονται 391 χιλιόμετρα δικτύου και ενεργοποίηση δικτύου σε 6 νέες πόλεις (Λειβαδιά, Καστοριά, Γρεβενά, Γιαννιτσά, Ορεστιάδα, Άργος Ορεστικό). Πάντως το αναπτυξιακό πρόγραμμα χαρακτηρίζεται από αποκλίσεις σε σχέση με τους αρχικούς στόχους που είχαν τεθεί στο στρατηγικό πλάνο ανάπτυξης της εταιρείας, με αρκετές περιοχές που ανέμεναν έργα ανάπτυξης δικτύου να συνεχίζουν να βρίσκονται στο "περίμενε".
Αξίζει να αναφερθεί τέλος ότι από την 1η Δεκεμβρίου 2024 εφαρμόζεται το ενιαίο τιμολόγιο διανομής φυσικού αερίου σε όλη την Ελλάδα, μετά από έγκριση της ΡΑΑΕΥ. Η ENAON το παρουσιάζει ως "μεγάλη επιτυχία" που εξαλείφει ανισότητες, ωστόσο στην πράξη συνεπάγεται επιβάρυνση για περιοχές με χαμηλότερο κόστος δικτύου και δημιουργεί εντάσεις σε τοπικές κοινωνίες που βλέπουν τους λογαριασμούς τους να αυξάνονται χωρίς να απολαμβάνουν νέες υποδομές. Το ενιαίο τιμολόγιο μάλιστα προξένησε σημαντική εκτόξευση του κόστους δικτύου σε ευαίσθητες περιοχές για την βιομηχανία, η οποία και επωμίστηκε σημαντικές αυξήσεις σε μια περίοδο κατά την οποία το ενεργειακό κόστος αποτελεί κρίσιμο παράγοντα κόστους και επιβαρύνει την ανταγωνιστικότητα του παραγωγικού ιστού.
Από την πλευρά της ΕΝΑΟΝ, λάβαμε τη θέση της εταιρείας για τα θέματα που αναφέρονται στο ρεπορτάζ και την οποία δημοσιεύουμε. Συγκεκριμένα η ΕΝΑΟΝ αναφέρει:
Οι οικονομικές καταστάσεις των οικονομικών ετών 2023 και 2024 δεν είναι συγκρίσιμες, καθώς τα λειτουργικά αποτελέσματα του 2023 περιελάμβαναν τα αποτελέσματα των απορροφηθεισών εταιρειών (ΕΔΑ ΘΕΣΣ και ΕΔΑ Αττικής) μόνο του τελευταίου τριμήνου του έτους.
Μετά την ένταξη στον ΌμιλοItalgas, οι συνολικές επενδύσεις τηςEnaon το έτος 2024 ήταν 80% αυξημένες σε σχέση με το 2021, επιβεβαιώνοντας την αποφασιστικότητα της εταιρείας να επεκτείνει και να εκσυγχρονίσει τις υποδομές διανομής φυσικού αερίου και να στηρίξει την ενεργειακή μετάβαση της χώρας. Η εντυπωσιακή αύξηση των επενδύσεων τα τελευταία έτη αποτυπώνει τη δυναμική αυτή, η οποία αντανακλά αύξηση των εσόδων και δεν συνδέεται ούτε οφείλεται σε αύξηση των τελών διανομής προς τους τελικούς καταναλωτές. Διευκρινίζεται ότι το προς Ανάκτηση Απαιτούμενο Έσοδο εξαιρουμένων ανακτήσιμων διαφορών προηγούμενων περιόδων δεν είναι το τιμολογημένο έσοδο, επομένως δεν έχει σχέση με τις χρεώσεις διανομής.
Η στρατηγική χρηματοδότησης επικεντρώνεται κυρίως στη στήριξη της ανάπτυξης της εταιρείας με ισορροπημένο τρόπο και σε συμμόρφωση με το κανονιστικό πλαίσιο. Η εξασφάλιση πολλαπλών πηγών χρηματοδότησης είναι καθοριστική για τον μετριασμό του χρηματοοικονομικού κινδύνου, ώστε να διαμορφωθεί μια ισχυρή χρηματοοικονομική δομή που να προσφέρει ευελιξία στις κεφαλαιουχικές δαπάνες. Η αύξηση του καθαρού επενδεδυμένου κεφαλαίου το 2024 καλύφθηκε σε κάθε περίπτωση κυρίως μέσω ιδίων κεφαλαίων. Από φορολογική άποψη, τα έσοδα και οι δαπάνες από χρηματοοικονομικούς τόκους είναι πλήρως φορολογητέα, ανεξάρτητα από το πού καταχωρούνται.
Η κεφαλαιακή δομή του Διαχειριστή λειτουργεί σύμφωνα με το ρυθμιστικό πλαίσιο που αποσκοπεί στη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας, τον εξορθολογισμό του κόστους, με παράλληλη προστασία των συμφερόντων των τελικών καταναλωτών. Η κεφαλαιακή διάρθρωση του Διαχειριστή καθορίζεται από τη Ρυθμιστική Αρχή ΡΑΑΕΥ και η εταιρεία έχει την ευχέρεια να επιλέγει τις καταλληλότερες πηγές χρηματοδότησης, λαμβάνοντας υπόψιν κριτήρια, όπως το κόστος κεφαλαίου, την ευελιξία για προσαρμογές στην αγορά ή στο ρυθμιστικό περιβάλλον, τη διάρκεια των υποχρεώσεων, τυχόν ειδικούς όρους ή άλλες δεσμεύσεις, με στόχο τη βελτιστοποίηση της χρηματοδότησης και τη διασφάλιση της συμμμόρφωσης με το κανονιστικό πλαίσιο.Η χρηματοδοτική πολιτική της εταιρείας αποσκοπεί στηναποτελεσματική χρηματοδότηση των επενδύσεων και δεν έχει σχέση με τη φορολογική βελτιστοποίηση.
Η χρήση ενδοομιλικών δανείων από την εταιρεία:
α) Έχει τεκμηριωθεί πλήρως και επαρκώς για το 2023.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 50 του Ν.4172/2013 και της σχετικής Απόφασης ΠΟΛ.1142/2015, οι ενδοομιλικές χρηματοδοτήσεις για το 2023 έχουν καταγραφεί και τεκμηριωθεί πλήρως στο πλαίσιο κατάρτισης του Φακέλου Τεκμηρίωσης Ενδοομιλικών Συναλλαγών. Οι δε, όροι των δανείων (επιτόκιο, διάρκεια, εξασφαλίσεις) έχουν αξιολογηθεί βάσει της αρχής των ίσων αποστάσεων, με συγκριτική ανάλυση αγοράς και μεθόδων.
β)Βρίσκεται εντός των ορίων που θέτουν οι φορολογικές αρχές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για το έτος 2023, το Φορολογικό Πιστοποιητικό που έχει λάβει η εταιρεία είναι χωρίς παρατηρήσεις, γεγονός που επιβεβαιώνει τη συμμόρφωση με τις φορολογικές υποχρεώσεις και την ορθή τεκμηρίωση των ενδοομιλικών συναλλαγών. Η διαδικασία τεκμηρίωσης για το έτος 2024 βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.
γ)Έχει ελεγχθεί και πιστοποιηθεί χωρίς παρατηρήσεις.
Η στρατηγική ενδοομιλικού δανεισμού εντάσσεται στο πλαίσιο των διεθνών οδηγιών και πρακτικών, με συνεχή παρακολούθηση των εξής: OECD Transfer Pricing Guidelines, BEPS Action Plans, EBITDA limits σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία (άρθρο 49 Ν.4172/2013)
Οι επενδύσεις της εταιρείας υλοποιούνται με βάση την εξέλιξη της ζήτησης του φυσικού αερίου και τη δυναμικότητα των τοπικών δικτύων ώστε να εξασφαλίζεται η βέλτιστη αξιοποίηση των υποδομών. Η εταιρεία επενδύει με γνώμονα την ισορροπία μεταξύ της τεχνικής επάρκειας, της οικονομικής αποδοτικότητας και της σταδιακής ανάπτυξης των περιοχών στις οποίες η εταιρεία είναι αδειοδοτημένη να δραστηριοποιείται. Η εταιρεία επίσης αξιοποιεί την τεχνολογία τουLNGγια τις περιοχές που είναι απομακρυσμένες από το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς, συνεισφέροντας στην ενεργειακή μετάβαση.
Επίσης, η εταιρεία επενδύει στην ψηφιοποίηση των υποδομών, του λειτουργικού της μοντέλου και του εξοπλισμού, με στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας του δικτύου διανομής. Η ψηφιοποίηση αποτελεί βασικό άξονα της στρατηγικής της για την ενσωμάτωση ανανεώσιμων αερίων, επιτρέποντας την έξυπνη παρακολούθηση και διαχείριση του δικτύου προς όφελος των καταναλωτών.
Η εφαρμογή του ενιαίου τιμολογίου διανομής φυσικού αερίου από την 1η Δεκεμβρίου 2024 αποτελεί σημαντική μεταρρύθμιση για τον κλάδο ενέργειας στην Ελλάδα. Το ενιαίο τιμολόγιο εφαρμόζει ενιαία χρέωση σε εθνικό επίπεδο για τους μη βιομηχανικούς καταναλωτές (οικιακούς και εμπορικούς), αντικαθιστώντας τις παλαιές περιφερειακές διαφοροποιήσεις. Βάσει των εγκεκριμένων τιμολογίων,oι μέσες χρεώσειςγια τον τυπικό οικιακό καταναλωτή μειώθηκαν έως και 30% σε πολλές περιοχές της χώρας. Για τη βιομηχανία, η μεταβολή είναι οριακή (περίπου +2%) στις ανεπτυγμένες περιοχές και σημαντικά αρνητική (έως –34%) στις νέες περιοχές. Η μεταρρύθμιση αυτή αποτελεί, συνεπώς, ουσιαστικό επίτευγμα, που ήδη συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη των δικτύων, την ενίσχυση της ενεργειακής ισότητας μεταξύ των πολιτών, και τη σταδιακή μείωση του κόστους διανομής χάρη στην αύξηση των όγκων.