Πέμπτη, 25-Σεπ-2025 07:30
Ιχθυοκαλλιέργειες: Η καλύτερη χρονιά της τελευταίας 20ετίας – Στο +300% οι εξαγωγές προς Ισραήλ

Της Ξανθής Γούναρη
Η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια διανύει το 2025 την καλύτερη χρονιά της τελευταίας εικοσαετίας, όπως τονίζουν οι εκπρόσωποι του κλάδου. Σε μια συγκυρία όπου οι περισσότερες αγορές τροφίμων βρίσκονται υπό πίεση λόγω ακρίβειας και περιορισμένης κατανάλωσης, τα ελληνικά ψάρια -τσιπούρα και λαβράκι- καταγράφουν ιστορικά υψηλές τιμές, ενισχύοντας την κερδοφορία των επιχειρήσεων και τη διεθνή ανταγωνιστικότητά τους.
Η φετινή παραγωγή υπολογίζεται μεταξύ 115.000 και 120.000 τόνων, επίπεδα αντίστοιχα με το 2024, ανέφερε σε δημοσιογραφική συνάντηση ο πρόεδρος της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ), Απόστολος Τουραλιάς. Όπως διευκρίνισε ο ίδιος, οι πωλήσεις, μέχρι τον Ιούλιο, έτρεχαν με αύξηση 7% σε όγκο, ωστόσο οι προβλέψεις για το τελευταίο τρίμηνο δείχνουν επιβράδυνση της κατανάλωσης.
"Ουσιαστικά είναι η πρώτη σταθερή χρονιά", σημείωσε η πρόεδρος της Federation of European Aquaculture Producers (FEAP) και μέλος του ΔΣ της ΕΛΟΠΥ, Lara Barazi-Γερουλάνου. Υπενθυμίζεται ότι τα προηγούμενα χρόνια -από το 2022- η αγορά "έτρεχε" με μια μείωση μεταξύ 5% με 7%, ενώ η αρχική πρόβλεψη για την πορεία των πωλήσεων το 2025 "έλεγε" για συνολική πτώση γύρω στο 5%.
Η μεγάλη είδηση είναι η εκρηκτική άνοδος των τιμών παραγωγού. Η μέση τιμή για την τσιπούρα κινείται στα 6–6,5 ευρώ/κιλό, ενώ το λαβράκι φτάνει τα 6,8–7 ευρώ, δηλαδή 1–1,5 ευρώ πάνω από πέρυσι. Πρόκειται για τα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας εικοσαετίας.
Οι αιτίες δεν σχετίζονται τόσο με την ενίσχυση της ζήτησης, όσο με περιορισμούς στην προσφορά. Οι τουρκικές μονάδες –κύριος ανταγωνιστής των ελληνικών– αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα παραγωγής, μειώνοντας αισθητά τη διαθέσιμη ποσότητα στην αγορά.
Η ακρίβεια έχει πλήξει τη ζήτηση, ιδιαίτερα στον τομέα της εστίασης. Στον τουριστικό κλάδο, παρά τις αφίξεις, η κατανάλωση ήταν συγκρατημένη: "ο κόσμος πήγε διακοπές αλλά δεν ξόδεψε", παρατηρούν οι παραγωγοί. Οι πωλήσεις μέσω HoReCa υποχώρησαν έως και 20%, πτώση πολύ εντονότερη από τα σούπερ μάρκετ.
"Η εικόνα αυτή καταγράφεται όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε Ιταλία, Ισπανία και Νότια Γαλλία, παραδοσιακές αγορές για τα ελληνικά ψάρια", τόνισε η κυρία Barazi-Γερουλάνου.
Η εξωστρέφεια παραμένει το μεγάλο στοίχημα. Σήμερα, περίπου το 80% της παραγωγής κατευθύνεται στις διεθνείς αγορές, δηλαδή γύρω στους 95.000 τόνους. Η αξία των εξαγωγών αναμένεται να είναι 30% υψηλότερη, αντανακλώντας τις ισχυρές τιμές. Παραδοσιακά, η Ιταλία και η Ισπανία κρατούν την πρωτιά σε όγκο, ενώ η Γαλλία, η κεντρική Ευρώπη και τα Βαλκάνια συνθέτουν μια σταθερή βάση.
"Μια αγορά που έχει ανέβει πάρα πολύ είναι το Ισραήλ", είπε ο πρόεδρος της ΕΛΟΠΥ, Απόστολος Τουραλιάς, υπογραμμίζοντας ότι οι εξαγωγές έχουν αυξηθεί κατά 300% τον τελευταίο ενάμισι χρόνο.
Το "παράθυρο ευκαιρίας" άνοιξε λόγω της επιδείνωσης των σχέσεων Ισραήλ–Τουρκίας, που μέχρι πρότινος προμήθευε την αγορά χάρη στη γεωγραφική εγγύτητα.
Πάντως αν εξομαλυνθεί η κρίση στη Μέση Ανατολή το Ισραήλ είναι μια αγορά που εύκολα θα χαθεί σε μεγάλο βαθμό για τις ελληνικές εταιρείες ιχθυοκαλλιεργειών, καθώς η Τουρκία έχει συγκριτικό πλεονέκτημα λόγω απόστασης και στο ψάρι η εγγύτητα μετράει πάρα πολύ, παραδέχονται οι εκπρόσωποι του κλάδου.
Ένα ακόμη μέτωπο είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η Τουρκία έχει παραδοσιακά ισχυρή παρουσία. Παρά τους επιβαλλόμενους δασμούς (15%), οι ελληνικές εταιρείες επεκτείνονται σταδιακά, με το 5% των πωλήσεων να κατευθύνεται ήδη εκεί.
Στόχος είναι η σημαντική αύξηση της ελληνικής παρουσίας, καθώς η αμερικανική αγορά θεωρείται "παρθένα" με τεράστιες προοπτικές, τόνισε η κυρία Barazi-Γερουλάνου
Με τέτοια επίπεδα τιμών και εξαγωγών, το 2025 αναμένεται να κλείσει με εξαιρετικά υψηλά EBITDA για τις περισσότερες επιχειρήσεις. "Αν δεν γράψουν εφέτος υψηλό EBITDA όλες οι εταιρείες, δεν πρόκειται να γράψουν ποτέ", τόνισε χαρακτηριστικά ο κύριος Τουραλιάς.
Οι ίδιοι οι εκπρόσωποι του κλάδου τονίζουν ότι το αφήγημα περί "πτωχευμένων και ρυπογόνων" εταιρειών δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα: οι ελληνικές ιχθυοκαλλιέργειες είναι κερδοφόρες, ανταγωνιστικές και αντέχουν απέναντι σε κολοσσούς όπως η Τουρκία, που παράγει 250.000 τόνους με πλήρη κρατική στήριξη.
Ωστόσο, οι χρόνιες αδυναμίες της ελληνικής πολιτείας συνεχίζουν να βαραίνουν. Από τις 23 προβλεπόμενες Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ), έχουν ιδρυθεί μόλις επτά, με πιο πρόσφατη αυτή της Εύβοιας. Σαλαμίνα, Πόρος και Βοιωτία παραμένουν σε εκκρεμότητα αν και βρίσκονται σε υπέρ-ώριμο στάδιο. Και το ατελές χωροταξικό πλαίσιο δημιουργεί ανασφάλεια στους επενδυτές. Ενδεικτικά, μεγάλη εταιρεία ανέστειλε σχέδιο επένδυσης 18 εκατ. ευρώ λόγω καθυστερήσεων στην ίδρυση των ΠΟΑΥ.
Η δέσμευση του πρωθυπουργού από το βήμα της ΔΕΘ για επίσπευση των ειδικών χωροταξικών πλαισίων δίνει μια "ανάσα ελπίδας". Ωστόσο, ο χρόνος πιέζει και οι επιχειρήσεις ζητούν ξεκάθαρους κανόνες για να στηρίξουν τον σχεδιασμό τους.
Η ΕΛΟΠΥ, που εκπροσωπεί 21 εταιρείες, υπενθυμίζει ότι ο κλάδος προσφέρει πάνω από 12.000 θέσεις εργασίας, συμβάλλει με εξαγωγές άνω των 650 εκατ. ευρώ και ενισχύει τις τοπικές κοινωνίες, από τα πιο απομακρυσμένα νησιά έως τις δυσπρόσιτες παράκτιες ζώνες. Η βιωσιμότητα, η διαφάνεια και η συνεργασία με ανεξάρτητους επιστημονικούς φορείς αποτελούν κεντρικούς άξονες λειτουργίας.