Πέμπτη, 11-Σεπ-2025 08:00
Με διπλό μήνυμα σήμερα στην Αθήνα ο Αμερικανός κορυφαίος αξιωματούχος της ενέργειας

Του Χάρη Φλουδόπουλου
Η Αθήνα ετοιμάζεται να υποδεχτεί σήμερα έναν από τους πλέον καθοριστικούς παίκτες της αμερικανικής ενεργειακής στρατηγικής: τον υπουργό Εσωτερικών των ΗΠΑ και επικεφαλής του Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας του Λευκού Οίκου, Ντάγκ Μπέργκαμ. Η παρουσία του στην Ελλάδα δεν είναι απλώς εθιμοτυπική. Συμπίπτει με κομβικές εξελίξεις στον τομέα των υδρογονανθράκων και του φυσικού αερίου, καθώς ολοκληρώθηκε η φάση της υποβολής προσφορών στο διεθνή διαγωνισμό για τις παραχωρήσεις νοτίως της Κρήτης και της Νότιας Πελοποννήσου, με τον αμερικανικό κολοσσό Chevron να δίνει το παρών σε κοινοπραξία με την Helleniq Energy. Παράλληλα πραγματοποιείται την ίδια ώρα που αναζωπυρώνεται η συζήτηση για τον Κάθετο Διάδρομο μεταφοράς LNG.
Πιο συγκεκριμένα, η επίσημη είσοδος της Chevron στις ελληνικές έρευνες υδρογονανθράκων, σε κοινοπραξία με τη Helleniq Energy αποτελεί μια εξέλιξη με ευρύτερη οικονομική, αλλά και γεωστρατηγική σημασία. Το ενδιαφέρον του αμερικανικού κολοσσού για τα θαλάσσια οικόπεδα στην Κρήτη ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο για το ελληνικό upstream.
Η στρατηγική σημασία είναι προφανής: το συγκεκριμένο θαλάσσιο τεμάχιο επικαλύπτει κατά 20%–25% την περιοχή που η Άγκυρα και η Τρίπολη διεκδικούν μέσω του τουρκολιβυκού μνημονίου. Με την παρουσία της Chevron, το αφήγημα της "Γαλάζιας Πατρίδας" πλήττεται καίρια, καθώς εμπλέκεται ένας από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς παίκτες παγκοσμίως με τη στήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης.
Για την Αθήνα, η κίνηση της Αμερικανικής εταιρείας να συμμετάσχει και επίσημα στον ελληνικό διαγωνισμό ενισχύει το επιχείρημα ότι τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα δεν μπορούν να αμφισβητηθούν.
Την ίδια στιγμή, η επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού και κορυφαίου στελέχους του ενεργειακού επιτελείου της κυβέρνησης Τραμπ, αναδεικνύει το γεγονός ότι η Ουάσινγκτον δίνει βαρύτητα στη μετατροπή της Ελλάδας σε κόμβο εξαγωγών αμερικανικού LNG προς τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ήδη τα στοιχεία δείχνουν την κατεύθυνση: το 81% των ελληνικών εισαγωγών LNG το πρώτο εξάμηνο του 2025 προήλθε από τις ΗΠΑ. Τον Αύγουστο μάλιστα, το αμερικανικό καύσιμο ξεπέρασε για πρώτη φορά το ρωσικό, με φορτία 2,75 TWh να αποθηκεύονται στη Ρεβυθούσα, έναντι 2,57 TWh που εισήλθαν από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα.
Η στροφή αυτή δεν είναι συγκυριακή. Η Ευρώπη έχει δεσμευτεί για σταδιακή εξάλειψη των ρωσικών όγκων φυσικού αερίου έως το 2027, κάτι που δημιουργεί ένα τεράστιο κενό περίπου 14–15 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως μόνο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Το αμερικανικό LNG, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη παραγωγή 7–8 δισ. κυβικών από το Neptun Deep της Ρουμανίας και τις αυξανόμενες ροές από το Αζερμπαϊτζάν, εμφανίζεται ως η λύση που θα καλύψει και με το παραπάνω τις απώλειες.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Κάθετος Διάδρομος (Vertical Corridor) αποκτά νέα δυναμική. Η διαδρομή που συνδέει την Ελλάδα με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Μολδαβία και φτάνει έως την Ουκρανία θεωρείται από τις ΗΠΑ βασικό εργαλείο για την κυριαρχία του LNG στην περιοχή. Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο η νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ, όσο και ο ίδιος ο Μπέργκαμ, τοποθετούν το έργο ψηλά στην ατζέντα.
Η υλοποίηση όμως δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ο διάδρομος αντιμετωπίζει ακόμη "παιδικές ασθένειες": οι προμηθευτές ζητούν χαμηλότερες χρεώσεις διαμετακόμισης, ενιαίο τιμολόγιο για μεγαλύτερη χρονική διάρκεια και επενδύσεις για αύξηση της χωρητικότητας. Παράλληλα, οι Αμερικανοί παραγωγοί καλούνται να προχωρήσουν σε ουσιαστικές εκπτώσεις, ώστε το προϊόν να παραμείνει ανταγωνιστικό έναντι φθηνότερων διαδρομών, όπως αυτές μέσω Ουγγαρίας και Πολωνίας.
Το δεύτερο σκέλος της αμερικανικής στρατηγικής αφορά την ελληνική ναυπηγική βιομηχανία. Μέσω του Development Finance Corporation (DFC), οι ΗΠΑ έχουν δεσμεύσει 125 εκατ. δολάρια για τον εκσυγχρονισμό των Ναυπηγείων Ελευσίνας, με στόχο να μπορούν να εξυπηρετούν LNG carriers. Η κίνηση αυτή συνδέεται άμεσα με την προσπάθεια εδραίωσης του αμερικανικού LNG στην περιοχή, καθώς δημιουργεί την απαιτούμενη υποδομή για ανεφοδιασμό και τεχνική υποστήριξη.
Η συνεργασία αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλέγμα αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα, που εκτείνεται από την ενέργεια μέχρι τη βιομηχανία και τις υποδομές.
Εν κατακλείδι για την ελληνική κυβέρνηση, το στοίχημα είναι διπλό. Από τη μια πλευρά, να εκμεταλλευθεί τη στήριξη της Ουάσινγκτον για την εδραίωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της στην Ανατολική Μεσόγειο. Από την άλλη, να αποδείξει ότι μπορεί να προσφέρει ανταγωνιστικό και σταθερό επενδυτικό περιβάλλον για να στηρίξει τα αμερικανικά σχέδια στον ενεργειακό τομέα.