Νέος κύκλος συγκέντρωσης στα σούπερ-μάρκετ: 1.000 καταστήματα αλλάζουν χέρια

της Ξανθής Γούναρη

Η ελληνική αγορά σούπερ-μάρκετ μπαίνει σε μια περίοδο έντονων ανακατατάξεων, με τις εξαγορές και συγχωνεύσεις να επανέρχονται στο επίκεντρο έπειτα από αρκετά χρόνια σχετικής ηρεμίας. Αυτή τη φορά, όμως, η κινητικότητα δεν αφορά μόνο τους "μεγάλους" του κλάδου, καθώς επεκτείνεται οριζόντια σε όλα τα επίπεδα, από τις κορυφαίες αλυσίδες μέχρι τις μικρότερες τοπικές επιχειρήσεις. Σε εξέλιξη βρίσκονται πέντε παράλληλες διαπραγματεύσεις που επηρεάζουν κύκλο εργασιών άνω του 1,1 δισ. ευρώ και αφορούν περίπου 1.000 καταστήματα, διαμορφώνοντας ένα σκηνικό έντονου ανταγωνισμού και νέων ισορροπιών.

Η εξαγορά που αλλάζει τον χάρτη

Η σημαντικότερη εξέλιξη θεωρείται η προχωρημένη διαπραγμάτευση για την απορρόφηση της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός από τη Δ. Μασούτης. Η συμφωνία, που αφορά πωλήσεις περίπου 800 εκατ. ευρώ, αναμένεται να εκτοξεύσει τον τζίρο της βορειοελλαδίτικης αλυσίδας πάνω από τα 1,8 δισ. ευρώ και κοντά στα 2 δισ. Εκτός συγκλονιστικού απροόπτου και εφόσον μετατοπιστεί αυτούσιος ο τζίρος της Κρητικός στη Μασούτης, η αλυσίδα του Γιάννη Μασούτη θα βρεθεί πολύ κοντά στη δεύτερη θέση της αγοράς, όπου σήμερα έχει πλασαριστεί η Lidl, με την ΑΒ Βασιλόπουλος να μην έχει όμως εγκαταλείψει τον αγώνα, διεκδικώντας πλέον ισχυρότερη παρουσία στην πρώτη τριάδα.

Η διαδικασία due diligence είναι σε πλήρη εξέλιξη και όλα δείχνουν ότι η οριστική συμφωνία θα μπορούσε να υπογραφεί στις αρχές του 2026. Το τίμημα εκτιμάται γύρω στα 130 εκατ. ευρώ, με την αγορά να θεωρεί σχεδόν βέβαιο ότι τυχόν αποκλίσεις θα καλυφθούν. Η στρατηγική σημασία του deal για τη Μασούτης είναι προφανής: πέρα από την ενίσχυση των μεριδίων της στην Αττική, αποκτά πρόσβαση σε ένα εκτεταμένο δίκτυο μικρών καταστημάτων που λειτουργούν ως convenience stores, κατηγορία που γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη. Το ζήτημα των συμβάσεων franchise αποτελεί βεβαίως μια πρόκληση, ωστόσο το όφελος από την επέκταση θεωρείται καθοριστικό. Σημειώνεται ότι η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός λειτουργεί ένα δίκτυο περίπου 890 καταστημάτων (συνεργαζόμενα και ιδιόκτητα).

Bazaar και Carrefour

Το δεύτερο μέτωπο αφορά τη συμφωνία της Retail and More, θυγατρικής του ομίλου AVE, για την εξαγορά του 40% της Bazaar. Στόχος είναι η περαιτέρω ανάπτυξη του brand Carrefour στην Ελλάδα, με πιθανή χρήση του ονόματος σε επιλεγμένα καταστήματα της Bazaar, ιδίως σε τουριστικές περιοχές. Το deal επηρεάζει τζίρο άνω των 250 εκατ. ευρώ και δίνει ώθηση στο σχέδιο της AVE να ενισχύσει τη θέση της τόσο στο λιανεμπόριο όσο και στο χονδρεμπόριο, όπου η Bazaar διαθέτει ισχυρή παρουσία στην τροφοδοσία του καναλιού HORECA. Υπενθυμίζεται ότι ήδη ο όμιλος AVE δραστηριοποιείται και στο χονδρικό εμπόριο διαρκών καταναλωτικών προϊόντων μέσω της θυγατρικής του FBD Α.Ε., ενώ τον Ιούνιο προχώρησε στην εξαγορά του 49% της Yalco Trading, κάτι που θα επιτρέψει τη δραστηριοποίηση και στον εξοπλισμό του HORECA με σκεύη κ.λπ.

Παράλληλα, η συμφωνία αυτή μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα για μεγαλύτερη διείσδυση ή ακόμα και πλήρη εξαγορά στο μέλλον. Η αναβίωση του σήματος Carrefour αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς ο όμιλος AVE έχει αναλάβει από το 2022 την ανάπτυξή του στην Ελλάδα, αλλά μέχρι στιγμής με πιο αργούς ρυθμούς από το αρχικό σχέδιο.

Η αλλαγή πλεύσης του Γαλαξία

Την ίδια στιγμή, η Πέντε, ιδιοκτήτρια της αλυσίδας Γαλαξίας, εγκαταλείπει την παραδοσιακά συντηρητική στρατηγική της. Με ετήσιες πωλήσεις περίπου 500 εκατ. ευρώ, η εταιρεία βλέπει ότι η οργανική ανάπτυξη δεν αρκεί για να ακολουθήσει τον βηματισμό των ανταγωνιστών της. Έτσι, προχωρά σε διαπραγματεύσεις για την απόκτηση της Παπαγεωργίου στα Ιωάννινα, αλυσίδας με τζίρο 15 εκατ. ευρώ.

Αν και η συμφωνία δεν έχει το μέγεθος άλλων κινήσεων, αποκαλύπτει ότι ακόμα και οι πιο παραδοσιακοί παίκτες του κλάδου μπαίνουν πλέον ενεργά στο παιχνίδι των εξαγορών. Ενισχύει επίσης το ενδιαφέρον για την αγορά των Ιωαννίνων, η οποία προσελκύει μεγάλες αλυσίδες χάρη στη γεωγραφική της θέση και την αυξημένη τουριστική κίνηση.

Η στάση της ΑΒ Βασιλόπουλος

Εν τω μεταξύ, η ΑΒ Βασιλόπουλος παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και αναμένεται να προχωρήσει σε δικές της κινήσεις. Η διοίκηση εξετάζει την εξαγορά περίπου 25 καταστημάτων σε Βόρεια Ελλάδα, Κρήτη και νησιά, περιοχές όπου η παρουσία της είναι περιορισμένη. Αν υλοποιηθούν αυτά τα σχέδια, θα ενισχύσει περαιτέρω τη γεωγραφική της κάλυψη και θα ενδυναμώσει τη θέση της έναντι των ανταγωνιστών.

Σε τροχιά επέκτασης και η Market In

Κινήσεις αναμένονται και από τη Market In, που έχει ήδη προχωρήσει στην εξαγορά της Market 4U στα Ιωάννινα, με κύκλο εργασιών 5 εκατ. ευρώ. Πλέον από πηγές της αγοράς λέγεται ότι βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για την απόκτηση αλυσίδας με παρουσία στην Κρήτη. Αν επιτευχθεί συμφωνία, θα είναι η δεύτερη εξαγορά της εταιρείας μέσα στο 2025, επιβεβαιώνοντας τη στρατηγική της για διεύρυνση και εκτός ηπειρωτικής Ελλάδας.

Ένας κλάδος σε νέα φάση

Η συσσώρευση τόσων συμφωνιών σε μικρό χρονικό διάστημα δείχνει ότι το 2025 μπορεί να αποτελέσει ορόσημο για το ελληνικό λιανεμπόριο τροφίμων. Μετά την καταιγιστική δεκαετία των μεγάλων ανατροπών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την κατάρρευση της Μαρινόπουλος και την είσοδο νέων σχημάτων, η αγορά εισέρχεται σε δεύτερο κύμα συγκέντρωσης.

Η τάση αυτή έχει πολλαπλές ερμηνείες. Από τη μια, οι ισχυροί επιδιώκουν να παγιώσουν την κυριαρχία τους απέναντι στον ανταγωνισμό. Από την άλλη, οι μικρότερες αλυσίδες, πιεσμένες από τα κόστη και τον εντεινόμενο ανταγωνισμό, βλέπουν τις εξαγορές ως διέξοδο επιβίωσης. Παράλληλα, η ενίσχυση των convenience stores και η στροφή σε ευέλικτα καταστήματα φέρνουν νέες ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις.

Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα αναμένεται να διαμορφώσουν έναν νέο χάρτη στον κλάδο των σούπερ-μάρκετ. Αν οι συμφωνίες ολοκληρωθούν, η αγορά θα βρεθεί μπροστά σε ένα τοπίο με λιγότερους αλλά ισχυρότερους παίκτες, σε μια χρονιά που ίσως καταγραφεί ως το ξεκίνημα του δεύτερου μεγάλου κύματος συγκέντρωσης της τελευταίας εικοσαετίας.