Του Γιώργου Σ. Σκορδίλη
Η ευρωπαϊκή ναυτιλιακή βιομηχανία βρίσκεται για πρώτη φορά αντιμέτωπη με τον πραγματικό οικονομικό "λογαριασμό" από την ένταξή της στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ (EU ETS). Ο μηχανισμός αυτός, βασισμένος στην αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει", φέρνει στο προσκήνιο μια νέα εποχή κόστους και συμμόρφωσης για τους πλοιοκτήτες.
Στο επίκεντρο βρίσκεται η πλατφόρμα MRV (Monitoring, Reporting and Verification), η οποία καταγράφει και επαληθεύει τις εκπομπές πλοίων που προσεγγίζουν ευρωπαϊκά λιμάνια. Σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται η Drewry, περίπου 13.000 πλοία υπέβαλαν το 2024 τις εκπομπές τους, οι οποίες ανήλθαν σε 90 εκατ. τόνους CO₂. Ο αριθμός αυτός ισοδυναμεί με το 40% των δικαιωμάτων εκπομπών (EUAs) που πρέπει να παραδοθούν έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025.
Σε σύγκριση με το 2023, σημειώθηκε αύξηση 14%, καθώς μεγάλος αριθμός πλοίων υποχρεώθηκε να αποφύγει τη Διώρυγα του Σουέζ λόγω της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα, ακολουθώντας πολύ μεγαλύτερες διαδρομές μέσω Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας.
Με δεδομένη την τρέχουσα τιμή των δικαιωμάτων EUA, περίπου 70 ευρώ ανά τόνο CO₂, η Drewry υπολογίζει ότι η ναυτιλιακή βιομηχανία θα επιβαρυνθεί με κόστος της τάξης των 2,9 δισ. δολαρίων τον Οκτώβριο του 2025. Ωστόσο, με την πλήρη εφαρμογή του καθεστώτος μετά τη μεταβατική περίοδο, το ετήσιο κόστος εκτιμάται ότι θα εκτοξευθεί στα 7,5 δισ. δολάρια.
Η μελέτη δείχνει επίσης ότι το βάρος δεν κατανέμεται ισόποσα. Τα containerships αντιπροσωπεύουν μόλις το 16% του αριθμού των πλοίων και το 21% της συνολικής χωρητικότητας, αλλά ευθύνονται για το 34% των συνολικών εκπομπών. Η διαφορά αυτή καθιστά τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων τον πιο "ευάλωτο" κλάδο στη νέα πραγματικότητα.
Μπροστά στο αυξημένο κόστος συμμόρφωσης, πολλές ναυτιλιακές εταιρείες στρέφονται σε επενδύσεις για μείωση των εκπομπών. Οι κινήσεις που παρατηρούνται είναι:
- Χρήση βιώσιμων βιοκαυσίμων και δοκιμές σε εναλλακτικά καύσιμα.
- Δρομολόγηση πλοίων νέας γενιάς με μηχανές διπλού καυσίμου.
- Τοποθέτηση συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας και προηγμένων επιστρώσεων χαμηλής τριβής.
- Αναθεώρηση δρομολογίων με στόχο τον περιορισμό κατανάλωσης καυσίμου.
Η προσαρμογή δεν είναι εύκολη ούτε φθηνή, αλλά θεωρείται μονόδρομος για όσες εταιρείες θέλουν να συνεχίσουν να προσεγγίζουν τα λιμάνια της ΕΕ χωρίς να χάνουν ανταγωνιστικότητα.
Την ίδια στιγμή, η ΕΕ καλείται να ευθυγραμμίσει την πολιτική της με το παγκόσμιο πλαίσιο Net Zero (NZF) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ), το οποίο αναμένεται να υιοθετηθεί τον Οκτώβριο του 2025.
Το NZF θα είναι το πρώτο παγκόσμιο εργαλείο τιμολόγησης εκπομπών που θα εφαρμόζεται σε όλο τον κλάδο της ναυτιλίας. Εισάγει επίσης μια κρίσιμη καινοτομία: Τη δυνατότητα οι charterers (φορτωτές, ναυλωτές, φορείς που καθορίζουν καύσιμα, φορτία, διαδρομές ή ταχύτητες) να ανακτούν μέρος του κόστους συμμόρφωσης από τους πλοιοκτήτες. Αυτό σημαίνει ότι η οικονομική επιβάρυνση δεν θα πέσει αποκλειστικά στους ώμους των πλοιοκτητών, αλλά θα κατανέμεται πιο δίκαια στην αλυσίδα μεταφορών.
Η ένταξη της ναυτιλίας στο EU ETS σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο κανονιστικής συμμόρφωσης και κόστους. Από τα στοιχεία της Drewry γίνεται σαφές ότι η μετάβαση δεν θα είναι ανώδυνη, ενώ η επόμενη διετία θα λειτουργήσει ως τεστ αντοχής για τον κλάδο.
Η πρόκληση δεν είναι μόνο λογιστική ή τεχνολογική· είναι κυρίως στρατηγική: Πώς θα μπορέσει η ευρωπαϊκή και διεθνής ναυτιλία να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της σε ένα περιβάλλον όπου η ρύπανση πλέον μεταφράζεται άμεσα σε δισεκατομμύρια δολάρια κόστους.
"Η Ευρώπη επιτέθηκε σήμερα σε άλλη μια μεγάλη αμερικανική εταιρεία, τη Google".
Προειδοποίησε για "τρομερό συστημικό σοκ".
Σύμφωνα με τον Λούτνικ, οι δασμοί στα ιαπωνικά προϊόντα θα 'ανέβουν ξανά' εάν η χώρα δεν τηρήσει τους όρους της συμφωνίας.
Απογοητευτική ήταν για ακόμα ένα μήνα η έκθεση για τις θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ.
Σε τριμηνιαία βάση, σημειώθηκε οριακή ανάπτυξη 0,1%. Χαμηλές επιδόσεις της Ελλάδας στην απασχόληση.
Την πλήρη εγκατάσταση του συστήματος τεχνητής νοημοσύνης Orca AI στο σύνολο των πλοίων που συνθέτουν τον στόλο της ανακοίνωσε η Ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακή εταιρία Ionic Shipping,
Η ναυτιλία των Ελλήνων καταγράφει για άλλη μια χρονιά εντυπωσιακή παρουσία στις διεθνείς αγορές.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι κινεζικές κρατικές επιχειρήσεις έχουν παρουσία σε 96 ξένα λιμάνια.
Ο ρόλος των μπαταριών ιόντων λιθίου και των μη δηδηλωμένων επικίνδυνων φορτίων.
Το πρώτο από δέκα νέα πλοία μεταφοράς αυτοκινήτων και φορτηγών.
Η Σαγκάη διατηρεί την πρωτιά, ενώ το Αμβούργο επιστρέφει δυναμικά.
