Τι κερδίζουν οι τράπεζες από μία θερινή στάση επιτοκίων της ΕΚΤ

Του Νίκου Κωτσικόπουλου

Οι συγκυρίες ευνοούν τις τράπεζες να περιφρουρήσουν τα περιθώρια των επιτοκίων και τα κέρδη τους. Μετά την τελευταία μείωση επιτοκίων από την ΕΚΤ, η Κριστίν Λαγκάρντ είχε στείλει σήμα με τις δηλώσεις της προετοιμάζοντας ενδεχομένως τις αγορές, ενώ αρκετοί αναλυτές περίμεναν μία στάση στο επίπεδο του 2% για το επιτόκιο της ΕΚΤ.

Ωστόσο ενώ οι αναλυτές διχάζονταν βλέποντας ως εξίσου πιθανή μία ακόμα μείωση στο 1,75%, ήρθε η πραγματικότητα των συγκρούσεων και ο φόβος ενός πολέμου, για να επιβάλουν risk premium στην τιμή του αργού πετρελαίου, προκαλώντας ανησυχίες για τον πληθωρισμό ο οποίος ήταν σε φάση υποχώρησης. 

Ήδη το Euribor τριμήνου που κινήθηκε στο 1,95% μεταξύ 5 και 11 και Ιουνίου σημείωσε μικρή άνοδο και κυμαίνεται πλέον οριακά πάνω από το 2%. Η αγορά διαβλέπει την πιθανότητα και τιμολογεί ανάλογα. 

Αλλά αυτή η κίνηση μπορεί να φέρει σημαντική ενίσχυση στα κέρδη των ελληνικών που συγκράτησαν με μέτρια καθυστέρηση όσο μπορούσαν τα περιθώρια των επιτοκίων τους, ακολουθώντας με σχετική υστέρηση τις μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ΕΚΤ έχει ήδη μειώσει από την αρχή του έτους 4 φορές τα επιτόκιά της κατά 0,25% και στο εξάμηνο το βασικό της επιτόκιο έχει υποχωρήσει από το 3% στο 2%.

Ακολουθώντας με μία μικρή υστέρηση σε σχέση με τις ευρωπαϊκές τράπεζες, οι ελληνικές τράπεζες μειώνουν με διαφορετικό ρυθμό, τόσο τα επιτόκια των δανείων όσο και των καταθέσεων. Η επίπτωση στα περιθώρια τους είναι μικρότερη από τη μείωση των επιτοκίων 1% για την ώρα.

Το γεγονός έχει καταγραφεί και στα αποτελέσματα του πρώτο τριμήνου των τραπεζών, όταν και έδωσαν τις εκτιμήσεις τους για τη συνέχεια τηες χρονιάς. 

Χαρακτηριστικά, η Εθνική Τράπεζα, αναφέρει στα αποτελέσματα πρώτου τριμήνου, επίπτωση στα έσοδα από τη μείωση των επιτοκίων λαμβάνοντας υπόψη και τις αντισταθμίσεις της, 18 εκατ. ευρώ. Και η Εθνική έχει έναν από τους μεγαλύτερους δείκτες "ευαισθησίας" στις μειώσεις επιτοκίων με απώλεια εσόδων 35 εκατ. ευρώ ανά 0,25% μείωσης των επιτοκίων.

Το περιθώριο NIM της τράπεζας στο πρώτο τρίμηνο, ήταν μειωμένο μόλις 19 μονάδες βάσης από το προηγούμενο τρίμηνο και μόλις 46 μονάδες βάσης (0,46%) από την κορύφωση του περιθωρίου στο 3,26%. Η Εθνική δούλευε με μέσο επιτόκιο  291 μονάδες στο πρώτο τρίμηνο φέτος. Την ίδια περίοδο το τριμηνιαίο Euribor, είχε μειωθεί 43 μονάδες βάσης από το τέλος Δεκεμβρίου και 140 μονάδες βάσης από την κορύφωσή του.

Τα έσοδα από τόκους για τις ελληνικές τράπεζες, επηρεάζονται με βάση τους δείκτες τους, από 15-35 εκατ. ευρώ για κάθε μείωση των επιτοκίων. Η Eurobank και η Εθνική έχουν απώλεια 35 εκατ. ευρώ στα έσοδά τους από μείωση των επιτοκίων κατά 0,25%, η Πειραιώς έχει απώλεια 30 εκατ. ευρώ και η Alpha Bank απώλεια 15 εκατ. ευρώ.

Πως ισοφαρίζουν τις απώλειες εσόδων οι τράπεζες

Από την άλλη, οι τράπεζες κερδίζουν με τις μεγαλύτερες εκταμιεύσεις περισσότερων νέων δανείων και προοδευτικά περνούν τις μειώσεις επιτοκίων στις καταθέσεις. Έτσι ενώ από τη μία πλευρά συγκράτησαν όσο μπορούσαν τις απώλειες με τη μεγάλη αύξηση στα νέα δάνεια και με αντισταθμίσεις, ξεπερνούν τα προβλήματα.

Σύμφωνα με το Διευθύνοντα  Σύμβουλο της Eurobank Φωκίων Καραβία,  ο όμιλος που διοικεί είναι προετοιμασμένος ακόμα και για μείωση των επιτοκίων στο 1,50% από 2% που είναι τώρα. Ακόμα ο κ. Καραβίας έκανε πρόβλεψη για μεγάλη πιστωτική επέκταση, ίσως μεγαλύτερη από ότι αρχικά είχε εκτιμηθεί, εκτιμώντας ότι τα νέα δάνεια θα φθάσουν τα 2,5 δισ. ευρώ φέτος. 

Σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Πειραιώς Χρήστο Μεγάλου, μία μονάδα ανάπτυξης των εργασιών, αναπληρώνει δύο μονάδες μικρότερα έσοδα τόκων. 

Έτσι προέβλεψε πιστωτική επέκταση 2,6 δισ. ευρώ φέτος η οποία θα υποστηρίξει τα κέρδη της τράπεζας σε συνδυασμό και με το μικρότερο κόστος για καταθέσεις, με αποτέλεσμα τα έσοδα από τόκους να παραμείνουν στα 1,9 δισ. ευρώ φέτος, εντός των στόχων της τράπεζας δηλαδή. 

Ένα σημαντικό στοιχείο για να υπολογιστούν όλα αυτά, είναι η χρονική έναρξη των μειώσεων και η διάρκεια των συγκεκριμένων επιτοκίων για δάνεια αλλά και καταθέσεις. Έτσι, το μέσο επιτόκιο είναι που έχει σημασία στη χρονιά και παραμένει υψηλά. Η διοίκηση της Πειραιώς στο τέλος του πρώτου τριμήνου υπολόγιζε, ότι το μέσο τριμηνιαίο Euribor φέτος, κυμαινόταν στα επίπεδα  2,15%. 

Στο μεταξύ οι τράπεζες μέχρι τον Απρίλιο είχαν αυξήσει το σύνολο των χρηματοδοτήσεών τους στην οικονομία κατά 2,3 δισ. ευρώ από την αρχή του έτους.