Πυρετός στα ναύλα - Αύξηση των παραγγελιών πλοίων

της Αναστασίας Βαμβακά 

Μια χρυσή περίοδο για τη ναυλαγορά σε όλους τους τύπους πλοίων διανύει η ναυτιλία. Μετά την εντυπωσιακή επάνοδο των ναύλων στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, και τα φορτηγά πλοία βιώνουν μια υγιή αγορά και αυξημένα ναύλα. Τα ναύλα μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων κυμαίνονται στο +256% από το αντίστοιχο διάστημα πέρσι και στο -49% από το ιστορικό peak του Σεπτεμβρίου 2021. Ο σύνθετος δείκτης Drewry WCI αυξήθηκε 4%, στα 5.318 δολ. ανά εμπορευματοκιβώτιο 40 ποδών, την προηγούμενη εβδομάδα, έχοντας όμως αυξηθεί 256% σε σύγκριση με την ίδια εβδομάδα πέρυσι. Ο τελευταίος σύνθετος δείκτης Drewry WCI των 5.318 δολ. ανά κοντέινερ 40 ποδών είναι 49% χαμηλότερος από την προηγούμενη κορυφή την περίοδο της πανδημίας των 10.377 δολ. τον Σεπτέμβριο του 2021, αλλά 274% υψηλότερος από τους μέσους όρους του 2019 (προ της πανδημίας) των 1.420 δολ.

Οι ναύλοι από τη Σανγκάη στο Ρότερνταμ αυξήθηκαν κατά 7% ή 455 δολ., σε 7.322 δολ. ανά κοντέινερ 40 ποδών. Αντίστοιχα, οι τιμές από τη Σανγκάη προς το Λος Άντζελες και από τη Σανγκάη στη Νέα Υόρκη αυξήθηκαν 4%, στα 6.673 δολάρια και 7.827 δολάρια ανά κιβώτιο 40 ποδών αντίστοιχα. Ομοίως, οι τιμές από Ρότερνταμ προς Σανγκάη, Σανγκάη προς Γένοβα και Νέα Υόρκη προς Ρότερνταμ αυξήθηκαν 1%, στα 676 δολ., 7.102 δολ. και 640 δολ. ανά TEU αντίστοιχα.

Αντίθετα, οι τιμές από το Ρότερνταμ στη Νέα Υόρκη μειώθηκαν κατά 2% ή 49 δολάρια, σε 2.044 δολάρια ανά κοντέινερ 40 ποδών. Τα ποσοστά από το Λος Άντζελες προς τη Σανγκάη παραμένουν σταθερά. Ο Drewry αναμένει μικρή αύξηση στους ναύλους λόγω της συμφόρησης στα ασιατικά λιμάνια.

Εκτός, όμως, από το "μπλοκάρισμα" των ασιατικών λιμανιών, και τα αμερικανικά λιμάνια εμφανίζουν σημαντικές καθυστερήσεις. Οι λιμένες στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ παραμένουν αντιμέτωποι με τη συμφόρηση, ελέω του αντίκτυπου της αναδιάταξης των διαδρομών των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων εν μέσω της εύφλεκτης γεωπολιτικής κατάστασης στην Ερυθρά Θάλασσα αλλά και λοιπών λειτουργικών προκλήσεων. 

Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η SC Ports στη Νότια Καρολίνα, που αντιμετωπίζει backlog πλοίων στη σκιά προβλήματος των ψηφιακών συστημάτων της. Πάντως, η SC Ports υπογραμμίζει σε πρόσφατη ανακοίνωση ότι υιοθετεί καινοτόμες λύσεις, που θα μειώνουν τον αριθμό πλοίων που βρίσκονται στη ράδα του λιμανιού. Επί της ουσίας, έχουν επεκταθεί τα ωράρια λειτουργίας του λιμένα και αξιοποιούνται θέσεις ελλιμενισμού που κανονικά δεν θα ήταν διαθέσιμες λόγω έργων υποδομών. 

Σε ευρύτερο πλαίσιο, οι εικόνες συμφόρησης σε διεθνείς λιμένες αποτελούν (ξανά) την κανονικότητα. Η Σιγκαπούρη, ένας εκ των κρισιμότερων λιμένων για τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, ενώ παρόμοια είναι η εικόνα και σε πολλούς κύριους αμερικανικούς λιμένες.

Η σημαντική άνοδος των ναύλων, απόρροια της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα, πυροδοτεί ξανά το επενδυτικό ενδιαφέρον της πλοιοκτησίας. Αρκετά δραστήριες είναι και οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες, οι οποίες προτιμούν κατά βάση second hand πλοία, τύπου feeder. Σε επίπεδο ναυπηγήσεων, η πιο πρόσφατη παραγγελία νεότευκτου από ελληνικά συμφέροντα τοποθετήθηκε στα τέλη Ιουνίου από τη Navios Maritime Partners της Αγγελικής Φράγκου. Ο ναυτιλιακός κολοσσός υπέγραψε συμφωνία με το νοτιοκορεάτικο ναυπηγείο HJ Shipbuilding & Construction για την κατασκευή δύο containerships, χωρητικότητας 6.900 TEUs έκαστο, με προγραμματισμένο χρόνο παράδοσης το 2026. Πρόκειται για πλοία εξοπλισμένα με προηγμένα τεχνολογικά χαρακτηριστικά, τα οποία θα μπορούν έπειτα από μετατροπές να καίνε μεθανόλη (methanolready).

Παράλληλα, κορυφαίες εταιρείες τακτικών γραμμών οδηγούν, επίσης, το μεγάλο ναυπηγικό ράλι των τελευταίων εβδομάδων. "Παρότι οι παραδόσεις για το 2023, το 2024 και το 2025 είναι δύο με τρεις φορές πάνω από τον ιστορικό μέσο όρο και το κόστος ναυπήγησης παραμένει πολύ υψηλό, η φρενίτιδα των παραγγελιών δεν έχει τελειώσει ακόμη", σημειώνουν οι αναλυτές του εξειδικευμένου στην αγορά οίκου Alphaliner, στην τελευταία εβδομαδιαία έκθεση. Μέχρι σήμερα στο έτος έχουν καταγράψει συνολικά παραγγελίες για 64 πλοία, αυξάνοντας το μέγεθος του στόλου κατά περίπου 534.500 TEUs.

Ναυτιλία χύδην ξηρού φορτίου

Στα υψηλότερα επίπεδά του εδώ και δύο μήνες διαμορφώθηκε στις αρχές Ιουλίου ο BDI, με το β' εξάμηνο του έτους να εκκινεί δυναμικά για τη ναυτιλία χύδην ξηρού φορτίου. Ειδικότερα, όπως αναφέρει το Reuters, ο BDI διαμορφώθηκε στις 2.158 μονάδες, έπειτα από άνοδο 108 μονάδων (5,3%), δηλαδή στα υψηλότερα επίπεδά του από τις 9 Μαΐου.

Όσον αφορά τους επιμέρους δείκτες που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του BDI, εκείνος των Capesizes διαμορφώθηκε στις 3.791 μονάδες, στα υψηλότερα επίπεδά του από τις 19 Μαρτίου, έπειτα από άνοδο 348 μονάδων (10,1%). Ο δείκτης των Panamaxes σημείωσε μικρή πτώση, ενώ το ίδιο και ο δείκτης των Supramaxes.

Φορτηγά Capesize

Σε επίπεδα-ρεκόρ διαμορφώθηκαν οι εξαγωγές βωξίτη της Γουινέας το β' τρίμηνο, αγγίζοντας τους 38,01 εκατ. τόνους. Η πλειονότητα των εξαγωγών είχε προορισμό την Κίνα, η οποία την ίδια ώρα σημείωσε παραγωγή αλουμινίου-ρεκόρ το α' πεντάμηνο του έτους, της τάξεως των 17,77 εκατ. τόνων. Η αύξηση αυτή οδηγείται από την ισχυρή ζήτηση από την ηλιακή ενέργεια και τη βιομηχανία NEV, οι οποίες αντιπροσωπεύουν συνολικά το 44% της χρήσης αλουμινίου. 

Οι προαναφερθέντες παράγοντες δεν είναι οι μόνοι που επηρεάζουν την παραγωγή αλουμινίου στην Κίνα. Η Γιουνάν, σημαντικός κόμβος παραγωγής αλουμινίου στην Κίνα και η δεύτερη μεγαλύτερη επαρχία με εγκατεστημένη υδροηλεκτρική ισχύ, επηρεάζει σημαντικά την τάση αυτή. Η εξάρτηση από την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας στη Γιουνάν είναι εμφανής, όπως προκύπτει από τη μειωμένη παραγωγή αλουμινίου κατά τη διάρκεια των ελλείψεων υδροηλεκτρικής ενέργειας κατά το β' εξάμηνο του 2022-2023.

Στα τέλη Απριλίου και τον Μάιο η Γιουνάν γνώρισε έντονες βροχοπτώσεις, με τα επίπεδα βροχόπτωσης σε πολλές περιοχές να αναμένεται να είναι κατά 20% έως 50% υψηλότερα από τον μέσο όρο, οδηγώντας ενδεχομένως σε περισσότερες πλημμύρες. Εν όψει του γ' τριμήνου του 2024, αναμένεται εποχική μείωση των εξαγωγών βωξίτη της Γουινέας λόγω της περιόδου των βροχών. Ωστόσο, εάν η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας παραμείνει ισχυρή στην Κίνα, η ζήτηση για την παραγωγή αλουμινίου θα μπορούσε να αντισταθμίσει αυτή τη μείωση, παρέχοντας πρόσθετη στήριξη στις αυστραλιανές εξαγωγές κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ κατά το τελευταίο μέρος του έτους θα μπορούσε να σημειωθεί νέα αύξηση των εξαγωγών βωξίτη της Γουινέας, σύμφωνα με τον προβλεπόμενο όγκο-ρεκόρ παραγωγής αλουμινίου στην Κίνα. Oι αυξημένες ροές βωξίτη της Γουινέας προς την Κίνα ερμηνεύουν έως έναν βαθμό τα εξαιρετικά υψηλά ναύλα των Capesizes, καθώς η πλειονότητα του βωξίτη μεταφέρεται με τα εν λόγω πλοία. Ο BCI καταγράφει, δε, αύξηση 130% σε ετήσια βάση.

Άνοδος των ναύλων, άνοδος των αξιών πλοίων

Η πρόσφατη άνοδος των ναύλων και η συνολική αισιοδοξία της αγοράς των χύδην ξηρών φορτίων επιφέρουν αλυσιδωτές επιπτώσεις, επηρεάζοντας θετικά την αγορά μεταχειρισμένων και οδηγώντας σε αύξηση των τιμών τους.

Σύμφωνα με το εβδομαδιαίο report της Xclusiv, τα Capesizes ηλικίας 5 ετών αποτιμώνται μεταξύ 61 και 64 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ (ανάλογα με τη χώρα κατασκευής και τα χαρακτηριστικά του πλοίου), σημειώνοντας σημαντική αύξηση της τάξεως του 32% σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2023 και ένα εκπληκτικό άλμα 83% σε σχέση με την περίοδο του πρώτου lockdown λόγω COVID-19 τον Ιούνιο του 2020.

Όσον αφορά τις τιμές των Kamsarmaxes 5 ετών, σημείωσαν ετήσια άνοδο 22%, φτάνοντας τα 35-38 εκατ. δολάρια ΗΠΑ και αξιοσημείωτη αύξηση 75% από τον Ιούνιο του 2020. Η αυξητική αυτή τάση των τιμών δεν αφήνει ανεπηρέαστα ακόμα και τα μικρότερου μεγέθους πλοία, με τα Ultramaxes πενταετίας να έχουν διπλασιάσει τις τιμές τους σε σχέση με αυτές του Ιουνίου του 2020, ενώ οι τιμές των Handysizes ίδιας ηλικίας κατέγραψαν άνοδο της τάξεως του 15% σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2023 και 90% σε σχέση με τον Ιούνιο του 2020.

Τα παραπάνω στοιχεία σκιαγραφούν μια σαφή εικόνα της ακμάζουσας αγοράς μεταχειρισμένων πλοίων, που τροφοδοτείται από το τρέχον θετικό κλίμα στην αγορά των ξηρών φορτίων. Ωστόσο ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο συσχετισμός των τιμών των μεταχειρισμένων πλοίων με τους δείκτες του Baltic Exchange, όπου παρατηρείται σχετική αναντιστοιχία. Έτσι, για παράδειγμα, στα τέλη Μαΐου του 2022 ο BCI κυμαινόταν στα ίδια περίπου επίπεδα με τώρα, όμως οι τιμές τους ήταν κατά 21% χαμηλότερες σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα.

Δεξαμενόπλοια

Το 2024 έχει προκαλέσει αισιοδοξία στη ναυλαγορά των δεξαμενόπλοιων, με τα κέρδη των clean tankers πάντως να καταγράφουν σημαντική μεταβλητότητα. Ειδικότερα, βάσει πρόσφατης έκθεσης της ναυλομεσιτικής Gibson, τα ναύλα των LR2 και LR1 δεξαμενόπλοιων έχουν πολλές φορές ξεπεράσει τα 100.000 δολ./ημέρα και 60.000 δολ./ημέρα, αντίστοιχα, φέτος.

Πρωταρχικό ρόλο στη συγκεκριμένη εξέλιξη φέρεται να έχουν οι επιθέσεις ενάντια σε εμπορικά πλοία και η συνεπακόλουθη αναδιάταξη των εμπορικών ροών. Το 80% των πλοιοκτητών και των διαχειριστών σε διεθνές επίπεδο, σημειώνει η Gibson, επέλεξαν τον μακρύτερο δρόμο του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδος για τη μεταφορά παραγώγων πετρελαίου προς την Ευρώπη.

Την ίδια ώρα, καταγράφεται μια τάση μεταφοράς παραγώγων πετρελαίου από μεγέθη που είθισται να μεταφέρουν αργό πετρέλαιο. Τον Φεβρουάριο, ένα Suezmax φόρτωσε παράγωγα πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή. Το γεγονός αυτό δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Τον Απρίλιο, επιπλέον δύο δεξαμενόπλοια μεγέθους Suezmax φόρτωσαν παράγωγα πετρελαίου, ενώ ακόμα δύο τον Μάιο.

Η αγορά δεξαμενόπλοιων ήταν μικτή την περασμένη εβδομάδα, με διαφορετικές επιδόσεις στα διαφορετικά μεγέθη πλοίων. Το BDTI έκλεισε την εβδομάδα στις 1.150 μονάδες ή -4,56% χαμηλότερα, ενώ το BCTI έκλεισε στις 834 μονάδες ή 4,91% υψηλότερα. Η αγορά των VLCC είχε άλλη μία πτωτική εβδομάδα, καθώς η υπερπροσφορά στην αγορά εξακολουθεί να υφίσταται. 

Οι τιμές στη θαλάσσιο οδό της Μέσης Ανατολής παρέμειναν αμετάβλητες, ενώ το ίδιο συνέβη και στη Δυτική Αφρική. Τα ναύλα των VLCC διαμορφώθηκαν την Παρασκευή στα 31.062 δολάρια/ημέρα ή -2,89% σε σχέση με την εβδομάδα. Στα Suezmaxes, η αγορά ήταν επίσης ήσυχη, με τις τιμές να υποχωρούν οριακά. Στα δεξαμενόπλοια Suezmax υποχώρησαν τα ναύλα κατά σχεδόν 3% την εβδομάδα και διαμορφώθηκαν στα 44.866 δολάρια/ημέρα. Η αγορά Aframax ήταν επίσης αργή αυτή την εβδομάδα, με τις τιμές να μειώνονται σε όλες τις σχετικές γραμμές, με εξαίρεση τη Μεσόγειο, που έκλεισε την εβδομάδα 4,81% υψηλότερα. Τα Aframax διαμορφώθηκαν στα 40.930 δολάρια/ημέρα ή -16,35% χαμηλότερα.