Του Χάρη Φλουδόπουλου
Η πολυαναμενόμενη μεγάλη συμφωνία για την πώληση της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στην αραβική Masdar ανακοινώθηκε χθες με κάθε επισημότητα και στις λεπτομέρειές της, με τις πτυχές που ανακοινώθηκαν να επιβεβαιώνουν ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά επωφελές deal για τους πωλητές, τους μετόχους, την αγορά, τον ενεργειακό κλάδο και την ελληνική οικονομία εν γένει.
Η ολοκλήρωση της πώλησης θα φέρει έναν πανίσχυρο παίκτη με τεράστια ρευστότητα στο τιμόνι της μεγαλύτερης εταιρείας καθαρής ενέργειας στη χώρα μας, εξασφαλίζοντας την υλοποίηση των επενδύσεων αλλά και τις προοπτικές ανάπτυξης εντός και εκτός Ελλάδος, στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Άλλωστε οι όροι της συμφωνίας μαρτυρούν ότι η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή αποκτήθηκε από την εταιρεία του Άμπου Ντάμπι με στόχο να αποτελέσει το όχημα δραστηριοποίησης όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και εκτός συνόρων.
Από τις δηλώσεις του προέδρου της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Γ. Περιστέρη πάντως, καθίσταται σαφές ότι υπήρξαν 5 σημεία κλειδιά για την υλοποίηση αυτής της μεγάλης επιχειρηματικής συμφωνίας που αλλάζει άρδην το εγχώριο ενεργειακό τοπίο στην πράσινη ενέργεια. Ποια είναι αυτά;
Πρώτο και κυριότερο, το γεγονός ότι η Masdar δεν είναι ένα fund το οποίο προσβλέπει μόνο στην καταγραφή υπεραξιών αλλά μια ενεργειακή εταιρεία του κλάδου των ΑΠΕ που έχει ως σκοπό την οργανική ανάπτυξη και τις επενδύσεις. Όπως είπε ο Γ. Περιστέρης η Masdar είναι μία πολύ μεγάλη διεθνής εταιρεία αφοσιωμένη στην καθαρή ενέργεια, που θέλει να οδηγήσει την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ακόμα υψηλότερα, υλοποιώντας το επενδυτικό πλάνο για 6 GW εγκατεστημένης ισχύος μέχρι το 2030. Είναι γνωστό άλλωστε ότι το προηγούμενο διάστημα υπήρξαν προτάσεις από funds που δεν προχώρησαν καθώς δεν διασφαλίστηκε η συνέχεια που ήταν προαπαιτούμενο. Σημειώνεται ότι η Masdar κατέχει ηγετική θέση στην αγορά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αναπτύσσοντας και λειτουργώντας έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και βιώσιμης τεχνολογίας διεθνώς. Εξ αυτών, ήδη βρίσκονται σε λειτουργία έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ισχύος άνω των 20 GW, με στόχο τα 100 GW μέχρι το 2030. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η συμφωνία προβλέπει την παραμονή του κ. Περιστέρη στην εταιρεία για διάστημα τουλάχιστον 3 ετών.
Το δεύτερο κλειδί του deal είναι ότι όπως ανέφερε ο κ. Περιστέρης διασφαλίζει τα συμφέροντα του συνόλου των μετόχων της εταιρείας. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η συναλλαγή "εξ αρχής προϋποθέτει ότι μετά τις σχετικές εγκρίσεις θα ακολουθήσει Δημόσια Πρόταση, διασφαλίζοντας τα συμφέροντα όλων και όχι μόνο κάποιων από τους μετόχους της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ". Η ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ δημιουργήθηκε για να επιστρέφει αξία: στο ενεργειακό σύστημα της χώρας, στην εθνική οικονομία, στην απασχόληση, στην ελληνική περιφέρεια, στους ανθρώπους της, αλλά και σε όλους όσοι την πίστεψαν, την στήριξαν και την τίμησαν επενδύοντας σε αυτήν, ήταν το μήνυμα που έστειλε ο κ. Περιστέρης.
Το τρίτο κλειδί είναι ότι η συμφωνία "κλειδώνει" την υλοποίηση κρίσιμων επενδύσεων για την ενεργειακή μετάβαση και την ενεργειακή θωράκιση της χώρας που περιλαμβάνονται στο επενδυτικό πρόγραμμα της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή. Μεταξύ αυτών το έργο της αντλησιοταμίευσης της Αμφιλοχίας και οι επενδύσεις στα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Εδώ θα πρέπει να επισημανθούν οι συμφωνίες που πλαισιώνουν τη συναλλαγή και αφορούν ακριβώς το έργο της Αμφιλοχίας αλλά και άλλα έργα όπως υδροηλεκτρικά και υπεράκτια αιολικά πάρκα. Για την Αμφιλοχία, συμφωνήθηκε ότι η Masdar θα έχει δικαίωμα να πουλήσει ποσοστό 50% του έργου στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ περίπου εννέα μήνες μετά το κλείσιμο της συναλλαγής. Επίσης η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα έχει δικαίωμα να αγοράσει ποσοστό 50% της συμμετοχής της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή σε έργα παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας (υδροηλεκτρικά, αντλησοταμίευσης και υπεράκτια αιολικά) συνολικής ισχύος περίπου 3.0 GW περίπου εννέα μήνες μετά το Κλείσιμο της Συναλλαγής.
Το τέταρτο κλειδί, αφορά στο γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία των έργων της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή που βρίσκονται σε λειτουργία ή αναπτύσσονται έχουν διασφαλισμένες ταρίφες. Αυτός ακριβώς ο λόγος βρίσκεται πίσω από το εξαιρετικά υψηλό τίμημα που επετεύχθη για τη συμφωνία πώλησης.
Το πέμπτο κλειδί της συμφωνίας αφορά στα non core assets τα οποία θα μεταβιβαστούν από την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Αυτά περιλαμβάνουν τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων αλλά και μη ενεργειακά πρότζεκτ όπως το ηλεκτρονικό εισιτήριο. Το τίμημα θα προσδιοριστεί βάσει έκθεσης ορκωτού ελεγκτή και μέρος των non core assets θα περάσει στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ πριν το κλείσιμο της συναλλαγής ενώ τα υπόλοιπα σε σύντομο εύλογο χρονικό διάστημα μετά το κλείσιμο της συναλλαγής.
Με δύναμη πυρός άνω των €3 δισ. για νέα έργα, το μεγαλύτερο και πλέον αποδοτικό χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων με εξασφαλισμένα μερίσματα άνω των €10 δισ. και κατασκευαστικό ανεκτέλεστο άνω των €5 δισ., ανέτειλε η επόμενη ημέρα της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, μετά το mega deal για την πώληση της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ στη Masdar.
Κεφαλαιοποιώντας υπεραξίες που ανέπτυσσε για πάνω από δυο δεκαετίες στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, επισημοποιώντας χθες ένα από τα μεγαλύτερα επιχειρηματικά deals στην ιστορία του ΧΑ, συνολικής αξίας 3,2 δισ. ευρώ, καθίσταται πλέον ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης στον κλάδο υποδομών και παραχωρήσεων.
Η πώληση του 36,6% της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, φέρνει στο ήδη πολύ ισχυρό ταμείο επιπλέον ρευστότητα 900 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου και του μερίσματος για την χρήση 2023). Λαμβάνοντας υπόψη τα υπάρχοντα ταμειακά διαθέσιμα της μητρικής εταιρείας, τα αναμενόμενα μερίσματα από το σύνολο των έργων που βρίσκονται ή θα μπουν σε λειτουργία τα αμέσως επόμενα χρόνια αλλά και τα ήδη εξασφαλισμένα περιθώρια επιπλέον μόχλευσης, η συνολική επενδυτική ισχύς του Ομίλου ξεπερνάει τα 3 δισ. ευρώ.
Συνεπώς, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θωρακίζεται με ένα οπλοστάσιο σημαντικότατων επιπλέον ιδίων κεφαλαίων άνω των 2 δισ. ευρώ αποκλειστικά για διεκδίκηση νέων μεγάλων έργων στις υποδομές και τις παραχωρήσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αφού για όλα τα μεγάλα projects στα όποια είχε ήδη επικρατήσει μέσω διεθνών διαγωνισμών ο Όμιλος (π.χ. Αττική Οδός, Εγνατία Οδός, Νέος Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης κλπ.) είχαν ήδη εξασφαλιστεί, τόσο οι χρηματοδοτικές γραμμές όσο και η ίδια συμμετοχή, πριν το deal με τη Masdar.
Επιπλέον, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αποκτά ακόμη πιο ελκυστικό χρηματοδοτικό προφίλ, αφού πλέον αφαιρούνται από το συνολικό δανεισμό της περίπου 1,1 δισ. ευρώ, που αφορούσαν σε γραμμές χρηματοδότησης του εντατικού επενδυτικού πλάνου της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, και οι οποίες πλέον δεν συνυπολογίζονται στον δανεισμό του Ομίλου. Αποτέλεσμα είναι ο καθαρός δανεισμός του Ομίλου (Pro-Forma) να μηδενιστεί. Παράλληλα, η μητρική εταιρεία πλέον θα διαθέτει καθαρό ταμείο (net cash) 500 εκατ. ευρώ, ενώ όλος ο υπόλοιπος δανεισμός θα αφορά σε χρηματοδοτήσεις παραχωρήσεων (κυρίως αυτοκινητοδρόμων) χωρίς αναγωγή στη μητρική, δηλαδή έργων που εξυπηρετούν τα δάνειά τους μέσω προβλέψιμων και σταθερών ταμειακών ροών σε βάθος 25-30 χρόνων από τα έσοδά τους (διόδια).
Και σε επίπεδο κερδοφορίας όμως, αναμένεται αντιστάθμιση της συνεισφοράς της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ. Συγκεκριμένα, η κερδοφορία σε επίπεδο EBITDA αλλά και Net Income θα συνεχίσει να αυξάνεται με διψήφιο ρυθμό τα επόμενα χρόνια από τη λειτουργία των νέων επενδύσεων του Ομίλου και θα ξεπεράσει τα 700 εκατ. ευρώ λειτουργικής κερδοφορίας εντός των επόμενων 5 ετών (2028).
Όσον αφορά στις ταμειακές ροές, η μητρική εταιρεία από την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ λάμβανε κάθε χρόνο ένα μέρισμα της τάξης των 15-16 εκατ. ευρώ. Για το 2023 τα συνολικά μερίσματα/επιστροφές κεφαλαίου/αποπληρωμές ενδοομιλικών δανείων ξεπέρασαν τα 200 εκατ. (με το μέρισμα της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ να αντιπροσωπεύει ποσοστό μικρότερο του 10% των συνολικών ταμειακών ροών), ένα ποσό που αναμένεται να κινηθεί αυξανόμενο τα επόμενα χρόνια καθώς ωριμάζουν τα επενδυτικά έργα του Ομίλου.
Καθίσταται, λοιπόν, σαφές ότι η πώληση της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ δεν είναι μία μεμονωμένη κίνηση, ούτε είναι απλά απόρροια της ευκαιρίας να πωληθεί σε ένα ελκυστικό τίμημα ο "πράσινος" βραχίονας του Ομίλου.
Αντιθέτως, αποτελεί κομμάτι ενός ευρύτερου στρατηγικού πλάνου που υλοποιεί αθόρυβα εδώ και χρόνια ο Γιώργος Περιστέρης, με στόχο η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ να μετεξελιχθεί από τον μεγαλύτερο κατασκευαστή αρχικά και τον μεγαλύτερο παραγωγό καθαρής ενέργειας μετέπειτα, σε έναν πλήρως καθετοποιημένο όμιλο, με το μεγαλύτερο και πιο διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο υποδομών και παραχωρήσεων όχι μόνο πια σε ελληνικό, αλλά και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Ταυτόχρονα, το νέο growth story της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ανταποκρίνεται πλήρως σε αυτό που αναζητά η διεθνής επενδυτική κοινότητα πλέον: ξεκάθαρη στόχευση, αποτελεσματική διάρθρωση, καθετοποίηση με ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε επίπεδο κατασκευαστικής τεχνογνωσίας αλλά και εξειδικευμένης γνώσης στη μελέτη, χρηματοδότηση, υλοποίηση και λειτουργία μεγάλων έργων υποδομών, καθώς και υγιή θεμελιώδη, βασιζόμενα σε γερό ταμείο, δανεισμό χωρίς αναγωγή στη μητρική και προβλέψιμες, σταθερές και ισχυρές ταμειακές ροές σε βάθος δεκαετιών.
Άλλωστε, η πώληση της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ θα επιτρέψει την επιτάχυνση της σταδιακής αύξησης του μερίσματος για τους μετόχους της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ σε υψηλότερα επίπεδα, σε συνδυασμό και με την αύξηση της λειτουργικής κερδοφορίας, γεγονός που την καθιστά ακόμα πιο ελκυστική σε μεγάλους ξένους θεσμικούς επενδυτές.
Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ κάνει το συγκεκριμένο άλμα προς το μέλλον ακριβώς τη στιγμή που αποκρυσταλλώνεται η ευκαιρία για επενδύσεις σε υποδομές στην Ελλάδα και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, με υψηλές αποδόσεις, έχοντας τοποθετηθεί ήδη στρατηγικά σε ένα κλάδο όπου έχει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, δεδομένης της καθετοποίησης που έχει αλλά και της δυνατότητας της να ελέγχει κάθε στάδιο ρίσκου του έργου.
Βάσει πρόσφατων μελετών (ΙΟΒΕ, PWC), στον τομέα των υποδομών στην Ελλάδα τα αμέσως επόμενα χρόνια αναμένονται δημοπρατήσεις έργων συνολικής αξίας 40-50 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι παρόμοιες θετικές προοπτικές παρουσιάζονται και σε γειτονικές αγορές όπως Βαλκάνια και ΝΑ Ευρώπη, καθώς καταγράφεται σημαντική ανάγκη καίριων υποδομών και ταυτόχρονα ισχυρή βούληση για σημαντικές επενδύσεις με στόχο τη σύγκλιση με το επίπεδο των υποδομών στη δυτική Ευρώπη.
Στα "ψιλά" γράμματα του deal με τη Masdar κρύβονται και μερικοί "άσοι".
Η συμφωνία προβλέπει ότι πωλείται μόνο η δραστηριότητα της παραγωγής καθαρής ενέργειας, και στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα περάσουν μία σειρά από άλλες δραστηριότητες που είχε η ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, όπως η διαχείριση απορριμμάτων (π.χ. στις Περιφέρειες Ηπείρου και Πελοποννήσου), δηλαδή δραστηριότητες που κουμπώνουν απόλυτα στο χαρτοφυλάκιο ΣΔΙΤ/Παραχωρήσεων του Ομίλου. Ειδικά στη διαχείριση απορριμμάτων, υπενθυμίζεται ότι τα επόμενα χρόνια αναμένεται να δημοπρατηθούν έργα άνω των 2,5 δισ. ευρώ.
Τέλος, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα έχει δικαίωμα να αγοράσει (call option) ποσοστό 50% σε συγκεκριμένα έργα παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας (υδροηλεκτρικά, αντλησιοταμίευσης και υπεράκτια αιολικά) συνολικής ισχύος περίπου 3,0 GW. Η συμφωνία ακόμα περιλαμβάνει put option σχετικά με το έργο αντλησιοταμίευσης της Αμφιλοχίας, που προβλέπει ότι η Masdar θα έχει δικαίωμα να πωλήσει στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ του 50% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ-ΑΝΤΛΗΣΙΟΤΑΜΙΕΥΣΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (100% θυγατρικής της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ). Με αυτό τον τρόπο η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ διατηρεί το δικαίωμα για μια πολύ ισχυρή παρουσία σε εμβληματικά έργα ενεργειακών υποδομών, σημαντικού μεγέθους και με μεγάλο κατασκευαστικό αντικείμενο.
Η Google επέκρινε την απόφαση της ΕΕ και δήλωσε ότι θα την προσβάλει δικαστικά.
Η BBVA προσφέρει μία νέα κοινή μετοχή και 0,70 ευρώ σε μετρητά για κάθε 5,5483 κοινές μετοχές της Sabadell.
Στόχος να παρακινηθεί ο μεγιστάνας να ηγηθεί της Tesla για τα επόμενα 10 χρόνια.
Θα χρησιμοποιεί το AI για να βοηθά στη σύνδεση εταιρειών με υποψήφιους εργαζόμενους.
Τα 3.200 μέλη της Ένωσης Μηχανικών και Εργατών Αεροδιαστημικής ξεκίνησαν απεργία στις 4 Αυγούστου.
Ο τίτλος της εταιρείας κέρδισε 4% στο κλείσιμο της Πέμπτης.
Οι δύο εταιρείες θα συνεργαστούν σε μια σειρά επενδύσεων.
Το σύστημα θα ενσωματωθεί στην Siri. Κλιμακώνει τον ανταγωνισμό με OpenAI και Perplexity.
Σε εργοστάσιο στην Τσεχία.
Οι κατασκευαστές στην Κίνα αναζητούν εναλλακτικές αγορές για τα προϊόντα τους.
Η ουκρανική εταιρεία είναι η Fire Point, κατασκευαστής των πυραύλων Flamingo, τους οποίους ο Ζελένσκι χαρακτήρισε ως το πιο επιτυχημένο όπλο της χώρας του.
