Η προετοιμασία µη οικονοµικών εκθέσεων ESG (Περιβάλλον - Κοινωνία - Εταιρική Διακυβέρνηση) αποτελεί ένα αναγκαίο και σηµαντικό στοιχείο των σύγχρονων ναυτιλιακών επιχειρήσεων. Πλοιοκτήτες και διαχειριστές ενσωµατώνουν κριτήρια ESG στις δραστηριότητές τους και κοινοποιούν τις επιδόσεις τους στο ευρύ κοινό και στα ενδιαφερόµενα µέρη τους.
Από τη στιγµή που ένας οργανισµός αποφασίζει να ξεκινήσει το ESG ταξίδι του, τα ηγετικά στελέχη του οργανισµού θα πρέπει να δεσµεύονται σχετικά µε την ενσωµάτωση κριτηρίων ESG στον πυρήνα των δραστηριοτήτων τους, συµπεριλαµβανοµένης της εταιρικής νοοτροπίας εκ των άνω προς τα κάτω.
Τα κοινοποιούµενα µη οικονοµικά στοιχεία επικεντρώνονται συνήθως σε αυτά που προκύπτουν µέσα από µια εκτίµηση ουσιαστικότητας, η οποία αφορά τον εντοπισµό θεµάτων που είναι σηµαντικά για µια εταιρεία και τους µετόχους της. Κάθε οργανισµός έχει ένα µοναδικό σύνολο ουσιαστικών θεµάτων τα οποία είναι σηµαντικά για αυτόν. Μερικά παραδείγµατα των θεµάτων ESG περιλαµβάνουν τα ακόλουθα:
- Περιβάλλον
* Εκποµπές αερίων θερµοκηπίου (GHGs)
* Χρήση ενέργειας και νερού
* Παραγόµενα απόβλητα
- Κοινωνική ευθύνη
* Ενεργός συµµετοχή και συνεργασία µε τις τοπικές κοινότητες
* Εµπιστευτικότητα των δεδοµένων
* Υγεία και ασφάλεια
* Εργασία και ανθρώπινα δικαιώµατα
* Υπεύθυνη προµήθεια / βιώσιµη εφοδιαστική αλυσίδα
- Εταιρική διακυβέρνηση
* Καταπολέµηση της δωροδοκίας
* Επιχειρηµατική ηθική
* Διαχείριση ρυθµιστικού πλαισίου
* Διαχείριση κινδύνου
* Διαχείριση τεχνολογικού κινδύνου
Η προετοιµασία της πρώτης ετήσιας έκθεσης ESG, η οποία παρουσιάζει απολογιστικά τις επιδόσεις ESG της προηγούµενης χρονιάς, αποτελεί κατά κανόνα πρόκληση για µια ναυτιλιακή εταιρεία. Το κλειδί για την εύρεση του σηµείου εκκίνησης είναι να καθοριστεί το πεδίο εφαρµογής της έκθεσης και το πρότυπο (ή πρότυπα) αναφοράς που θα χρησιµοποιηθεί για την προετοιµασία της έκθεσης. Η υιοθέτηση ενός υπάρχοντος προτύπου αναφοράς επιτρέπει σε µια εταιρεία να υποβάλλει εκθέσεις σε µια κοινώς αποδεκτή µορφή, ενώ παράλληλα διευκολύνει τα ενδιαφερόµενα µέρη να µελετήσουν την έκθεση, να συλλέξουν σηµαντικές πληροφορίες και να κατανοήσουν τον οργανισµό.
Παραδείγµατα θεσπισµένων προτύπων αναφοράς βιωσιµότητας περιλαµβάνουν:
Global Reporting Initiative (GRI): Το GRI απευθύνεται σε ένα ευρύτερο κοινό και επικεντρώνεται στον εντοπισµό των σηµαντικότερων επιπτώσεων που έχει η εταιρεία σε θέµατα βιωσιµότητας.
Sustainable Accounting Standards Board (SASB): Τα πρότυπα SASB, τα οποία καλύπτουν πληθώρα οικονοµικών κλάδων, επιτρέπουν στις εταιρείες να παρέχουν κοινοποιήσεις σχετικά µε κινδύνους και ευκαιρίες παραµέτρων βιωσιµότητας που εύλογα µπορούν να επηρεάσουν την οικονοµική απόδοση του οργανισµού.
Η ναυτιλία αποτελεί έναν έντονα θεσµοθετηµένο κλάδο σε θέµατα που αφορούν το περιβάλλον και την ασφάλεια. Σε µια προσπάθεια αντιµετώπισης της κλιµατικής κρίσης, οι ρυθµιστικοί φορείς θέτουν όλο και πιο φιλόδοξους στόχους για την απανθρακοποίηση. Αντιστοίχως, οι ναυτιλιακές εταιρείες εναρµονίζονται όλο και περισσότερο µε τα κριτήρια ESG.
Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισµός (IMO) αναθεώρησε πρόσφατα τη στρατηγική του για τις εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου (GHGs) και τα κράτη-µέλη συµφώνησαν να:
* Επιτύχουν καθαρά µηδενικές εκποµπές GHG έως ή περίπου το 2050.
* Ικανοποιήσουν τους ενδεικτικούς στόχους – απευθύνοντας έκκληση για µείωση των εκποµπών GHG σε σχέση µε το 2008:
α. 20% (επιδιώκοντας το 30%) έως το 2030.
β. 70% (επιδιώκοντας το 80%) έως το 2040.
Η ναυτιλία αντιπροσωπεύει περίπου το 90% του παγκόσµιου εµπορίου και ευθύνεται για το 3% των παγκόσµιων εκποµπών CO2. Οι τράπεζες και οι δανειστές απαιτούν από τον ναυτιλιακό τοµέα να δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στη µείωση των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα, προκειµένου να έχει πρόσβαση σε χρηµατοδότηση. Αν και δεν αφορά αποκλειστικά τη ναυτιλία, τα στοιχεία της S&P Global για την περίοδο 2018-2022 κατέδειξαν ότι, από το υψηλό ρεκόρ των 1.026 επενδυτικών ακτιβιστικών εκστρατειών που ξεκίνησαν, το 81% εξ αυτών αφορά ESG πεδία.
Οι ιδιοκτήτες φορτίων υφίστανται πίεση από επενδυτές, ενδιαφερόµενους φορείς και πελάτες σχετικά µε την απανθρακοποίηση της αλυσίδας εφοδιασµού τους. Ως εκ τούτου, υπάρχουν µεγαλύτερες απαιτήσεις παροχής εκθέσεων ESG για τον ναυτιλιακό κλάδο. Οι ιδιοκτήτες φορτίων και οι ναυλωτές επιζητούν όλο και συχνότερα επαληθεύσεις των εκποµπών που προκύπτουν από τη µεταφορά των φορτίων τους, καθώς περιλαµβάνονται είτε στις άµεσες είτε στις έµµεσες εκποµπές των εκθέσεων ανθρακικού αποτυπώµατός τους, µια επίπτωση που αποκτά δυναµική, καθώς οι εκποµπές πρέπει να παρακολουθούνται και να δηµοσιεύονται.
Ο ABS κατέχει σηµαντική εµπειρία και τεχνογνωσία για την ανάπτυξη εκθέσεων ESG, ακολουθώντας µια προσέγγιση τριών βηµάτων.
Το πρώτο βήµα αφορά την εκτίµηση ουσιαστικότητας. Αυτή περιλαµβάνει συγκριτικές αξιολογήσεις µε οµότιµους οργανισµούς, έρευνες ενδιαφεροµένων µερών, καθώς και συνεντεύξεις µε ανώτερα στελέχη του οργανισµού για τον προσδιορισµό των κενών στα υπάρχοντα πρωτόκολλα και τη βαθιά κατανόηση των σηµαντικών θεµάτων βιωσιµότητας.
Στη συνέχεια εξετάζουµε την ανάπτυξη ικανοτήτων, παρέχοντας κατάρτιση και πληροφορίες για τα σχετικά πλαίσια αναφοράς, τη διαδικασία συλλογής δεδοµένων και το επίπεδο συµµετοχής και συνεργασίας των εργαζοµένων και των εταίρων της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Τέλος, συντάσσεται η έκθεση ESG, η οποία περιλαµβάνει πληροφορίες που αντλήθηκαν από την εκτίµηση της ουσιαστικότητας και την ανάπτυξη ικανοτήτων, καθώς και ποσοτική ανάλυση και ποιοτικές περιγραφές.
Ο ABS υποστηρίζει τις επιχειρήσεις που επιθυµούν να θεσπίσουν το πλαίσιο για την αναφορά µη οικονοµικών στοιχείων βιωσιµότητας, ενσωµατώνοντας τις κατάλληλες µεθοδολογικές προσεγγίσεις, συµπεριλαµβανοµένων των απαιτήσεων του κλάδου και/ή των τοπικών κανονισµών. Η διασφάλιση της συνεχούς διαχείρισης απόδοσης αποτελεί έναν κρίσιµο µηχανισµό παρακολούθησης της πορείας εκπλήρωσης των στόχων ενός οργανισµού, όπως αναφέρονται λεπτοµερώς στο πρόγραµµα βιωσιµότητας της έκθεσης ESG.
Η εκπόνηση εκθέσεων ESG είναι µια σχετικά πρόσφατη τάση και, εκ πρώτης όψεως, δίνει την εντύπωση ότι είναι µια διαδικασία που δεν επικεντρώνεται και που βρίσκεται υπό ανάπτυξη. Στην παρούσα µορφή τους, η συγκρισιµότητα των εκθέσεων ESG είναι χαµηλή, ενώ οι απαιτήσεις των επενδυτών είναι υψηλές. Τα περισσότερα από τα υπάρχοντα πλαίσια είναι προαιρετικά, ενώ διαφαίνεται ότι οδεύουµε προς τη θεσµοθέτησή τους, καθώς περισσότερα ενδιαφερόµενα µέρη, συµπεριλαµβανοµένης της χρηµατοοικονοµικής κοινότητας, ζητούν υψηλότερο βαθµό τυποποίησης, έτσι ώστε να είναι ευκολότερο να αξιολογηθούν οι συγκρίσεις µεταξύ εταιρειών.
Οι προκλήσεις ανάπτυξης εκθέσεων ESG περιλαµβάνουν, µεταξύ άλλων, την ύπαρξη πολλαπλών πλαισίων ESG, τους εξελισσόµενους κανονισµούς σε θέµατα ESG και τη σύνθετη διαχείριση δεδοµένων ESG. Σηµαντικό ζήτηµα αποτελεί επίσης η κατανόηση, η διαχείριση και η ποσοτικοποίηση των κινδύνων ESG, καθώς και η χρήση των ESG επιδόσεων για τη βελτίωση των ESG πλάνων.
Επειδή οι προκλήσεις αυτές είναι σηµαντικές για τον ναυτιλιακό κλάδο, πραγµατοποιούνται θετικά βήµατα για την αντιµετώπισή τους. Η υιοθέτηση πρωτοβουλιών ESG µε στόχο τη µείωση του αποτυπώµατος και τη βελτίωση των πρακτικών κοινωνικής ευθύνης και των πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης τοποθετεί τον κλάδο σε µια πορεία προς ένα βιώσιµο µέλλον.
