Της Αναστασίας Βαμβακά
Τα βλέμματα της παγκόσμιας ναυτιλίας στράφηκαν την Κυριακή στην πρωτοβουλία που διοργάνωσε το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (ICS) στο Ντουμπάι με θέμα "Shaping the Future of Shipping: Delivering a Net Zero World", στο πλαίσιο της COP28. Περισσότεροι από 60 οργανισμοί, φορείς και ηγέτες χωρών συζήτησαν απτές λύσεις για την επίτευξη των φιλόδοξων καθαρών μηδενικών στόχων έως ή περίπου το 2050.
Πάνω από 300 σημαντικές προσωπικότητες από όλο τον κόσμο, από ολόκληρη την ενεργειακή-θαλάσσια αλυσίδα συζήτησαν με στόχο να καθοριστεί ένα ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο στις διαπραγματεύσεις του ΙΜΟ τον Μάρτιο του 2024 στο MEPC81. Η σύνοδος κορυφής βασίστηκε στις συζητήσεις που έγιναν σε όλη τη διάρκεια της COP28, για τον καθορισμό φιλόδοξων λύσεων για την προώθηση των υποδομών, τη διαθεσιμότητα καυσίμων και τη χρηματοδότηση.
Η πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, Μελίνα Τραυλού, στην κομβική της ομιλία, κινητοποίησε τους παρευρισκόμενους να εστιάσουν στις πραγματικές προκλήσεις που βρίσκονται ενώπιον όχι μόνο της ναυτιλίας, αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας, θέτοντας όμως το πραγματικό πλαίσιο που λειτουργεί ο κλάδος εν γένει.
"Σήμερα σε αυτή τη σύνοδο κορυφής καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ουσιαστικά τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας και να αδράξουμε την ευκαιρία. Και είναι μια μοναδική ευκαιρία, όχι μόνο να διαμορφώσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για τη ναυτιλία, αλλά και να παίξουμε καθοριστικό ρόλο βοηθώντας ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία να επιταχύνει προς το καθαρό μηδέν. Η συνεργασία, η αποφασιστικότητα και η δέσμευση όλων μας είναι το κλειδί για την επιτυχή επίτευξη αποτελεσματική απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές στα χέρια μας".
Η ομιλία της Προέδρου έκανε αίσθηση και έδωσε τροφή για την ουσιαστική συζήτηση που ακολούθησε σε νέα βάση, πάνω στις υπαρκτές προκλήσεις που έχει να διαχειριστεί η παγκόσμια οικονομία. Και αυτό γιατί η Πρόεδρος της ΕΕΕ, παρουσίασε αναλυτικά τα στοιχεία γύρω από την περιβαλλοντική επιβάρυνση της ναυτιλίας στο πλανήτη κ. Τραυλού επισήμανε την δέσμευση του κλάδου να θέσει τον πήχη ακόμα πιο ψηλά.
"Είναι δίκαιο να πούμε ότι η ναυτιλία έχει ξεπεράσει τους περισσότερους άλλους βιομηχανικούς τομείς όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι μια βιομηχανία που δεσμεύεται από ορυκτά καύσιμα. Μην ξεχνάτε ότι η ναυτιλία μεταφέρει περίπου το 90% του παγκόσμιου εμπορίου και εκπέμπει λιγότερο από το 1/15 των εκπομπών της χώρας με τις μεγαλύτερες εκπομπές. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 περίπου ετών, η ναυτιλιακή δραστηριότητα έχει σχεδόν διπλασιαστεί- ωστόσο οι εκπομπές από τη ναυτιλία σε όρους παγκόσμιας παραγωγής CO2 έχουν μειωθεί από περίπου 2,9% σε 2,2%. Είναι αυτό αρκετό; Επιτρέψτε μου να είμαι σαφής. Φυσικά όχι. Πρέπει να κάνουμε περισσότερα. Δεν πρέπει να αμφισβητείται η βούληση της βιομηχανίας μας να ωθήσει προς το καθαρό μηδέν – Net Zero. Ως εκ τούτου, αγκαλιάζουμε τους πιο φιλόδοξους στόχους του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, όπως αυτοί συμφωνήθηκαν στη στρατηγική ορόσημο του 2023 για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου. Προχωράμε πέρα από τις φιλόδοξες πρωτοβουλίες και επιδιώκουμε να εφαρμόσουμε ρεαλιστικές, κατάλληλες για το σκοπό μας λύσεις. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο ΙΜΟ ρυθμίζει μόνο τα πλοία. Δεν μπορεί να ρυθμίσει άμεσα τους παραγωγούς καυσίμων, τους προμηθευτές, τα λιμάνια, τους ναυλωτές ή ακόμη και τους ναυπηγούς, η συμβολή όλων των οποίων στην απαλλαγή από τον άνθρακα είναι απαραίτητη".
Η πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών έκανε έκκληση στις κυβερνήσεις να υποστηρίξουν τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό ΙΜΟ, ενώ αναφέρθηκε στο πρόβλημα της έλλειψης κοινής πολιτικής προσέγγισης όπως και στην λήψη περιφερειακών μέτρων, όπως ο ευρωπαϊκός κανονισμός ΕΕ-ETS, το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών, που δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα. Η πρόεδρος της ΕΕΕ έδωσε στη συνέχεια ένα περίγραμμα του πώς πρέπει να κινηθεί η ναυτιλία λέγοντας πως "η δραστηριότητα και οι επενδύσεις που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής του ΙΜΟ είναι έντονες, ευρείας κλίμακας και πρέπει να εκτελεστούν σε δύο μέτωπα: την αναβάθμιση της βιώσιμης μετάβασης του υπάρχοντος στόλου και τις επενδύσεις σε νέα πλοία.
"Η αναθεωρημένη στρατηγική του ΙΜΟ, με τις πιο κοντινές προθεσμίες, θέτει πρόσθετες προκλήσεις για τον υπάρχοντα στόλο, η συντριπτική πλειοψηφία του οποίου θα λειτουργεί κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου έως το 2050. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, 4.800 πλοία βρίσκονται σε παραγγελία, με ημερομηνίες παράδοσης έως το 2030. Ως πρώτο βήμα, η ανάπτυξη παγκοσμίως διαθέσιμων εναλλακτικών καυσίμων drop-in για τη ναυτιλιακή βιομηχανία πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα. Ομοίως, η δέσμευση άνθρακα μπορεί να συμβάλει στην περαιτέρω μείωση των εκπομπών των υφιστάμενων πλοίων και να αντισταθμίσει την πιθανή μη διαθεσιμότητα καθαρών καυσίμων" είπε χαρακτηριστικά.
Η πρόεδρος της ΕΕΕ δεν παρέλειψε να στείλει και ένα μήνυμα για την αποδοτικότητα της ναυτιλίας που πρέπει να διαφυλαχθεί. "Ένα άλλο σημαντικό γεγονός είναι ότι η ναυτιλία είναι η πιο οικονομικά αποδοτική και ενεργειακά αποδοτική μορφή μεταφοράς. Η ναυτιλία έχει καταφέρει να εκμεταλλευτεί τις οικονομίες κλίμακας στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, με άμεσα οικονομικά οφέλη για τον παγκόσμιο καταναλωτή. Η αποδοτικότητα του κόστους της βιομηχανίας μας πρέπει, με κάθε τρόπο, να διαφυλαχθεί. Αυτό σημαίνει ότι η αλλαγή πρέπει να γίνει με τρόπο που να προστατεύει τη βιωσιμότητα του κλάδου μας, χωρίς αρνητικές επιπτώσεις στην ευημερία των πολιτών του κόσμου. Ως εκ τούτου, είναι επίσης ζωτικής σημασίας τα προτεινόμενα μέτρα μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου να λαμβάνουν υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των διαφόρων τομέων της ναυτιλίας, προστατεύοντας τη βιωσιμότητά τους".
Ο Emanuele Grimaldi, Πρόεδρος του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου, άνοιξε τη σύνοδο δίνοντας το στίγμα της παγκόσμιας ναυτιλιακής κοινότητας σημειώνοντας πως "η απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές είναι μεγαλύτερη από οποιονδήποτε κλάδο ή κυβέρνηση, αλλά αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι για να επιτύχουμε την επίτευξη των κλιματικών μας στόχων, ο κόσμος θα χρειαστεί ναυτιλία. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πάντα ανακοινώσεις και θόρυβος εδώ στις συναντήσεις της COP, αλλά πέρα από την παράσταση υπάρχουν λεπτομερείς διαπραγματεύσεις και συνομιλίες.
Για την μεγάλη πρόκληση στην κατάρτιση κεντρικής στρατηγικής από τον ΙΜΟ αναφέρθηκε ο Arsenio Dominguez, εκλεγμένος Γενικός Γραμματέας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού. "Ναι, έχουμε τη στρατηγική του ΙΜΟ, ήταν ένα μεγάλο επίτευγμα τον περασμένο Ιούλιο. Αλλά είναι αυτό που ακολουθεί, τι θα αρχίσουμε να κάνουμε για να το κάνουμε πραγματικότητα;
"Στον ΙΜΟ δεν σταματήσαμε. Πραγματοποιούμε ήδη την εκτίμηση επιπτώσεων στον στόλο και στα κράτη προκειμένου να παρέχουμε τις απαραίτητες πληροφορίες για τις συνεδριάσεις της επιτροπής προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος που θα πραγματοποιηθούν το επόμενο έτος και που θα μας οδηγήσουν σε εκείνα τα μέτρα που θα υιοθετηθούν έως το 2025, το 2027 και αυτό θα κάνει πραγματικότητα αυτούς τους στόχους της στρατηγικής, τόσο τεχνικά όσο και οικονομικά μέτρα".
Στη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, τις επιχειρήσεις, εξετάζεται να εστιαστεί η δεύτερη δόση των μέτρων που σχεδιάζει να ανακοινώσει τον προσεχή Απρίλιο η κυβέρνηση.
Η κυβέρνηση της Νορβηγίας επενδύει στη θαλάσσια καινοτομία με την ίδρυση ενός εθνικού κέντρου εφαρμοσμένης τεχνητής νοημοσύνης.
Με θέμα "Κίνδυνοι της Θαλάσσιας Αποστολής, υπό νέα οπτική γωνία.
Μείωση 2,7% στη χωρητικότητα.
Τα μέτρα τίθενται σε ισχύ στις 14 Οκτωβρίου 2025.
Παρά τις ανησυχίες στην αρχή του έτους, η παγκόσμια ναυπηγική δεν βίωσε την κατακόρυφη πτώση που πολλοί ανέμεναν.
Τα επόμενα χρόνια η διεθνής ναυτιλία μπαίνει σε μια φάση πρωτοφανούς ανακύκλωσης πλοίων.
"Δεν υπάρχει ούτε μία εταιρεία που έχω επενδύσει τα τελευταία 10 χρόνια που να μπορεί να πληρώσει αυτό το ποσό".
Λαμβάνουν επαρκή μέτρα για να προστατεύσουν τους χρήστες τους από τις διαδικτυακές απάτες;
Επιπλέον, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν εξασφαλιστεί πάνω από 80 εκατ. ευρώ για παρεμβάσεις.
Η Ναυτιλία πρέπει να γίνει ο κλάδος που θα τραβήξει μπροστά και άλλους τομείς, θα ανοίξει νέες θέσεις εργασίας, θα δώσει ώθηση στην εκπαίδευση και στη βιομηχανία.
