Η συνεισφορά της ΕΕΑΑ στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης

"Η προώθηση της ανακύκλωσης συσκευασιών αποτελεί βασικό βήμα προς την κατεύθυνση μιας βιώσιμης οικονομίας", σημειώνει ο κ. Γιάννης Ραζής, Γενικός Διευθυντής της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, που μιλά για την εικόνα που παρουσιάζει η Ελλάδα στον τομέα της ανακύκλωσης, τη σημασία της στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, αλλά και τον ρόλο της ΕΕΑΑ και τις προσπάθειες που καταβάλλει για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού.

Ποια είναι τα συνολικά αποτελέσματα που έχει πετύχει η ΕΕΑΑ μέχρι σήμερα; Ποιο είναι σήμερα το ποσοστό κάλυψης της Ελλάδας;

Στην Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) εδώ και 22 χρόνια λειτουργούμε το αδειοδοτημένο από την Πολιτεία Σύστημα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης, με αντικείμενο την ανακύκλωση των αποβλήτων συσκευασίας και κύρια μέθοδο συλλογής τους Μπλε Κάδους και Κώδωνες. Από την αρχή της λειτουργίας μας έως και σήμερα έχουμε διαθέσει περίπου 370 εκατ. ευρώ για επενδύσεις και λειτουργικές δαπάνες, και σήμερα τα έργα ανακύκλωσης εξυπηρετούν τις ανάγκες του 96% του πληθυσμού της χώρας. 

Η συμμετοχή της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) στη μετοχική σύνθεση της ΕΕΑΑ και οι οικονομικές εισφορές των 3.500 συμβεβλημένων επιχειρήσεων στα έργα ανακύκλωσης δημιουργούν το σταθερό υπόβαθρο ώστε η ΕΕΑΑ να συνεισφέρει στο 95% του Εθνικού Αποτελέσματος στην ανακύκλωση συσκευασιών και να υπερκαλύπτει και το 2022 τους στόχους και τη νομική υποχρέωση των συμβεβλημένων επιχειρήσεων. 

Συγκεκριμένα, η ΕΕΑΑ πέτυχε την ανακύκλωση 472.000 τόνων, έναντι υποχρέωσης 290.000 τόνων, αγγίζοντας το 163% του στόχου της. Επιπλέον, η εταιρεία εξασφάλισε την ανακύκλωση περίπου 49.000 τόνων ανακυκλώσιμων υλικών που δεν είναι υλικά συσκευασίας (κυρίως χαρτί εντύπων). 

Όπως καταγράφεται και από έρευνες κοινού, ο Μπλε Κάδος αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας όλων μας, σε τέτοιο βαθμό που η έννοια της ανακύκλωσης στη συνείδηση των πολιτών σχεδόν ταυτίζεται με την εικόνα του Μπλε Κάδου. Και πραγματικά, περισσότεροι από 173.000 μπλε κάδοι βρίσκονται τοποθετημένοι στις γειτονιές των δήμων, ενώ με τα 540 οχήματα συλλογής που έχουν παραδοθεί στους δήμους της χώρας εκτελέστηκαν από τους συνεργαζόμενους ΟΤΑ το προηγούμενο έτος 140.000 δρομολόγια συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών και οδήγησαν τα ανακυκλώσιμα υλικά στα 31 συνεργαζόμενα Κέντρα Διαλογής σε όλη τη χώρα. 

Αξιοσημείωτα επίσης είναι τα αποτελέσματα του Μπλε Κώδωνα, με ένα δίκτυο που αριθμεί περίπου 11.000 μπλε κώδωνες και εξυπηρετεί 23.000 επιχειρήσεις του κλάδου HORECA (εστίασης, ξενοδοχείων κ.λπ.). Το 2022 η συλλογή του γυαλιού σημείωσε την καλύτερη επίδοση από την έναρξη του έργου, υπερβαίνοντας κατά 30% τις ποσότητες του προηγούμενου έτους.

Πώς θα περιγράφατε την εικόνα της ανακύκλωσης στην Ελλάδα και ποια είναι η συμβολή της ΕΕΑΑ σε αυτόν τον τομέα;

Η ανακύκλωση στη χώρα μας έχει διαμορφώσει δύο διαφορετικά πρόσωπα. Το ένα, σε γενικές γραμμές επιτυχημένο, αφορά τα ειδικά ρεύματα υλικών και προϊόντων, όπως οι συσκευασίες ή τα απόβλητα ηλεκτρικών συσκευών, οι ηλεκτρικές στήλες κ.λπ. Σε αυτά τα ρεύματα λειτουργούν τα συστήματα Διευρυμένης Ευθύνης παραγωγού, όπως η ΕΕΑΑ, δηλαδή οι εισαγωγείς και παραγωγοί των προϊόντων αυτών έχουν την ευθύνη να μεριμνήσουν για την ανακύκλωσή τους. Σε αυτό το πεδίο η χώρα μας έχει επιτύχει σημαντικά αποτελέσματα, π.χ. η ανακύκλωση συσκευασιών βρίσκεται στο 60,1% (EUROSTAT).

Από την άλλη μεριά, σημειώνεται σημαντική καθυστέρηση σε εκείνο το τμήμα των απορριμμάτων που ανήκει στην ευθύνη της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, για παράδειγμα στα ζυμώσιμα/βιοαπόβλητα (υπολείμματα κουζίνας κ.λπ.). Εκεί οι αρμόδιοι δημόσιοι φορείς απαιτείται να υλοποιήσουν μεγάλα βήματα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Θα ήταν, όμως, παράλειψη να μη σημειώσουμε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί ελπιδοφόρα μηνύματα, για παράδειγμα με την έναρξη λειτουργίας μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων.

Ποιες πρωτοβουλίες έχει λάβει η εταιρεία για να ενημερώσει και να εκπαιδεύσει το κοινό σχετικά με την ανακύκλωση;

Θεωρούμε ότι η εκπαίδευση του κοινού σε θέματα ανακύκλωσης είναι ο μόνος δρόμος που θα ενισχύσει την περιβαλλοντική συνείδηση των πολιτών και μακροπρόθεσμα θα φέρει καλύτερα αποτελέσματα. Εμείς, ως ΕΕΑΑ, δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα σε αυτό και εκπονούμε εκπαιδευτικά προγράμματα για τους μαθητές που προάγουν την ενημέρωση και την ευαισθητοποίησή τους με στόχο την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης. Η τελευταία είναι ο βασικός μοχλός ώστε να υιοθετήσουμε συμπεριφορές φιλικές προς το περιβάλλον για ένα βιώσιμο μέλλον. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα εκπαιδευτικά προγράμματα που έχουμε σχεδιάσει, όπως "Ανακύκλωση - Αλλάζοντας Συμπεριφορές", "Ανακάλυψε και εσύ την Ανακύκλωση Συσκευασιών στον Μπλε κάδο" και "Επαγωγή". Μέσα από τα προγράμματα αυτά περισσότεροι από 30.000 μαθητές σε ετήσια βάση έρχονται σε επαφή με έννοιες όπως ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση και κυκλική οικονομία. Τέλος, η ΕΕΑΑ δίνει έμφαση στην προώθηση της δημιουργικής άμιλλας μεταξύ σχολείων με την υποστήριξη σχολικών πρωταθλημάτων που οργανώνουν οι δήμοι, πέραν της συνέχισης του προγράμματος σχολικών παρουσιάσεων που διευρύνεται την τρέχουσα περίοδο με την υποστήριξη που παρέχει η ΕΕΑΑ στο ΥΠΕΝ. 

Ποια είναι η σημασία της ανακύκλωσης και της κυκλικής οικονομίας για την προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης; Πώς συμβάλλει η ΕΕΑΑ σε αυτή την προσπάθεια;

Η κυκλική οικονομία αποτελεί ένα ισχυρά μετασχηματιστικό μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης, που στοχεύει στη δημιουργία βιώσιμων κοινωνιών. Η σοφότερη διαχείριση πόρων και ενέργειας είναι το κύριο όπλο για την αναστροφή της πορείας προς μια ολοένα επιδεινούμενη κλιματική κρίση. 

Η ανακύκλωση γενικά και η ανακύκλωση συσκευασιών ειδικά διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην προώθηση της κυκλικής οικονομίας και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

Η ανακύκλωση συσκευασιών αποτελεί έναν κρίσιμο κρίκο για τη μετατροπή των αποβλήτων σε πόρους, την εξοικονόμηση ενέργειας, τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη μείωση των απορριμμάτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής. Επιπλέον, αξίζει να υπογραμμιστεί ότι η ανακύκλωση συσκευασιών συμβάλλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας, ως ένας δυναμικός κλάδος της περιβαλλοντικής οικονομίας.

Στην ΕΕΑΑ στόχος μας είναι κάθε χρόνο, μέσω της συνολικής μας δραστηριότητας, να έχουμε θετικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι, μέσω του Συστήματος Ανακύκλωσης των μπλε κάδων και των μπλε κωδώνων, αποφεύγονται εκπομπές 1,5 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου CO2 ή εξοικονομείται ηλεκτρική ενέργεια όση η ετήσια κατανάλωση 870.000 νοικοκυριών και όγκος 18 γηπέδων ποδοσφαίρου ύψους 10 μέτρων από τους ΧΥΤΑ της χώρας. Επιπλέον, 5.100 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας καταγράφονται στις δραστηριότητες που αφορούν τη συλλογή, μεταφορά, διαλογή και επεξεργασία των ανακυκλώσιμων υλικών που προέρχονται από τα έργα της ΕΕΑΑ.

Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι η προώθηση της ανακύκλωσης συσκευασιών αποτελεί βασικό βήμα προς την κατεύθυνση μιας βιώσιμης οικονομίας, στην οποία η ανάπτυξη συμβιώνει με το περιβάλλον και τη φύση, και προς αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε μεθοδικά και εντατικά.