Η αγορά IPO "γεννά" ελπίδες για ανάκαμψη των startups

Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου

Σε χαμηλά επίπεδα, αν και υψηλότερα σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, κινήθηκε και τον Αύγουστο η χρηματοδότηση startups σε παγκόσμιο επίπεδο. Ειδικότερα, σύμφωνα με δεδομένα της Crunchbase, το παγκόσμιο venture funding ανήλθε σε περίπου 22 δισεκατομμύρια δολάρια τον Αύγουστο του 2023, καταγράφοντας αύξηση περίπου κατά 19% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, αλλά μείωση κατά 16% από τα 26,2 δισεκατομμύρια δολάρια που επενδύθηκαν τον Ιούλιο του 2022.

Το συνολικό ποσό της χρηματοδότησης startups διαμορφώθηκε τον προηγούμενο μήνα σε επίπεδα που φαίνεται πως έχουν καθιερωθεί ως η νέα κανονικότητα για τον τομέα του venture capital. Μέχρι στιγμής το 2023 η χρηματοδότηση κινείται κατά μέσο όρο λίγο πάνω από τα 23 δισεκατομμύρια δολάρια τον μήνα, καθώς οι ενεργοί επενδυτές έχουν επιβραδύνει τους ρυθμούς χρηματοδότησης σε κάθε στάδιο ανάπτυξης μιας εταιρείας. 

Η χρηματοδότηση σε μεταγενέστερα στάδια ανάπτυξης (late-stage) αυξήθηκε σε σχέση με το προηγούμενο έτος για πρώτη φορά έπειτα από 18 μήνες, αλλά παραμένει χαμηλότερη από το peak που καταγράφηκε φέτος, σύμφωνα με τα δεδομένα της Crunchbase. Η χρηματοδότηση σε αρχικά στάδια ανάπτυξης (early-stage) σχεδόν μειώθηκε στο ήμισυ, ενώ η χρηματοδότηση στο στάδιο της σποράς (seed) μειώθηκε κατά περίπου το ένα τρίτο σε σύγκριση με το περασμένο έτος.

Ο αριθμός των συμφωνιών τον Αύγουστο του 2023 μειώθηκε σχεδόν στο μισό σε σχέση με το προηγούμενο έτος, αν και, όπως διευκρινίζει η Crunchbase, οι χρηματοδοτήσεις στο στάδιο seed συνήθως προστίθενται στη βάση δεδομένων με πιο αργό ρυθμό, μετά την ολοκλήρωση του μήνα ή του τριμήνου.

Άνοιγμα της αγοράς

Παρόλο που η χρηματοδότηση των startups έχει σταθεροποιηθεί σε νέα, χαμηλότερα επίπεδα, ο κλάδος έχει αρχίσει να βλέπει μια... αχτίδα φωτός στον ορίζοντα. Τον προηγούμενο μήνα δύο καλά χρηματοδοτημένες εταιρείες-μονόκεροι –η αμερικανική πλατφόρμα παράδοσης τροφίμων Instacart και η επίσης αμερικανική πλατφόρμα στοχευμένου μάρκετινγκ Klaviyo– υπέβαλαν αιτήσεις για αρχική δημόσια προσφορά (ΙΡΟ). Αν προχωρήσουν οι αρχικές δημόσιες προσφορές τους, σε συνδυασμό και με την αναμενόμενη εμφάνιση της Arm Holdings στον Nasdaq –που αναμένεται να είναι η μεγαλύτερη τεχνολογική IPO εδώ και σχεδόν δύο χρόνια– μπορεί να υποστηρίξουν το συνολικό τοπίο χρηματοδότησης startups.

Στο ενημερωτικό της δελτίο η Instacart ανέφερε ότι τα καθαρά της κέρδη ανέρχονται σε 114 εκατομμύρια δολάρια, ενώ τα έσοδά της κατά το τελευταίο τρίμηνο ανήλθαν σε 716 εκατομμύρια δολάρια, σημειώνοντας αύξηση 15% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Σύμφωνα με το έγγραφο, η Instacart καταγράφει πλέον κέρδη για πέντε συνεχόμενα τρίμηνα. 

Παρόλο που είναι λιγότερο γνωστή, η Klaviyo αναπτύσσεται σημαντικά ταχύτερα από την Instacart, με τα έσοδά της στο δεύτερο τρίμηνο να αυξάνονται κατά 50%, στα 164,6 εκατομμύρια δολάρια. Η επιχείρηση σημείωσε κέρδη 10,9 εκατομμυρίων δολαρίων την ίδια περίοδο, αφού έχασε περίπου 12 εκατομμύρια δολάρια έναν χρόνο νωρίτερα.

Η Arm, της οποίας η τεχνολογία είναι κρίσιμη για όλα σχεδόν τα smartphones του κόσμου, ανέφερε καθαρό κέρδος 524 εκατομμυρίων δολαρίων και έσοδα 2,68 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το οικονομικό της έτος 2023, το οποίο ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο. Τα έσοδα της Arm το 2023 ήταν ελαφρώς μειωμένα σε σχέση με τις πωλήσεις της εταιρείας το 2022, ύψους 2,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Αυτές οι κινήσεις "γεννούν" την αισιοδοξία ότι οι τεχνολογικές IPOs βρίσκονται σε τροχιά επαναφοράς. Οι Instacart, Klaviyo και Arm έχουν πολύ λίγα κοινά μεταξύ τους, αλλά συλλογικά έχουν καταφέρει να πυροδοτήσουν έναν ενθουσιασμό μεταξύ των επενδυτών στις χρηματιστηριακές αγορές, οι οποίοι αναζητούν νέες ευκαιρίες. Ανάλογα με τις επιδόσεις τους, οι IPOs τους θα μπορούσαν να ωθήσουν κι άλλες εταιρείες να ακολουθήσουν στο τέταρτο τρίμηνο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2020 και το 2021 καταγράφηκαν επίπεδα-ρεκόρ ως προς τις αποτιμήσεις τεχνολογικών εταιρειών. Ωστόσο αυτά τα επίπεδα δεν αναμένεται να επανέλθουν σύντομα, σύμφωνα με τους αναλυτές. Η Instacart, που υποστηρίζεται από μεγάλες venture firms, όπως η Sequoia και η Andreessen Horowitz, "είδε" ένα μεγάλο "κούρεμα" στην αποτίμησή της πριν καταθέσει τα έγγραφα για την IPO της. Αφού άντλησε ιδιωτικά μετρητά σε μια αποτίμηση 39 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις αρχές του 2021, η εταιρεία "είδε" αυτόν τον αριθμό να συρρικνώνεται στα 24 δισεκατομμύρια δολάρια τον Μάρτιο του περασμένου έτους, καθώς οι μετοχές τεχνολογίας βυθίστηκαν και η ανάπτυξη μετά την COVID έχει επιβραδυνθεί δραματικά. 

Ανάκαμψη στο late-stage

Πάντως, σε ένα ενθαρρυντικό σημάδι, η χρηματοδότηση σε μεταγενέστερα στάδια ανάπτυξης (late-stage) ανήλθε τον προηγούμενο μήνα σε 13,3 δισεκατομμύρια δολάρια, καταγράφοντας αύξηση περίπου κατά 25% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2022. Αν και δεν πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο χρηματοδότησης σε αυτό το στάδιο για φέτος –δεδομένου ότι η χρηματοδότηση των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων που εξασφάλισε η OpenAI ανέδειξε τον Ιανουάριο ως τον κορυφαίο μήνα φέτος ως προς αυτό το στάδιο–, παρέμεινε εντούτοις υψηλότερη από τον μηνιαίο μέσο όρο για το 2023.

Τα μεγαλύτερα ποσά του προηγούμενου μήνα αντλήθηκαν από εταιρείες στον τομέα των μεταφορών, ειδικότερα από εταιρείες ηλεκτρικών οχημάτων με έδρα την Κίνα, εταιρείες στον κλάδο της βιωσιμότητας, όπως εταιρείες παραγωγής μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα, καθώς και στον τομέα της βιοτεχνολογίας.

Παρά τις μεγάλες χρηματοδοτήσεις προς εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη, η τεχνητή νοημοσύνη δεν ήταν ο τομέας που εξασφάλισε τα περισσότερα κεφάλαια. Οι χρηματοδοτήσεις προς εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης ανήλθαν σε περίπου 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια –περίπου στο 13% του συνολικού venture funding– τον Αύγουστο. Οι εταιρείες στον τομέα της υγείας και της βιοτεχνολογίας συγκέντρωσαν περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια –ή 23% του συνολικού κεφαλαίου– τον Αύγουστο. Ο τομέας των μεταφορών συγκέντρωσε 4 δισεκατομμύρια δολάρια, με μεγάλες χρηματοδοτήσεις προς εταιρείες κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων. Οι εταιρείες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών συγκέντρωσαν 2,8 δισεκατομμύρια δολάρια τον προηγούμενο μήνα.