Τράπεζες: Το "χρυσωρυχείο" των Βαλκανίων

Του Γιώργου Δημητρομανωλάκη

Το δικό τους "Χρυσωρυχείο" στις χώρες των Βαλκανίων έχουν ανακαλύψει οι ελληνικές -και οι ξένες- τράπεζες, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη από την ψαλίδα (spread) των επιτοκίων, που σε ορισμένες χώρες ξεπερνά ακόμα και τις 9-10 μονάδες.

Το γεγονός αυτό καθιστά τις ελληνικές τράπεζες ενδιαφέρουσες για τους ξένους ομίλους εξαιτίας των μεγάλων προοπτικών ανόδου των αγορών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Όπως προκύπτει από πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της Τράπεζας Πειραιώς κ. Μιχάλη Σάλλα σε θεσμικούς επενδυτές, μέσα στην επόμενη πενταετία τα δάνεια των τραπεζών προς τα ελληνικά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις θα έχουν διπλασιαστεί.

Την ίδια στιγμή, ο πυρετός του υπερδανεισμού των νοικοκυριών συνεχίζεται ακάθεκτος και στην Ελλάδα, γεγονός που -σε συνδυασμό με τα υψηλά περιθώρια κέρδους των τραπεζών, κυρίως στα καταναλωτικά δάνεια- συντηρεί την εγχώρια κερδοφορία. Ο συνδυασμός των κερδών εντός και εκτός συνόρων έχει εκτινάξει τα έσοδα των τραπεζών, τα οποία ήδη- για το πρώτο εξάμηνο του έτους - ξεπερνούν τις εκτιμήσεις των αναλυτών, ενώ συνολικά για το 2007 αναμένεται να υπερβούν το ποσό ρεκόρ των 5,1 δισ. ευρώ.

"Μεγάλα τα περιθώρια των κερδών"

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των μεγάλων περιθωρίων κέρδους που έχουν οι τράπεζες στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι η αγορά της Τουρκίας. Στο τέλος του 2006, το περιθώριο κέρδους των τραπεζών στα δάνεια που χορηγούν προς τα νοικοκυριά ανερχόταν στο 16%, όταν για την Ελλάδα ήταν 3,4% και για τον μέσο όρο της ευρωζώνης 2,8 %. Αντίστοιχα, στα δάνεια προς επιχειρήσεις -τα οποία θεωρούνται πολύ πιο ασφαλή- το περιθώριο κέρδους των τραπεζών ήταν 4,6 %, τριπλάσιο σε σχέση με την Ελλάδα όπου τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κερδίζουν 1,4%.

Αντίστοιχα υψηλά -5% και άνω- είναι τα περιθώρια κέρδους στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Σερβία και την Πολωνία, ενώ ειδικά στην Ουκρανία, όπου το καθαρό τραπεζικό περιθώριο κέρδους ξεπερνά το 10%.

Την ίδια στιγμή, οι ελληνικές τράπεζες αυξάνουν και τα ποσά των δανείων και των καταθέσεων για τις θυγατρικές τους στο εξωτερικό. Για παράδειγμα, στο πρώτο εξάμηνο του 2006, όλες οι τράπεζες (Εθνική, Alpha, Εurobank, Τράπεζα Πειραιώς, Κύπρου, Μarfin) σχεδόν διπλασίασαν τις χορηγήσεις τους στις χώρες της Νέας Ευρώπης κα της Τουρκίας.

Μάλιστα, όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, μέσα στην επόμενη τριετία τα κέρδη τους από το εξωτερικό θα ξεπεράσουν το 30%-50% του συνόλου, ανάλογα την τράπεζα, καθώς ετοιμάζονται να κάνουν το μεγάλο άλμα περνώντας από τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων στα νοικοκυριά, όπου τα περιθώρια κέρδους είναι ακόμα μεγαλύτερα.