Του Χάρη Φλουδόπουλου

Προ ημερών ελληνική εταιρεία η οποία δραστηριοποιείται χρόνια στην εγχώρια αγορά ΑΠΕ με σημαντικό αριθμό έργων, αλλά και μεγάλα projects σε pipeline, έκανε διερευνητικό ταξίδι στο Τέξας των Ηνωμένων Πολιτειών. Εκεί οι επικεφαλής της εξεπλάγησαν όταν στα ραντεβού τους με επενδυτές είδαν το όνομα μεγάλου επενδυτικού private equity fund που έχει υπό τη διαχείρισή του κεφάλαια άνω των 6,5 δισ. δολαρίων. Η έκπληξη ήταν ακόμα εντονότερη όταν συνειδητοποίησαν ότι το συγκεκριμένο fund μέχρι σήμερα επικεντρωνόταν σε επενδύσεις στον τομέα oil & gas. Ωστόσο από το ραντεβού προέκυψε ότι τα τελευταία χρόνια οι "πετρελαιάδες" του Χιούστον κατευθύνουν μεγάλο μέρος των κεφαλαίων τους σε πράσινες επενδύσεις και ταυτόχρονα κοιτούν όχι μόνο την αμερικανική αγορά, αλλά και projects στην Ευρώπη. Οι όροι που θέτουν είναι οι επενδύσεις να αφορούν σταθερές αγορές, να είναι μεγάλου μεγέθους έργα αιολικά και φωτοβολταϊκά και, στο πλαίσιο αυτό, εξετάζουν συγκεκριμένα έργα και στην Ελλάδα.

Οι Αμερικανοί δεν είναι οι μόνοι. Ήδη η Fortress, η οποία ως γνωστόν έχει αλλάξει χέρια καθώς εξαγοράστηκε από το γιαπωνέζικο group Softbank, έχει σημαντική παρουσία στην ελληνική αιολική αγορά, καθώς πρόσφατα απέκτησε το χαρτοφυλάκιο των έργων της Libra. Οι δύο αυτές περιπτώσεις δεν είναι μεμονωμένες.

Τι ψάχνουν

Το βασικό θέμα για να υπάρξουν επενδύσεις μεγαλύτερου μεγέθους στην εγχώρια αγορά ΑΠΕ είναι το μέγεθος. Τα μεγάλα χαρτοφυλάκια αναζητούν projects άνω των 100 MW, που ειδικά για την ελληνική αγορά είναι περιορισμένα. Η συνθήκη αυτή θα μπορούσε να αλλάξει εάν ανοίξει η αγορά των θαλάσσιων αιολικών πάρκων, με στόχο το Αιγαίο να μετατραπεί σε μια νέα Βόρεια Θάλασσα, κατά το πρότυπο των θαλάσσιων αιολικών πάρκων της Γερμανίας που τροφοδοτούν με ενέργεια τις αγορές της κεντρικής Ευρώπης. Η μεγάλη διαφορά έγκειται στα θαλάσσια βάθη, που στη Β. Θάλασσα είναι μικρά και επιτρέπουν μεγάλες εγκαταστάσεις ακόμα και σε μεγάλη απόσταση από την ακτή, όταν κάτι τέτοιο δεν ισχύει για το Αιγαίο.

Η εικόνα αυτή, ωστόσο, φαίνεται να αλλάζει με την πρόοδο της τεχνολογίας των πλωτών ανεμογεννητριών. Ήδη εταιρείες όπως η νορβηγική Equinor, που ολοκλήρωσε την κατασκευή του πρώτου μεγάλου πλωτού θαλάσσιου πάρκου, αλλά και μεγάλες εταιρείες ηλεκτρισμού, όπως η ισπανική Iberdrola, αλλά και η υπό κινεζικό έλεγχο πορτογαλική EDP Renoveis, εντείνουν το τελευταίο διάστημα τη δραστηριοποίησή τους στην ελληνική αγορά. Όπως αναφέρουν καλά ενημερωμένες πηγές του κλάδου, έχουν σε επίπεδο τεχνικής προετοιμασίας και συναντήσεων με αρμόδιους φορείς ξεκινήσει να εξετάζουν πλωτά αιολικά έργα στην Ελλάδα. Σε αυτή την κατεύθυνση υπάρχουν επαφές τόσο με ερευνητικά κέντρα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα όσο και με το ΕΛΚΕΘΕ.

Οι όροι

Ένας σημαντικός παράγοντας που θα καθορίσει το εάν το ενδιαφέρον αυτό θα μετουσιωθεί σε πράξεις είναι οι εκλογές. Ζητούμενο από τις εταιρείες που ενδιαφέρονται δεν είναι μόνο η επενδυτική σταθερότητα, αλλά και να υπάρξουν ήδη από την αρχή της νέας κυβερνητικής θητείας δείγματα γραφής και ενδείξεις ότι η αγορά των ΑΠΕ αντιμετωπίζεται ως αναπτυξιακός πυλώνας και ως πόλος έλξης επενδύσεων.

Ήδη οι φορείς των αιολικών έχουν υπογραμμίσει ότι σε συμβολικό επίπεδο αναμένουν άμεσες κινήσεις, όπως είναι η κατάργηση του τέλους διακράτησης αδειών (έμμεση φορολογία - τιμωρία για καθυστερήσεις που ευθύνεται το κράτος), η παράταση του χρονικού περιθωρίου ισχύος των όρων σύνδεσης για ώριμα έργα και η υιοθέτηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που λέει ότι τα πολύ μεγάλα έργα δεν μπαίνουν σε διαγωνισμούς, αλλά εγκρίνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ακολούθως, η αγορά ζητεί, σε συνεργασία με τη νέα κυβέρνηση, να υπάρξει διάλογος για την αντιμετώπιση των δομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο κλάδος της πράσινης ενέργειας στη χώρα μας.

Φωτοβολταϊκά - αποθήκευση

Εκτός από τα αιολικά, σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον υπάρχει από διεθνείς και Έλληνες παίκτες για τον κλάδο των φωτοβολταϊκών, όπου εκτιμάται ότι τα επόμενα χρόνια θα υπάρχει μια σταθερή ανάπτυξη της τάξης των 300 έως 400 MW ετησίως.

Στον κλάδο των φωτοβολταϊκών οι μεγαλύτεροι παίκτες της αγοράς είναι η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, η METKA EGN της Mytilineos, η ΕΛΠΕ Ανανεώσιμες, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες, ο όμιλος Ελλάκτωρ, ο όμιλος Παναγάκου (Spes Solaris), οι οποίοι αναπτύσσουν μεγάλα πάρκα ή κινούνται με εξαγορές projects. Σε ό,τι αφορά τους διεθνείς παίκτες, στην ελληνική αγορά σταδιακά επαναδραστηριοποιούνται στα φωτοβολταϊκά παίκτες όπως η Juwi, η Sunedison, η ABO Wind, η Total Eren και οι κινεζικές εταιρείες China Energy, Sumec Energy και Spi Energy.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν προ ημερών, στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, κατατέθηκαν στο τετράμηνο Δεκεμβρίου-Μαρτίου συνολικά 533 αιτήματα για έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 6 GW κυρίως σε αιολικά και φωτοβολταϊκά.

Εδώ πρέπει να σημειωθεί και μια ξεχωριστή κατηγορία με ειδικό ενδιαφέρον, η αποθήκευση ενέργειας, που βρίσκεται σε εκκρεμότητα για δύο λόγους: ο πρώτος αφορά τη μη ύπαρξη θεσμικού πλαισίου για την ανάπτυξη αυτών των έργων και ο δεύτερος την πρόοδο της τεχνολογίας σε ό,τι αφορά τις μπαταρίες, που είναι η μία από τις δύο διαδεδομένες μεθόδους αποθήκευσης (η άλλη είναι η αντλησιοταμίευση). Ενδιαφέρον για έργα αποθήκευσης ενέργειας έχει η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με σημαντικό χαρτοφυλάκιο έργων, η επίσης ελληνική εταιρεία Eunice Energy, η METKA EGN της Μytilineos, αλλά και διεθνείς παίκτες όπως η Tesla.

Διαγωνισμός

Την επόμενη Δευτέρα, τέλος, αναμένεται να διενεργηθεί η νέα δημοπρασία για ΑΠΕ από τη ΡΑΕ για αιολικά και φωτοβολταϊκά. Στον διαγωνισμό έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον συμμετοχής φωτοβολταϊκά έργα ισχύος 200,26 MW και αιολικά ισχύος 261,75 MW με προϋπολογισμό πάνω από μισό δισ. ευρώ. Στα έργα αυτά, σύμφωνα με πηγές της αγοράς, περιλαμβάνονται projects μεγάλων ελληνικών και ξένων εταιρειών.