Παναγιωτάκης: Μηδενικό το ενδιαφέρον για λιγνίτες από Ευρώπη

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Εντελώς απρόθυμες είναι οι ευρωπαϊκές εταιρείες να αγοράσουν και να επενδύσουν στη λιγνιτική παραγωγή της Ελλάδας, εάν δεν έρθουν εταιρείες από την Κίνα και άλλες χώρες εκτός Ευρώπης όπως Ιαπωνία ενδεχομένως και Αμερική, τότε ενδεχομένως θα αντιμετωπίσουμε πρόβλημα ανέφερε προ ολίγου ο πρόεδρος της ΔΕΗ Μ Παναγιωτάκης μιλώντας στο συνέδριο του Economist.

Εάν δε σταματήσει η φοβική αντιμετώπιση επενδυτών εκτός της Ε.Ε. μπορεί να αντιμετωπίσουμε πρόβλημα με την υποχρέωση για πώληση του 40% των λιγνιτών, πρόσθεσε ο πρόεδρος της ΔΕΗ αφήνοντας να εννοηθεί ότι υπάρχει αντίθετα ενδιαφέρον από εταιρείες από την Κίνα, την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ, ενόψει του market test που θα γίνει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

"Δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε φοβικά τις συναλλαγές με την Κίνα, οι οποίες μακροπρόθεσμα είναι προς όφελος της Ευρώπης, έστω και εάν αρχικά θα θιγούν κάποια συμφέροντα εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει να το δούμε στρατηγικά και να είναι καλοδεχούμενες οι επενδύσεις από την Κίνα", πρόσθεσε.

Shirong Lyu (State Grid): Αυτά είναι τα σχέδιά μας για τον ΑΔΜΗΕ

Στόχος μας είναι η Ελλάδα να μετατραπεί σε κόμβο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέσω των διασυνδέσεων στα Βαλκάνια, την Αφρική και την Ασία ανέφερε, από την πλευρά του, ο βοηθός γενικός διευθυντής Διεθνών Σχέσεων της κινεζικής State Grid Shriong Lyu.

Ο κ. Lyu αναφέρθηκε στην απόκτηση του 24% του ΑΔΜΗΕ από την κινεζική εταιρεία υπογραμίζοντας ότι ως νέος μέτοχος της ελληνικής εταιρείας δικτύων η State Grid υποστηρίζει τη διασύνδεση των ελληνικών νησιών και ταυτόχρονα επιθυμεί την προώθηση των επενδύσεων που θα υποστηρίξουν τη μετάβαση του ΑΔΜΗΕ στη νέα εποχή του ηλεκτρισμού.

"Θέλουμε επενδύσεις αναβάθμισης των δικτύων, εισαγωγή νέων υπηρεσιών και τεχνολογιών και σε συνεργασία με τους άλλους εταίρους μας κάνουμε συντονισμένες προσπάθειες ώστε το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας να γίνει πιο αποτελεσματικό και να λειτουργήσει προς όφελος της οικονομικής ανάπτυξης", ανέφερε ο κ. Lyu.

Νωρίτερα ο κ. Παναγιωτάκης είχε αναφερθεί  στο ρόλο των διασυνδέσεων και στις επιχειρηματικές ευκαιρίες που δημιουργούνται στην υλοποίηση νέων έργων, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο θέμα που επικρατεί στην ενεργειακή επικαιρότητα τις τελευταίες ημέρες, τις ΥΚΩ αφήνοντας εκ νέου αιχμές για την απόφαση της ΡΑΕ να ψαλιδίσει τα προς ανάκτηση ποσά που διεκδικεί η ΔΕΗ.

"Δεν έχουμε ζητήσει ούτε ένα σεντ παραπάνω από όσα έχουμε δώσει, πρόσφατα προχωρήσαμε την επένδυση της νέας μονάδας στη Ρόδο η οποία θα κοστίσει συνολικά 200 εκ. ευρώ τα οποία θα αποσβεστούν σε 15 χρόνια με ετήσια απόδοση 7%, ενώ θα ξεκινήσει η απόσβεση με την θέση σε λειτουργία του σταθμού και όχι με την εκταμίευση των χρημάτων".

Ολόκληρη η ομιλία του προέδρου της ΔΕΗ:

Κυρίες και κύριοι,

Οι διασυνδέσεις των ηλεκτρικών συστημάτων των διαφόρων χωρών είναι υποδομές πολλαπλής ωφελιμότητας.

Συμβάλλουν καθοριστικά στην ασφάλεια λειτουργίας των εθνικών συστημάτων, και στην επίτευξη οικονομίας και βέλτιστης εκμετάλλευσης των συστημάτων παραγωγής κάθε χώρας. Επί πλέον είναι αναγκαίες για την ανάπτυξη των αγορών και του εμπορίου ΗΕ.

Η χώρα μας βρίσκεται μπροστά σε δύο προοπτικές-προκλήσεις στις οποίες πρέπει να ανταποκριθεί.

Η μια αφορά στις διασυνδέσεις με τις άλλες χώρες της Βαλκανικής χερσονήσου, άλλες από τις οποίες είναι ενταγμένες στην ΕΕ, άλλες έχουν προοπτική ένταξης, όλες ωστόσο θα αποτελέσουν μέρος της περιφερειακής αγοράς ΗΕ στην προοπτική της Ευρωπαϊκής ενεργειακής ολοκλήρωσης.

Η περιφερειακή αυτή αγορά για να λειτουργήσει κατά το δυνατό πληρέστερα χρειάζεται σημαντική αύξηση της ικανότητας μεταφοράς ΗΕ της χώρας μας από και προς τις γειτονικές μας χώρες, πράγμα που συνεπάγεται την ανάγκη για σημαντικές επενδύσεις σε έργα μεταφοράς ΗΕ.

Ιδιαίτερη μνεία θα ήθελα στο σημείο αυτό να κάνω στην ανάγκη ενίσχυσης των διασυνδέσεών μας ανατολικά-Τουρκία, και δυτικά-Ιταλία, με τις οποίες θα προκύψουν πολλαπλά οφέλη όλων των πλευρών. Επί πλέον ειδικότερα η διασύνδεση με την Τουρκία θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για αξιοποίηση ευκαιριών, π.χ. φθηνή προμήθεια ΗΕ από άλλες χώρες (π.χ. Ιράν, με το ΦΑ, ή Γεωργία με τους υδάτινους πόρους).

Η δεύτερη προοπτική-πρόκληση για την Ελλάδα αφορά στη διασύνδεσή της με την Κύπρο και το Ισραήλ, το γνωστό πρότζεκτ Eurasia Interconnection. Η Κύπρος σήμερα είναι το τελευταίο μέλος της ΕΕ που δεν είναι διασυνδεδεμένο με το Ευρωπαϊκό ηλεκτρικό σύστημα. Εξάλλου η διασύνδεσή της με το Ισραήλ θα της παράσχει τις δυνατότητες προμήθειας ΗΕ από εναλλακτική πηγή, πράγμα εξαιρετικά σημαντικό με δεδομένο ότι η ίδια δε διαθέτει εγχώριους ενεργειακούς πόρους, πλην ΑΠΕ.

Αντίστοιχα θα δώσει τη δυνατότητα στο Ισραήλ να έχει πρόσβαση στις αγορές της Ευρώπης, o δε ρόλος της Ελλάδας ως ενεργειακός (και ηλεκτρικός) κόμβος θα ενισχυθεί σημαντικά.

Βεβαίως πρέπει να τονιστεί, ότι οι διασυνδέσεις, όσο ενισχυμένες και αν είναι, δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την εγχώρια παραγωγή, τόσο σε ότι αφορά στην ασφάλεια εφοδιασμού, όσο και σε ότι αφορά στην οικονομία. Κι αυτό αφορά όλες τις χώρες, ακόμη και εκείνες που δεν διαθέτουν εγχώριους ενεργειακούς πόρους.

Αυτό ωστόσο κάθε άλλο παρά αναιρεί ή, έστω, μετριάζει τη σημασία τους, ούτε δημιουργεί κάποιο σκεπτικισμό για την αναγκαιότητά τους.

Αντίθετα, στα πλεονεκτήματα που αναφέρθηκαν προηγουμένως προσθέτουμε ακόμη ένα σημαντικό. Οι διασυνδέσεις στηρίζουν και επομένως δίνουν ώθηση στην ανάπτυξη των ΑΠΕ, μετριάζοντας, ή και μηδενίζοντας, τις επιπτώσεις από τη στοχαστικότητά τους. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Γερμανίας, η οποία πριν λίγα χρόνια κινδύνεψε με ολική διακοπή (black out), λόγω της μεγάλης συμμετοχής κυρίως αιολικών στο σύστημά της.

Το black out αυτό αποφεύχθηκε με στήριξη από το ηλεκτρικό σύστημα της Γαλλίας, η οποία ήταν εφικτή λόγω των διασυνδέσεων.

Στη χώρα μας ιδιοκτήτης και λειτουργός των Δικτύων Μεταφοράς είναι ο ΑΔΜΗΕ, διάδοχος της αντίστοιχης υπηρεσίας της ΔΕΗ, η οποία έχει κατασκευάσει περίπου το 100% των υφισταμένων εγκαταστάσεων Μεταφοράς.

Η αποκλειστικότητα της ιδιοκτησίας και της λειτουργίας αυτής πρέπει να παραμείνει και στο μέλλον. Αυτό, ωστόσο, ούτε επηρεάζει αλλά ούτε και εμποδίζει την αξιοποίηση και άλλων παραγόντων και επενδυτικών σχημάτων για λόγους τόσο κεφαλαιακής επάρκειας χρηματοδότησης των έργων όσο και ευελιξίας και ταχύτητας υλοποίησής τους.

Ειδικότερα σε έργα όπως οι διασυνδέσεις της Κρήτης και άλλων νησιών, για τα οποία ο χρόνος κατασκευής τους είναι κρίσιμος από την άποψη της ασφάλειας εφοδιασμού αλλά και σημαντικός οικονομικά, με όσο το δυνατό ταχύτερη απαλλαγή μας από την ακριβή αυτόνομη παραγωγή από πετρέλαιο.

Οι νέες συνθήκες, οι νέες δυνατότητες επιβάλλουν προσαρμογές, και κάποτε μεγάλες αλλαγές στην πρακτική μας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Μικρή Διασύνδεση της Κρήτης. Αν είχε υιοθετηθεί η πρόταση της ΔΕΗ για κατασκευή της με το σύστημα ΒΟΤ, δηλαδή χωρίς ανάγκη άμεσης διάθεσης κεφαλαίων, αυτό θα αύξανε την αξία πώλησης του ΑΔΜΗΕ με άμεσο, σημαντικό όφελος για τη ΔΕΗ. Στο σημείο αυτό αναφέρω ότι η ΔΕΗ ήταν σε προχωρημένες επαφές με ελληνικές επιχειρήσεις-κατασκευαστές καλωδίων και άλλες, καθώς και ξένες, για τη δημιουργία του κατάλληλου επενδυτικού σχήματος.

Γενικότερα, σε κάθε παρόμοια περίπτωση στο μέλλον η ΔΕΗ θα δηλώσει παρών.
Κυρίες και κύριοι,

Είναι φανερό ότι η ανάπτυξη των διασυνδέσεων, και η συνεπαγόμενη ανάπτυξη των αγορών θέτουν την επιχείρησή μας, μπροστά σε νέες σοβαρές προκλήσεις.

Η ΔΕΗ, ως εμβληματική για τη χώρα μας και δεσπόζουσα στον τομέα του ηλεκτρισμού εταιρεία θα είναι στο κοντινό μέλλον μια από τις εκατοντάδες εταιρείες ηλεκτρισμού στην Ευρώπη. Με αυτή τη νέα υπό διαμόρφωση πραγματικότητα θα κληθούμε σύντομα να αναμετρηθούμε αντιμετωπίζοντας ένα αυξανόμενο ανταγωνισμό, στον οποίο συμμετέχουν επιχειρήσεις πολύ μεγαλύτερες.

Αυτή την περίοδο επεξεργαζόμαστε το στρατηγικό και επιχειρησιακό μας σχέδιο, με ορίζοντα το 2030 το οποίο προφανώς θα λαμβάνει υπόψη αυτή την πραγματικότητα. Είμαστε αισιόδοξοι ότι θα τα καταφέρουμε. Όχι μόνο να επιβιώσουμε στον ανταγωνισμό αλλά και να αναπτυχθούμε, να γίνουμε μεγαλύτερη και ισχυρότερη επιχείρηση.

Στο εσωτερικό είμαστε υποχρεωμένοι να χάσουμε ένα μερίδιο στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού. Ωστόσο η εγχώρια αγορά θα μεγαλώνει, όχι τόσο λόγω της αύξησης της ζήτησης, που θα είναι σημαντική τα επόμενα χρόνια, αλλά κυρίως γιατί η αγορά ΗΕ θα μετασχηματίζεται και θα διευρύνεται ως αγορά ενεργειακών υπηρεσιών.

Στο εξωτερικό, και ειδικότερα στην περιφερειακή αγορά της Βαλκανικής η ΔΕΗ έχει όλες τις προϋποθέσεις να γίνει leader.

Στην κατεύθυνση αυτή αναζητούμε και σχεδιάζουμε επενδύσεις σε προσοδοφόρα έργα παραγωγής ΗΕ, κυρίως υδροηλεκτρικά και άλλες ανανεώσιμες πηγές, αλλά και σε θερμικούς σταθμούς. Αναζητούμε επίσης ευκαιρίες για δραστηριοποίηση και σε άλλους τομείς του ηλεκτρισμού όπως τα Δίκτυα και η προμήθεια ΗΕ.

Για όλα αυτά η ΔΕΗ διαθέτει μεγάλη τεχνογνωσία και ισχυρό Brand Name, το οποίο με την πρακτική μας, σύμφωνα με τις αξίες μας, θα διαφυλάξουμε και θα ισχυροποιήσουμε περαιτέρω.

Και βέβαια σε αυτή μας τη δραστηριότητα θα επιδιώξουμε να εντάξουμε τις κατάλληλες επιχειρηματικές συνεργασίες με ελληνικές, κινεζικές στο πλαίσιο του one belt one road και άλλες εταιρείες, τόσο των γειτονικών μας χωρών όσο και άλλων. Το παράδειγμα της συνεργασίας μας με την Ελβετική Alpiq στη Βουλγαρία είναι χαρακτηριστικό.

Όλα αυτά συνθέτουν το όραμά μας για μια ΔΕΗ όπως μέχρι σήμερα έτσι και στο μέλλον, τεράστιας αξίας αναπτυξιακό εργαλείο για τη χώρα.

Ας μου επιτραπεί τώρα, μια και αναφερόμαστε σε διασυνδέσεις, να αναφερθώ και στις εγχώριες διασυνδέσεις, ένα ζήτημα που απασχολεί έντονα την ελληνική κοινωνία τα τελευταία 2 χρόνια, εξαιτίας κυρίως του ζητήματος των ΥΚΩ, και δευτερευόντως του περιβάλλοντος.

Η ΔΕΗ έχει πραγματοποιήσει υποβρύχιες διασυνδέσεις σε σημαντικό μέρος της νησιωτικής χώρας: νησιά του Ιονίου, Σποράδες, Εύβοια, Άνδρος, Τήνος, Αίγινα, άλλα νησιά του Αργοσαρωνικού, Κύθηρα, κ.λπ. Επίσης έχει κατασκευάσει διασυνδέσεις μεταξύ Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, με χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα αυτό της Πάρου-Νάξου-Κουφονησίων.

Ωστόσο δεν θα αρνηθώ, ότι θα έπρεπε να είχαν γίνει πολύ περισσότερα, ότι έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος για διασυνδέσεις όπως της Κρήτης και των Κυκλάδων.

Δεν είναι του παρόντος να αναλύσουμε τις αιτίες. Η εθνική οικονομία και οι καταναλωτές έχουν χάσει αρκετά.

Μεγάλος όμως χαμένος είναι και η ίδια η ΔΕΗ, η οποία έχει υποβληθεί σε τεράστιες δαπάνες όλα αυτά τα χρόνια, σε δαπάνες τόσο επενδύσεων, όσο και λειτουργίας. Δαπάνες, τις οποίες είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν τις ανακτήσει.

Ας πάρουμε το παράδειγμα του νέου Σταθμού στη Ρόδο. Θα στοιχίσει τελικά περί τα 200 εκατ., ποσό το μεγαλύτερο μέρος του οποίου έχει εκταμιευθεί τα προηγούμενα χρόνια. Η ΡΑΕ αναγνωρίζει ετήσια απόδοση της τάξης του 7%. Αυτό σημαίνει απόσβεση σε 15 χρόνια.

Και μάλιστα σύμφωνα με τη ΡΑΕ η εκκίνηση της περιόδου απόσβεσης θα αρχίσει με τη θέση σε λειτουργία του σταθμού, όχι από την ημερομηνία εκταμίευσης των χρημάτων.

Αυτό είναι ένα παράδειγμα για το τι σημαίνει ανάκτηση των δαπανών της ΔΕΗ για τα νησιά μέσω των γνωστών ΥΚΩ. Και είναι τουλάχιστον επιφανειακή η προσέγγιση -αν δεν υπάρχουν άλλες σκοπιμότητες- που βλέπει το φως της δημοσιότητας τελευταία ότι η ΔΕΗ αναζητά "σωσίβιο" στις ΥΚΩ για να καλύψει άλλα, δικά της προβλήματα.

Η ΔΕΗ δεν διεκδικεί ούτε ένα σεντ περισσότερο από ότι έχει δαπανήσει.

Και ότι εισπράξει πάλι σε όφελος της αγοράς θα αξιοποιηθεί, εκεί θα καταλήξει. Αυτό, ας γίνει συνείδηση όλων.

Κυρίες και κύριοι,

Είναι σημαντικό το ότι, παρά κάποια επί μέρους προβλήματα, οι χώρες της περιοχής μας είναι φιλικές. Το διαπιστώνουμε συστηματικά σε όλες τις μέχρι σήμερα επικοινωνίες μας. Άλλωστε ο ηλεκτρισμός, η ΔΕΗ ενώνει…

Από την πλευρά μας δεσμευόμαστε ότι αυτούς τους δεσμούς θα τους ενισχύσουμε. Θα είμαστε ο εγγυητής για ανάπτυξη υγειών σχέσεων, και έντιμων επιχειρηματικών συνεργασιών, με όλους κερδισμένους.

Σας ευχαριστώ πολύ.