Η έκρηξη των εταιρικών ομολόγων και το παράθυρο ευκαιρίας

Από τον Νίκο Χρυσικόπουλο

Το παράθυρο ευκαιρίας που "άνοιξε" η συμφωνία στο Eurogroup, η αποκλιμάκωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων και εν γένει η άμβλυνση των εντάσεων γύρω από το ελληνικό ζήτημα έσπευσαν να αξιοποιήσουν οι μεγάλοι εγχώριοι εισηγμένοι όμιλοι, προχωρώντας στην έκδοση ομολογιών, με παράλληλη εισαγωγή τους προς διαπραγμάτευση στην Οργανωμένη Αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών και σημαντικά χαμηλότερο, σε σχέση με τον τραπεζικό δανεισμό, επιτόκιο.

Η πρόσφατη επιτυχημένη έκδοση της Μυτιληναίος, η οποία υπερκαλύφθηκε 2,5 φορές (η ζήτηση έφτασε στα 741 εκατ. ευρώ, όταν στόχος ήταν τα 300 εκατ. ευρώ), η ζήτηση (για το ομόλογο του ομίλου οι προσφορές ξεπέρασαν τις 10.500, που είναι το υψηλότερο επίπεδο των μέχρι σήμερα εκδόσεων), η σύνθεση των επενδυτών (με σημαντική συμμετοχή του retail, πέραν των θεσμικών) και το επιτόκιο... γερμανικής βιομηχανίας που πέτυχε (3,10%) επιβεβαίωσαν πως και η ελληνική αγορά μπορεί να προσελκύσει επενδυτές, και οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να πετύχουν ανταγωνιστικό κόστος χρηματοδότησης. Σημειώνεται ότι το ομόλογο του Ομίλου Επιχειρήσεων Μυτιληναίος είναι το πιο μικρό κουπόνι που έχει τυπώσει Έλληνας εκδότης.

Το country risk

Πράγματι, η νεοσύστατη ελληνική αγορά εταιρικών ομολόγων στο Χ.Α. ήδη έχει λειτουργήσει ως διέξοδος για τις ποιοτικές ελληνικές επιχειρήσεις που επιθυμούν να εξασφαλίσουν ανταγωνιστική χρηματοδότηση για την υποστήριξη των επενδυτικών τους σχεδίων και την αναπροσαρμογή του χρηματοοικονομικού τους προφίλ, δίχως να πληρώνουν το κόστος της αδυναμίας του ελληνικού κράτους να δανειστεί από τις αγορές.

Mε δεδομένο ότι για τις ελληνικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις εξωστρεφείς, που είναι εκτεθειμένες στον διεθνή ανταγωνισμό, το κόστος χρήματος ήταν τα τελευταία χρόνια και παραμένει το Νο 1 πρόβλημα, τόσο η MLS και η Housemarket αρχικά όσο και ο ΟΠΑΠ και η Συστήματα Sunlight στη συνέχεια, κατά τη χρονική περίοδο που απευθύνθηκαν στο επενδυτικό κοινό, πέτυχαν συμφέροντα επιτόκια χρηματοδότησης.

Το τραπεζικό περιβάλλον, όπως έχει διαμορφωθεί, θα πρέπει να συνυπολογιστεί. Οι εγχώριες τράπεζες στην παρούσα φάση μπορούν να παράσχουν στις υγιείς εταιρείες δάνεια, ωστόσο το κόστος του δανεισμού που προσφέρουν είναι υψηλότερο. Μιλώντας στο πρόσφατο συνέδριο του Economist στην Αθήνα, ο Παύλος Μυλωνάς, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, ανέφερε πως "ακόμα και η καλύτερη εταιρεία στην παρούσα φάση δεν πρόκειται να πάρει κάτι καλύτερο από 4% επιτόκιο".

Αυτό, όμως, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το εργαλείο των εταιρικών ομολόγων λειτουργεί ανταγωνιστικά προς το τραπεζικό σύστημα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα κεφάλαια που αντλήθηκαν από τις ελληνικές επιχειρήσεις μέσω ομολογιακών εκδόσεων θα χρησιμοποιηθούν για αποπληρωμές παλαιών δανείων, δηλαδή το ομόλογο θα λειτουργήσει και ως ένα είδος αναχρηματοδότησης και ένεσης ρευστότητας για το σύστημα.

Οι παράγοντες που "μέτρησαν"

Ακόμα ένας λόγος που έχει οδηγήσει πολλούς στην αγορά να μιλούν για την "άνοιξη" της νεοσύστατης ελληνικής αγοράς εταιρικών ομολόγων στο Χ.Α. έχει να κάνει με τις ίδιες τις εκδόσεις. Σε αντίθεση, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι, με κάποιες από τις νέες εισαγωγές εταιρειών στο Χρηματιστήριο, οι ομολογιακές εκδόσεις ήταν κατάλληλα δομημένες από τις επιχειρήσεις και ορθά διατυπωμένες από τους αναδόχους, κάτι που αποτυπώθηκε στη διαδικασία της δημόσιας προσφοράς.

Το θεσμικό πλαίσιο έπαιξε επίσης πολύ σημαντικό ρόλο. Η δημιουργία της αγοράς και η επιτυχία της πιστώνονται στους επικεφαλής της εγχώριας κεφαλαιαγοράς που επέμειναν να υλοποιηθεί το εγχείρημα. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, κ. Χαράλαμπος Γκότσης, και ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου του Χρηματιστηρίου Αθηνών, κ. Σωκράτης Λαζαρίδης, συντονίστηκαν στις παραινέσεις και προτροπές παραγόντων της αγοράς ότι η ελληνική αγορά εταιρικών ομολόγων στο Χ.Α. σταδιακά θα μπορούσε να αποκτήσει ένα μέγεθος που πρωτογενώς να προσφέρει τη δυνατότητα σε υγιείς επιχειρήσεις να αντλήσουν σημαντικά κεφάλαια απευθείας από τους επενδυτές. Εξίσου σημαντικό είναι ότι παράλληλα σχηματίζεται και η δευτερογενής αγορά όπου βρίσκονται σε διαπραγμάτευση οι ομολογίες, για να μπορεί κάποιος που χρειάζεται ρευστότητα να απεγκλωβιστεί.

Αντίστοιχα, σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι ανάδοχοι και σύμβουλοι των εκδόσεων, όπως η Euroxx Securities, που ήταν η πρώτη μεγάλη ΑΕΠΕΥ που στήριξε το εγχείρημα, ανοίγοντας τον δρόμο για τις μεγαλύτερες εκδόσεις. 

Ποιοι όμιλοι ετοιμάζονται να αξιοποιήσουν τη συγκυρία

Το γεγονός ότι εγχώριες επιχειρήσεις μπορούν να εξισώνονται σε όρους κόστους δανεισμού με τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό, απολαμβάνοντας επιτόκια δανεισμού από μία έως τρεις μονάδες –τουλάχιστον– χαμηλότερα από τα επιτόκια που δίνουν οι ελληνικές τράπεζες έχει λειτουργήσει σαν "μαγνήτης" για τους Έλληνες επιχειρηματίες.

Παρά το... φρένο Ντράγκι στην είσοδο των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των ενδιαφερόμενων εταιρειών που έχουν κινητοποιηθεί προκειμένου να διερευνήσουν το ενδεχόμενο άντλησης κεφαλαίων μέσω της αγοράς.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή έχει ήδη καταθέσει αίτηση προς την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για την έκδοση εταιρικών ομολογιών που θα διατεθούν μέσω δημόσιας προσφοράς σε θεσμικούς και ιδιώτες επενδυτές και θα εισαχθούν προς διαπραγμάτευση στο Χρηματιστήριο. Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχήμα των αναδόχων και συμβούλων της έκδοσης, αλλά και οι Αρχές της Κεφαλαιαγοράς, εργάζονται με ταχύτητα ώστε η δημόσια προσφορά να πραγματοποιηθεί νωρίτερα του αρχικού προγραμματισμού, το πιθανότερο εντός Ιουλίου. Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή υλοποιεί ένα σημαντικό επενδυτικό πρόγραμμα στις ΑΠΕ, με σημαντικά σχέδια στο σκέλος της. αποθήκευσης ενέργειας (αντλησοταμιεύσεις).

Την έκδοση ομολογιακού έως 200 εκατ. ευρώ εξετάζουν τα Ελληνικά Πετρέλαια. Σύμφωνα με πληροφορίες, η έξοδος του ομίλου στις αγορές θα πραγματοποιηθεί τους επόμενους μήνες, αναλόγως των συνθηκών των αγορών, και θα έχει ως στόχο τη βελτίωση του δανειακού προφίλ του ομίλου και τη μείωση του χρηματοοικονομικού κόστους.

Τέλος, πληροφορίες του "Κεφαλαίου" αναφέρουν πως σε ανάλογη διαδικασία έχει εισέλθει και εγχώρια ναυτιλιακή εταιρεία, η οποία τις ημέρες αυτές βρίσκεται σε συζητήσεις για τη διαμόρφωση του σχήματος των αναδόχων. Η κίνηση αυτή δεν φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με την πρωτοβουλία του υπουργείου Ναυτιλίας για την έκδοση ναυτιλιακών ομολόγων μέσω του Χρηματιστηρίου Αθηνών, για την οποία η αγορά ακόμη κρατά αποστάσεις.

*Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" που κυκλοφορεί.