Άλφα Γκρίσιν: Τα SOS από το 2011 και η επιλογή της πτώχευσης

Του Νίκου Χρυσικόπουλου

Στα "κόκκινα" επί σειρά ετών και δίχως να έχει αντιμετωπίσει επαρκώς τα σοβαρά λειτουργικά και χρηματοοικονομικά της προβλήματα, παρά τις προσπάθειες που κατέβαλε η διοίκηση,  παρέμενε η γνωστή εταιρεία Άλφα Γκρίσιν που καταφεύγει στην επιλογή του Πτωχευτικού Κώδικα ως ύστατη (;) λύση μπροστά στο αδιέξοδο που έχει περιέλθει.

Η εισηγμένη εταιρεία, συμφερόντων της οικογένειας Γκρίσιν, με δραστηριότητες στον τομέα των Συστημάτων Υποστήριξης Κρίσιμων Εφαρμογών (BCC - Business Critical Continuity), στο real estate, την ενέργεια (ΑΠΕ) και το εμπόριο (μέχρι πρότινος αντιπρόσωπος των κλιματιστικών Panasonic στην Ελλάδα), αργά το απόγευμα της Μ. Πέμπτης γνωστοποίησε στο Χ.Α. πως θα προτείνει σε έκτακτη Γ.Σ. (στις 5/5) την ενεργοποίηση των διαδικασιών για την κήρυξη πτώχευσης, υπό το βάρος υψηλών υποχρεώσεων που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν, καταγγελίας των δανείων της από τις τράπεζες και έκδοσης διαταγών πληρωμής από πιστωτές της.

Εντύπωση, ωστόσο, προκαλεί το γεγονός πως στην αγορά έχουν ήδη υπάρξει πληροφορίες πως η Άλφα Γκρίσιν έχει ήδη προσφύγει από τον προηγούμενο μήνα στις διατάξεις του Πτωχευτικού Κώδικα, προκειμένου να εξασφαλίσει προστασία από τους πιστωτές της, δίχως να έχει ενημερώσει το επενδυτικό κοινό και τις εποπτικές αρχές. Έως ότου κάτι τέτοιο επιβεβαιωθεί ή διαψευστεί αρμοδίως από την εταιρεία, το ενδιαφέρον στρέφεται στον τρόπο που θα αντιδράσουν οι πιστώτριες τράπεζες στις ενέργειες που έχει πραγματοποιήσει η εταιρεία αλλά και στις ενέργειες των υπόλοιπων μετόχων της.

Και αυτό διότι, η διοίκηση της Άλφα Γκρίσιν στην ανακοίνωση που εξέδωσε επιρρίπτει στις τράπεζες το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για τη δεινή της θέση, αναφέροντας πως "σε όλη τη διάρκεια του έτους 2016 η εταιρεία υπέβαλε, σε συνεργασία με γνωστό οίκο συμβούλων επιχειρήσεων,  οικονομικά σχέδια και προτάσεις στα τραπεζικά ιδρύματα, με σκοπό την αναδιάρθρωση του τραπεζικού της δανεισμού, τα οποία απερρίφθησαν χωρίς αιτιολογία και χωρίς να υπάρξει από την πλευρά των τραπεζών κάποια επίσημη αντιπρόταση".

Φθίνουσα πορεία

Προτού, όμως, φθάσει στο σημείο να υποβάλει προτάσεις για αναδιάρθρωση του δανεισμού της, η εταιρεία είχε λάβει χρηματοδοτική στήριξη από τις τράπεζες με τη μορφή ομολογιακών δανείων, παρά το γεγονός ότι ήδη από το 2011 (και για όλες τις επόμενες χρήσεις), οι ορκωτοί λογιστές που ελέγχουν τον όμιλο έκαναν λόγο για συνεχιζόμενες ζημιές μεγάλου ύψους και αρνητικές ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες, σημαίνοντας ηχηρό "καμπανάκι" για τη λειτουργία του.

Η μείωση των πωλήσεων σε βασικούς τομείς της δραστηριότητάς της Άλφα Γκρίσιν, λόγω της επιδείνωσης του οικονομικού περιβάλλοντος στη χώρα, σε συνδυασμό με τον υψηλό δανεισμό της και το διαρκώς αυξανόμενο κόστος εξυπηρέτησής του, αποτέλεσαν έναν τοξικό συνδυασμό για τον οποίο η διοίκηση δεν κατάφερνε να βρει αντίδοτο παρά τις σκληρές προσπάθειές της. Η, δε, πορεία των αποτελεσμάτων της ήταν ενδεικτική: οι ζημιές των 800 χιλ.ευρώ σε επίπεδο ομίλου το 2009, αυξήθηκαν σε 2,6 εκατ. ευρώ το 2010, διαμορφώθηκαν σε 2,3 εκατ. ευρώ το 2011, αυξήθηκαν σε 3,3 εκατ. ευρώ ένα χρόνο αργότερα, μειώθηκαν πρόσκαιρα σε 1,9 εκατ. το 2013, για να αγγίξουν τα 4 εκατ.ευρώτο 2014 και να υποχωρήσουν στα 2,1 εκατ. ευρώ το 2015. Ήτοι, επτά συνεχείς ζημιογόνες χρήσεις, με αυτή του 2016 να μην εκτιμάται ότι θα διαφοροποιηθεί.

Περικοπές

Πάντως, τα πρώτα σοβαρά σημάδια ανησυχίας άρχισαν να εκδηλώνονται τη διετία 2010-2011. Η διοίκηση από την έναρξη σχεδόν της κρίσης προχώρησε σε αμυντικές κινήσεις προκειμένου να απορροφήσει τις επιπτώσεις και σε ένα βαθμό στήριξε τον όμιλο κεφαλαιακά. Μείωσε τις επενδύσεις της και τη μέση πίστωση προς τους πελάτες, προχώρησε σε συγχωνεύσεις θυγατρικών και περιόρισε τα λειτουργικά έξοδα με περικοπές στις αποδοχές του προσωπικού, οι οποίες όμως παρέμεναν για καιρό στα επίπεδα του 65% των συνολικών εξόδων. Παράλληλα, σε όσους τομείς δραστηριότητας είχε τη δυνατότητα, επέλεξε να ακολουθήσει επιθετική τιμολογιακή πολιτική, κάτι που, όμως, "χτύπησε" στο μεικτό κέρδος. Την ίδια στιγμή, η κατάσταση στην αγορά δεν επέτρεπε στην εταιρεία να εισπράξει έγκαιρα απαιτήσεις από πελάτες της, επιδρώντας αρνητικά στη ρευστότητά της.

Παράλληλα, τον Οκτώβριο του 2011 η εταιρεία ολοκλήρωσε αύξηση µετοχικού κεφαλαίου, η οποία καλύφθηκε κατά το μεγαλύτερο μέρος της από την οικογένεια Γκρίσιν. Η λύση αυτή αποδείχθηκε πρόσκαιρη καθώς δεν έλυνε το μείζον πρόβλημα ρευστότητας που ήδη αντιμετώπιζε η εταιρεία, η οποία επιπλέον επιβαρύνονταν από υψηλό κόστος δανεισμού. Είναι χαρακτηριστικό πως η διοίκηση στην οικονομική έκθεση για το 2011 ανέφερε ότι "η κρίση στο τραπεζικό σύστηµα οδήγησε σε σηµαντική αύξηση του κόστους δανεισµού, γεγονός που ανέτρεψε τις ωφέλειες από σημαντικά προγράμματα μείωσης του λειτουργικού κόστους".  

Την ίδια στιγμή, η διοίκηση αποφάσισε αρχικά να αναστείλει οποιαδήποτε νέα επενδυτική δραστηριότητα σε ακίνητα (όπως αγορά νέων οικοπέδων ή έναρξη κατασκευής σε οικόπεδα που έχει ληφθεί άδεια, όπως στη Σόφια) και στη συνέχεια να εξετάσει προτάσεις για την πώληση ακινήτων της, ώστε να εξασφαλίσει ρευστότητα.

Το 2012 η εταιρεία λαμβάνει στήριξη από την Alpha Bank με τη μορφή 6ετούς ομολογιακού δανείου, με σκοπό την αναχρηµατοδότηση υφιστάµενων δανειακών υποχρεώσεων 3 εκατ. ευρώ. Το ύψος του επιτοκίου είναι χαρακτηριστικό της κατάστασης, καθώς καθορίστηκε σε euribor+ 6%. Η κάλυψη του δανείου έγινε με προσηµείωση 1,5 εκατ.ευρώ επί ακινήτου της εισηγμένης στη Λ. Συγγρού. Ακολούθησε το 2013 η έκδοση ενός ακόμη ομολογιακού 1 εκατ.ευρώ από την Πειραιώς και χρηματοδότηση από μια ακόμη εκ των πιστωτών τραπεζών

Το 2013 κλείνει με "βουτιά" 33% στις πωλήσεις των κλιματιστικών που αντιπροσωπεύει η εταιρεία και περαιτέρω μείωση των πωλήσεων, αν και οι ζημιές συρρικνώνονται. Την ίδια χρονιά αποχωρεί  από το δ.σ. ο ιδρυτής και επί σειρά ετών επικεφαλής της εταιρείας, Βασίλης Γκρίσιν. Τη θέση του προέδρου παίρνει ο γιος του, Αλιόσσα Β. Γκρίσιν, ο οποίος μετείχε ήδη στο δ.σ. της εισηγμένης.

Πωλητήρια και στρατηγικός επενδυτής

Ένα χρόνο αργότερα η κατάσταση έχει επιδεινωθεί έτι περαιτέρω, με τις ζημιές στο τέλος της χρήσης να αγγίζουν τα 4 εκατ.ευρώ. Η διοίκηση αποφασίζει να λάβει άμεσα μέτρα:  στις οικονομικές καταστάσεις αναφέρει πως θα επιδιώξει την επαναδιαπραγμάτευση των υφιστάμενων δανείων της με τις τράπεζες, θα αναζητήσει ενδιαφερόµενους αγοραστές για ακίνητα του οµίλου σε Βουλγαρία και Ρουµανία καθώς και των συµµετοχών σε εταιρείες ακινήτων στην Πολωνία, ενώ για πρώτη φορά αναφέρεται ότι αναζητούνται στρατηγικοί επενδυτές για να αποκτήσουν (με καταβολή μετρητών, όπως σημειώνεται), ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου.

Στην οικονομική έκθεση του 2015 οι αναφορές που γίνονται είναι ενδεικτικές της δυσμενούς κατάστασης στην οποία είχε περιέλθει ο όμιλος. Ο κύκλος εργασιών του τοµέα κλιµατισµού ήταν μειωμένος κατά 67%, λόγω της διακοπής της συνεργασίας µε την προµηθεύτρια PANASONIC (σ.σ. η εταιρεία έχει αναφέρει ότι ήταν ζημιογόνος, ενώ διεκόπη η συγκεκριμένη συνεργασία), ενώ τα χρηµατοοικονοµικά αποτελέσµατα ήταν αυξημένα κατά 9,61% εξαιτίας κυρίως των τόκων υπερηµερίας που συνέχισαν να επιβαρύνουν την εταιρεία λόγω των ληξιπρόθεσµων οφειλών της.

Ο κύριος στόχος παρέμεινε η αναδιάρθρωση του δανεισμού της. Όπως αναφέρεται στην οικονομική έκθεση για το 2015, "η διοίκηση κατόπιν συνεργασίας µε διεθνούς φήµης οικονοµικό σύμβουλο, προετοίμασε και παρουσίασε σχέδιο αναχρηµατοδότησης των δανειακών υποχρεώσεων, με σκοπό την μέγιστη δυνατή βελτίωση του κεφαλαίου κίνησης". Η εταιρεία μάλιστα ανέφερε πως είχε υπογραφεί συμφωνίες με τις ΑlphaBank και Πειραιώς για συνολική αναδιάρθρωση δανεισµού € 4,1 εκ ευρώ και "για τον υπόλοιπο τραπεζικό δανεισμό του Οµίλου αναµένεται να υπογραφούν σχετικές συµφωνίες εντός του 2016".

Η πρόταση για πτώχευση

Κάτι τέτοιο, όπως φάνηκε από τα γεγονότα που ακολούθησαν, δεν έγινε. Στο πρώτο εξάμηνο του 2016, σύμφωνα με την οικονομική έκθεση, τα χρηματοοικονομικά έξοδα έφθασαν να ανέρχονται στο 16% περίπου του κύκλου εργασιών, ενώ οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς της τράπεζες διαμορφώθηκαν σε 23 εκατ. ευρώ.

Εν αναμονή της ανακοίνωσης των οικονομικών αποτελεσμάτων για το σύνολο του 2016 (στις 27/4), η διοίκηση της εταιρείας αργά το απόγευμα της Μ. Πέμπτης γνωστοποίησε στο Χ.Α. πως θα προτείνει σε έκτακτη Γ.Σ. (στις 5/5) την ενεργοποίηση των διαδικασιών για την κήρυξη πτώχευσης, υπό το βάρος υψηλών υποχρεώσεων που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν, καταγγελίας των δανείων της από τις τράπεζες και έκδοσης διαταγών πληρωμής από πιστωτές της.

Η εταιρεία περιγράφει με μελανά χρώματα την κατάστασή της, καθώς "αναμένεται άμεσα να αδυνατεί, κατά τρόπο γενικό και μόνιμο, να λειτουργήσει και να εκπληρώσει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της, οπότε θα τεθεί σε πλήρη αδράνεια λειτουργίας ελλείψει πόρων. Υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες η εταιρεία αναμένεται να οδηγηθεί σε γενική και μόνιμη παύση πληρωμών, αφού θα στερείται χρημάτων προκειμένου να προβεί σε παραγγελίες προϊόντων και δεν θα μπορεί να εξυπηρετήσει τους πελάτες της, οι οποίοι και θα καταγγείλουν τις μεταξύ τους συμβάσεις, στρεφόμενοι στον ανταγωνισμό".

Ήδη η  Eurobank κατήγγειλε τις δανειακές της συμβάσεις με την Άλφα Γκρίσιν, προχώρησε στην έκδοση διαταγής πληρωμής και ξεκίνησε διαδικασία κατάσχεσης εις χείρας τρίτων των απαιτήσεων της έναντι βασικών πελατών της εταιρείας. Ακολούθως, οι Εθνική, Πειραιώς και Αττικής προέβησαν στην καταγγελία των δανειακών τους συμβάσεων. Υπό τα δεδομένα αυτά, η εταιρεία επέλεξε τη λύση του Πτωχευτικού Κώδικα, καθώς ο στρατηγικός επενδυτής που αναζητούσε δεν βρέθηκε, ενώ δεν έχουν αναφερθεί κάποιες σημαντικές πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων.

Σημειώνεται πως τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας παραμένουν αρνητικά και αναμένεται να υπερβούν τα 11 εκατ. ευρώ για τη χρήση του 2016, ενώ οι οφειλές σε τράπεζες, εταιρεία leasing και προμηθευτές ξεπερνούν τα 34 εκατ. ευρώ (από τα οποία 25 εκατ. ευρώ προς τράπεζες).

Nikos.chrissikopoulos@capital.gr