Η ρελάνς της ελληνικής ακτοπλοΐας

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Ερωτηθείς προχθές ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας Μιχάλης Σακέλλης για το πώς βλέπει ο κλάδος τις εξελίξεις γύρω από τη Hellenic Seaways και την επίθεση φιλίας από μέρους της Minoan του ομίλου Γκριμάλντι, τόνισε ότι είναι εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι υπάρχει διεθνές ενδιαφέρον για τις επιχειρήσεις του κλάδου. Αυτό δείχνει ότι βλέπουν και άλλοι θετικές προοπτικές, πρόσθεσε ο ίδιος.

Πράγματι, η περίπτωση της HSW δείχνει ότι η ελληνική ακτοπλοΐα από πεδίο συσσώρευσης χρεών και ζημιών που είχε καταστεί την περίοδο της παρατεταμένης κρίσης, βγαίνει από το τούνελ, έστω και δειλά και αντιμετωπίζει το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία.

Σε αυτήν την κατεύθυνση συνηγορούν οι προοπτικές ενίσχυσης του ελληνικού τουρισμού, που ακολουθεί σταθερή τροχιά ανάκαμψης παρά τα παροδικά προβλήματα – κυρίως εξαιτίας του προσφυγικού που όμως φαίνεται επί του παρόντος να πλήττει συγκεκριμένους μεμονωμένους προορισμούς. Πρωτίστως όμως ο κλάδος έχει επωφεληθεί από τη σημαντική μείωση των τιμών των καυσίμων. Και εδώ αξίζει να αναφερθούν τα στοιχεία που παρουσίασε ο ΣΕΕΝ για την πενταετία της κρίσης, όταν ο συνδυασμός της αύξηση των τιμών των καυσίμων αλλά και της μείωσης της επιβατικής κίνησης πρωτίστως του εσωτερικού τουρισμού λόγω της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των Ελλήνων, οδήγησε τον κλάδο σε μια πρωτοφανή υποχώρηση. Έτσι η συνολική απώλεια μεταφορικού έργου ξεπέρασε τους 15 εκ. επιβάτες (2009: 16.800.000, 2014: 13.700.000) την ίδια χρονική περίοδο όταν οι τιμές των καυσίμων είχαν φτάσει έως και να διπλασιαστούν σε σχέση με τις προ 2009 τιμές. Βεβαίως είναι γνωστό ότι η πενταετής κρίση δεν άφησε αλώβητο τον κλάδο . Οι ζημιές των εταιρειών μέσα σε μία πενταετία ξεπέρασαν το 1,2 δις ενώ 9 ελληνικές εταιρείες, οι οποίες πάντως δεν κατάφεραν να ανανεώσουν εγκαίρως το στόλο τους, είτε πτώχευσαν, είτε δεν δραστηριοποιούνται πλέον στην ακτοπλοΐα, αποσύροντας ή πουλώντας τα πλοία τους.

Ενδεικτική της βελτίωσης που έχει συντελεστεί στο μέτωπο του κόστους καυσίμων, είναι η εκτίμηση ότι πλέον τα καύσιμα αποτελούν περίπου το 30 – 35% του κύκλου εργασιών όταν στην περίοδο των υψηλών τιμών είχαν φτάσει να ξεπερνούν ακόμη και το 50%! Τώρα σε σχέση με το προσφυγικό, οι εταιρείες που συμμετείχαν στο μεταφορικό έργο που προέκυψε λόγω προσφυγικού (αυτό συνέβη με δύο τρόπους, καταρχάς με τα τρία ναυλωμένα από το κράτος πλοία και στη συνέχεια με τα τακτικά δρομολόγια) εκτιμάται ότι είχαν ένα όφελος που προσέγγισε τα 30 εκατ. ευρώ.

Όπως έχει πολλάκις αναλυθεί η πιθανή απόκτηση του πλειοψηφικού μεριδίου της HSW από τη Μινόαν αναμένεται να δημιουργήσει έναν ισχυρό πόλο με σχεδόν πλήρη γεωγραφική κάλυψη σε Αιγαίο και Αδριατική, με δεδομένο ότι οι γραμμές στις οποίες δραστηριοποιούνται οι ΜΙΝΩΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ (Ηράκλειο – Πειραιάς & Ελλάδα – Ιταλία) και η HSW (Κυκλάδες, Β. Αιγαίο, Αργοσαρωνικός) είναι συμπληρωματικές. Θεωρητικά με την εξέλιξη αυτή δημιουργείται ο ένας ισχυρός κυρίαρχος πόλος της επόμενης ημέρας, ενώ κινήσεις αναμένονται και από τον εν δυνάμει δεύτερο πόλο, την Attica Group η οποία ελέγχει την Blue Star και την Super Fast Ferries και έχει κοινοπραξία με την τετάρτη μεγάλη ελληνική ακτοπλοϊκή, την ANEK. Θυμίζουμε ότι η Attica έχει προσελκύσει προ ενάμιση έτους ξένο επενδυτικό ενδιαφέρον, το αμερικανικό fund Fortress Group. Τόσο η HSW όσο και η Attica ανακοίνωσαν βελτίωση των αποτελεσμάτων τους, ισχυρή κερδοφορία και ενίσχυση του μεταφορικού έργου.

Στην Αδριατική πάντως η εικόνα δεν είναι τόσο ρόδινη, με δεδομένο ότι είναι και η περιοχή που επλήγη περισσότερο στην περίοδο της κρίσης. Εκεί η μείωση της επιβατικής κίνησης το 2009 -2014 έφτασε το 30% και το 22% για την εμπορευματική, που σημαίνει ότι χάθηκε μεταφορικό έργο 2,2 εκατ. επιβατών και 40 χιλ. φορτηγών Το 2015 η πτώση συνεχίστηκε κατά 12% στην επιβατική κίνηση ενώ η εμπορευματική κατέγραψε μικρή αύξηση. Αποτέλεσμα των ζημιών είναι να έχουν περιοριστεί σημαντικά οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις γραμμές.

Τέλος ενδεικτική των προσδοκιών του κλάδου είναι η απόφαση να προστεθούν 4 νέα πλοία την ίδια στιγμή που παρατηρείται ήδη αύξηση των δρομολογίων, λόγω επέκτασης της περιόδου λειτουργίας των ταχυπλόων. Σύμφωνα με το ΣΕΕΝ θα πραγματοποιηθούν συνολικά 41.000 δρομολόγια, έναντι 40.000 πέρσι, που προσβλέπουν να υποστηριχθούν από την αύξηση του εξωτερικού τουρισμού και ελπίζουν σε όχι περαιτέρω πτώση λόγω κρίσης του εσωτερικού τουρισμού…