Χωρίς υδροηλεκτρικά δεν προχωρά η νέα μικρή ΔΕΗ

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Χθες στην αρμόδια επιτροπή της βουλής όπου εξετάζονταν τα νέα μέλη της ΡΑΕ, που προτάθηκαν από τον υπουργό ενέργειας, ο  Π. Σκουρλέτης αναφέρθηκε στην ενεργειακή επικαιρότητα και στην εξαγγελία της ΔΕΗ για μειώσεις στα επαγγελματικά τιμολόγια για τους συνεπείς πελάτες. Ο ίδιος κάλεσε μάλιστα και τους ιδιώτες της αγοράς να λειτουργήσουν με  κοινωνικά κριτήρια όπως η ΔΕΗ. Βεβαίως οι μειώσεις της ΔΕΗ έρχονται ως αποτέλεσμα του έστω και υποτυπώδους ανταγωνισμού και της πίεσης που αρχίζει να ασκείται στη ΔΕΚΟ ώστε να βελτιώσει τα κόστη της και να προσφέρει καλύτερα προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές προς τους πελάτες της. Επιπρόσθετα τα κοινωνικά τιμολόγια που προσφέρονται από όλους τους προμηθευτές και όχι μόνο από τη ΔΕΗ δεν καλύπτονται από τις εταιρείες αλλά από τους καταναλωτές που πληρώνουν τα περίφημα ΥΚΩ. 

Και εάν τα αποτελέσματα του ανταγωνισμού εκπλήσσουν θετικά τον υπουργό Ενέργειας, την ίδια στιγμή και η ΔΕΗ αρχίζει σιγά, σιγά να προσαρμόζεται στην ιδέα ότι το άνοιγμα της αγοράς δεν μπορεί παρά να συνδυαστεί με παραχωρήσεις παγίων και με συνεργασίες με ιδιώτες παίκτες. Τέτοιες συνεργασίες που θα βγάλουν την εταιρεία από τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται σήμερα να απολογείται μεταξύ άλλων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού για το μονοπώλιο στην αγορά του λιγνίτη και των υδροηλεκτρικών, υπό τη δαμόκλειο σπάθη του βίαιου σπασίματος και της άτακτης απελευθέρωσης της αγοράς.

Χθες λοιπόν ο επικεφαλής της ΔΕΗ Μ. Παναγιωτάκης, επανέφερε στο προσκήνιο, παραλλαγμένο, το σχέδιο της "μικρής ΔΕΗ", με τη διαφορά ότι στην νέα εκδοχή –εφόσον αυτή γίνει αποδεκτή από την τρόικα– η ΔΕΗ δε θα πουλήσει το 100% των παγίων της αλλά θα παραχωρήσει ένα πλειοψηφικό μερίδιο για μια σειρά από πάγιά της, διατηρώντας μερίδιο κάτω από 49%  σε νέες κοινοπραξίες που θα δημιουργηθούν. Η δεύτερη διαφορά στο νέο σενάριο που προωθεί η ΔΕΗ είναι ότι τα προς διάθεση πάγια θα είναι οι λιγνιτικές μονάδες που είχαν περιληφθεί στη μικρή ΔΕΗ (Αμύνταιο, Μελίτη 1 και option για την κατασκευή δεύτερης μονάδας στη Μελίτη) χωρίς υδροηλεκτρικά εργοστάσια αλλά ούτε και τη μονάδα φυσικού αερίου της Κομοτηνής. 

Το πλάνο όπως παρουσιάστηκε χθες από τον επικεφαλής της ΔΕΗ, προβλέπει τη δημιουργία joint ventures με ιδιώτες, στα οποία η ΔΕΗ θα εισφέρει τα δικά της πάγια, ενώ οι ιδιώτες θα εισφέρουν πιθανές δικές τους μονάδες, θα αναλάβουν το κόστος των απαιτούμενων επενδύσεων και εφόσον προκύψει από την ανεξάρτητη αποτίμηση, θα πληρώσουν και κάποιο αντίτιμο στη ΔΕΗ.

Το πλάνο στην παραλλαγή του αυτή μοιάζει υπό όρους εφικτό, και πιθανόν να αποδειχθεί πιο λειτουργικό και από την ίδια τη μικρή ΔΕΗ. Παράλληλα θα μπορούσε να εξασφαλίσει μια ομαλή μετάβαση σε ένα περιβάλλον πραγματικής απελευθέρωσης της αγοράς με την καθιέρωση και νέων μεγάλων παικτών που θα ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις τη ΔΕΗ, η οποία από την πλευρά της μπορεί να εξασφαλίσει και εκείνη τα εχέγγυα ότι το άνοιγμα της αγοράς θα γίνει συντεταγμένα και όχι άτακτα. 

Τώρα το γεγονός ότι οι δηλώσεις Παναγιωτάκη έγιναν στο περιθώριο του ενεργειακού συνεδρίου Athens Energy Forum, έδωσε την ευκαιρία σε στελέχη άλλων εταιρειών να δώσουν το δικό τους στίγμα. Έτσι η πρώτη αντίδραση είναι ότι το σχέδιο αυτό παρουσιάζει ενδιαφέρον και θα μπορούσε να κινητοποιήσει Έλληνες και ξένους επενδυτές. Ωστόσο η εισφορά από τη ΔΕΗ μόνο των δύο λιγνιτικών συγκροτημάτων κρίνεται ως μη επαρκής. "Χωρίς νεράκι, δεν μπορεί να καταπιεί εύκολα κανείς τους λιγνίτες" ανέφερε χαρακτηριστικά υψηλόβαθμο στέλεχος εταιρείας που δραστηριοποιείται στην αγορά, που εμμέσως πλην σαφώς θέτει θέμα και υδροηλεκτρικών μονάδων που θα πρέπει να ενταχθούν στα joint ventures της ΔΕΗ με τους ιδιώτες.

Θυμίζουμε ότι στη μικρή ΔΕΗ είχαν εισφερθεί επίσης τα υδροηλεκτρικά του Νέστου (Θησαυρός και Πλατανόβρυση), ο σταθμός Πουρνάρι 1 και 2 και οι μικρότερες μονάδες Άγρας και Εδεσσαίος συνολικής ισχύος 903MW. 

Σε κάθε περίπτωση θυμίζουμε τέλος ότι με βάση τη συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση το καλοκαίρι με τους δανειστές, η ΔΕΗ καλείται μέχρι το 2018 να χάσει μερίδιο 25% στη λιανική και μέχρι το 2020 50% στην παραγωγή, με μέτρα που θα προτείνει η ελληνική πλευρά και θα πρέπει να συμφωνηθούν από την τρόικα.