και προϊδεάζει για εξαγορές.
Από τη Νένα Μαλλιάρα
malliara@kefalaio.gr
Στην επιλογή ακόμη και της δημιουργίας ενιαίας θυγατρικής στα Βαλκάνια, μπορεί να οδηγηθούν οι ελληνικές τράπεζες στο πλαίσιο της υλοποίησης της δέσμευσής τους για μείωση της παρουσίας τους στην περιοχή.
Μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους, οι ελληνικές τράπεζες και ειδικότερα η Εθνική και η Τράπεζα Πειραιώς που έλαβαν κρατική ενίσχυση για την κάλυψη των κεφαλαιακών τους αναγκών, πρέπει να προχωρήσουν σε σημαντική συρρίκνωση της παρουσίας τους και απομόχλευση από τις χώρες των Βαλκανίων. Αν και ο SSM δίνει χρονικά περιθώρια για την υλοποίηση της ανωτέρω δέσμευσης μέχρι και το 2017 και μαζί με την DGComp φαίνεται ότι δεν πιέζουν για άμεσες πωλήσεις θυγατρικών, εφόσον αυτές δημιουργούν τελικώς ζημιογόνο αποτέλεσμα για τις ελληνικές τράπεζες, οι τελευταίες δεν επαναπαύονται. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, η κινητοποίηση στα Βαλκάνια έχει πάρει "φωτιά", όπως επίσης και οι επαφές μεταξύ των ελληνικών τραπεζών.
Ωστόσο, η έντονη κινητικότητα προσκρούει σε "τείχος" αμφισβήτησης της αξίας των ελληνικών θυγατρικών, καθώς, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά τραπεζίτης στο "Κ", "ο καθένας προσπαθεί να πείσει τον άλλο ότι έχει αξία...". Η αμφισβήτηση αυτή αγγίζει τα όρια της πλήρους απαξίωσης έως αδιαφορίας όσον αφορά τους ξένους ανταγωνιστές των ελληνικών τραπεζών. Στο κλίμα αυτό, πληροφορίες του "Κ" αναφέρουν ότι σε πρόσφατη αναζήτηση αγοραστή από ελληνική τράπεζα για θυγατρική της στη Ρουμανία, το τίμημα που της προτάθηκε ισοδυναμούσε μόλις με 0,3 φορές το book value της τελευταίας...
Προς αναγκαστική συσπείρωση δυνάμεων
Συνειδητοποιώντας με τον πιο επώδυνο τρόπο ότι η άλλοτε χρυσοφόρα επένδυσή τους στα Βαλκάνια αποτιμάται πλέον σε... άνθρακες, οι ελληνικές τράπεζες στρέφονται περισσότερο η μία προς την άλλη, αν και πάλι όχι χωρίς επιφυλακτικότητα. Γνωρίζοντας πολύ καλά τα προβλήματα των τοπικών αγορών και της κάθε τράπεζας ξεχωριστά, το γενικότερο δύσκολο οικονομικό κλίμα και το γεγονός ότι τους λείπει το κρίσιμο μέγεθος για να σταθούν με αξιώσεις στις αγορές αυτές, οι ελληνικές τράπεζες ωθούνται σε ολοένα και αμυντικότερη τακτική στα Βαλκάνια. Στο πλαίσιο αυτό, στελέχη με γνώση των τοπικών εξελίξεων δεν αποκλείουν και άλλες εξαγορές έναντι συμβολικού τιμήματος, όπως αυτή του περασμένου καλοκαιριού όταν η Eurobank απέκτησε τη θυγατρική της Alpha Bank στη Βουλγαρία.
Περαιτέρω, οι τράπεζες δεν αποκλείεται να ενεργοποιήσουν ακόμη και πιο "προχωρημένες" κινήσεις αμυντικού χαρακτήρα. Στο πλαίσιο αυτό, δεν αποκλείεται να ενεργοποιηθεί ακόμη και σχέδιο για ενοποίηση όλων των θυγατρικών σε όλες τις αγορές των Βαλκανίων, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μίας ενιαίας ελληνικής βαλκανικής θυγατρικής. Το σχήμα αυτό που θα προκύψει από συγχωνεύσεις όλων των ελληνικών θυγατρικών στις επιμέρους αγορές, ως οντότητα με ικανό μέγεθος θα μπορούσε στη συνέχεια να εισαχθεί στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου ή της Νέας Υόρκης, δίνοντας άλλη προοπτική στην ελληνική παρουσία στα Βαλκάνια.
Σημειώνεται ότι το σχέδιο αυτό έχει συζητηθεί αρκετά παλαιότερα χωρίς να λάβει δημοσιότητα, καθώς οι ανθηρές, τότε, εποχές επέτρεπαν τη διατήρηση των μεγαλεπήβολων φιλοδοξιών των ελληνικών τραπεζικών διοικήσεων, βάζοντας "πάγο" σε μακροπρόθεσμα σενάρια "άμυνας" υπό δυσμενείς συνθήκες. Σήμερα, όμως, τα πράγματα έχουν αλλάξει άρδην, επιβάλλοντας τις συνεργασίες εφόσον ως άλλη επιλογή προβάλλει η "κοψοχρονιά" αγορά από ξένους και υπό την προϋπόθεση ότι αυτοί θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον...
Μετρούν πληγές από την κρίση
Γεγονός είναι ότι η ελληνική παρουσία στα Βαλκάνια έχει τρωθεί τα μέγιστα από την κρίση και μετρά μόνο πληγές. Πληγές που οφείλονταν αρχικά στις συνθήκες των ντόπιων αγορών και επιδεινώθηκαν δραματικά από την ελληνική κρίση που κλόνισε την εμπιστοσύνη και οδήγησε στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Ήδη, προ ανακεφαλαιοποίησης, οι ελληνικές τράπεζες σχεδίαζαν μερική αποεπένδυση στα Βαλκάνια. Η αγορά της Ρουμανίας βρισκόταν στην πρώτη θέση των πλάνων εξόδου, όχι μόνο λόγω καλύτερου οικονομικού περιβάλλοντος, αλλά και επειδή στη συγκεκριμένη αγορά οι ελληνικές τράπεζες αντιμετώπιζαν σημαντικό πρόβλημα επισφαλειών και μεγάλο χρηματοδοτικό κενό.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του "Κ" το χρηματοδοτικό κενό για τις ελληνικές τράπεζες στα Βαλκάνια ήταν πολύ πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμο στις αγορές της Βουλγαρίας και κυρίως της Ρουμανίας. Στη Βουλγαρία οι ελληνικές τράπεζες είχαν δείκτες δανείων προς καταθέσεις από 94% έως 136%, ενώ στη Ρουμανία οι αντίστοιχοι δείκτες κινούνταν από 132% μέχρι και 190%. Πιο "προφυλαγμένες" ήταν οι υπόλοιπες βαλκανικές αγορές και κυρίως η Αλβανία (λόγω της μεγαλύτερης αύξησης καταθέσεων μέσω της οποίας αποπληρώθηκαν δάνεια) όπου ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις είχε υποχωρήσει μέχρι και το 61%.
Οι φόβοι για Grexit, πάντως, ήταν το "τελειωτικό χτύπημα" για τις θυγατρικές των Βαλκανίων, αφού το πρόβλημα ρευστότητας στην Ελλάδα έγινε... εξαγωγή στα Βαλκάνια, με αποτέλεσμα απόσυρση καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες. Τα στοιχεία που προκύπτουν από τα ενημερωτικά δελτία των τραπεζών για την αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου δείχνουν (στις 30/9/15) εκροές 1,5 δισ. ευρώ για την Alpha Bank, 1,3 δισ. ευρώ για τη Eurobank, 1,8 δισ. ευρώ για την Τράπεζα Πειραιώς, ενώ η Εθνική Τράπεζα, εξαιρουμένης της Finansbank, έχασε στο εννεάμηνο του 2015 καταθέσεις 1,1 δισ. ευρώ. Δηλαδή, συνολική εκροή καταθέσεων 5,7 δισ. ευρώ.
Αναδημοσίευση από το Κεφάλαιο" της 16ης Ιανουαρίου.