Ο "επτάψυχος" Κ. Στέγγος και η άλλη όψη του αμερικάνικου νομίσματος

Του Κωνσταντίνου Λάμπρου

Ο Κωνσταντίνος Στέγγος έχει περάσει από χίλια μύρια κύματα τα τελευταία χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, ο χρονογράφος των επιχειρηματικών και ευρύτερων πολιτικοοικονομικών δρώμενων φρόντιζε να του χαρίζει πρωταγωνιστικούς ρόλους όλη αυτή την περίοδο. Εκείνο που μένει να φανεί είναι αν θα υπάρξει τελικά happy end.

Σε αυτή φάση, πάντως, οι ζημίες που πέρσι ξεπέρασαν στις ΗΠΑ τα 200 εκατ. δολάρια και η ανοικτή πληγή της Transeastern δίνουν μία δραματική διάσταση στα τρέχοντα επεισόδια του σήριαλ, την οποία δυστυχώς για αυτούς βιώνουν και οι μέτοχοι των εταιρειών TOUSA (TOA) και Τεχνικής Ολυμπιακής (ΟΛΥΜΠ), που βλέπουν την τιμή των δύο μετοχών να κατρακυλάει σε όλο και χαμηλότερα επίπεδα.

Ο κ. Στέγγος, ως επικεφαλής του ομίλου της Τεχνικής Ολυμπιακής βρίσκεται διαρκώς στο προσκήνιο και (σίγουρα χωρίς να το επιθυμεί) και στο επίκεντρο πολιτικών, οικονομικών, δικαστικών και επιχειρηματικών συγκρούσεων. Η εμπλοκή του στην υπόθεση με τις χρηματιστηριακές "φούσκες", η ιστορία του Πόρτο Καρράς λίγες ημέρες πριν τις εκλογές του 2004 και οι επιχειρηματικές του επιλογές σίγουρα του εξασφάλισαν περίοπτη θέση στην καθημερινότητά μας. Τα τελευταία χρόνια και ειδικά μετά την περιβόητη υπόθεση Πάχτα – Πόρτο Καρράς, ο κ. Στέγγος φρόντισε επιμελώς να αποφεύγει την δημοσιότητα και η αλήθεια είναι ότι το είχε εν πολλοίς καταφέρει.

Εκείνο που δεν είχε προβλέψει ή δεν ήθελε να πιστέψει ήταν ότι κάποια στιγμή η επάνοδός του στο προσκήνιο θα γινόταν μέσω των σημαντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει πλέον στις ΗΠΑ ο όμιλος της Τεχνικής Ολυμπιακής.

Η προσγείωση από το περίφημο σχέδιο του “Route 55”, δηλαδή της πορείας προς την κορυφαία πεντάδα του αμερικάνικου Homebuilding μέσα σε περίοδο πέντε ετών (εξ ου και το 55) στη σημερινή δύσκολη κατάσταση ήταν σίγουρα ανώμαλη. Πολλοί επισημαίνουν ότι ο κ. Στέγγος είχε μία μοναδική ευκαιρία να "πάρει τα λεφτά και να τρέξει" όσο το στοίχημα της επέκτασης στις ΗΠΑ απέδιδε τα μέγιστα. Εκείνος για τους δικούς του λόγους αποφάσισε να μην το πράξει. Προς το παρόν σίγουρα βγαίνει "χαμένος" και το μέλλον θα δείξει αν θα κερδίσει τελικά αυτή την παρτίδα.

Όταν το 1999 ο κ. Στέγγος αποφάσιζε να εκμεταλλευτεί τις τεράστιες αυξήσεις κεφαλαίου που του προσέφερε απλόχερα η χρηματιστηριακή παραζάλη της διετίας 1999 – 2000 και να επεκταθεί στις ΗΠΑ ακούστηκαν πολλά. Κάποιοι δεν δίστασαν ακόμα και να λοιδορούν δημοσίως την επιλογή του. Για χρόνια, ο κ. Στέγγος είχε την ευχαρίστηση πολλοί από αυτούς να βλέπουν την πλάτη του. Τώρα, όμως, ο όμιλος που ίδρυσε και διοικεί ζει την άλλη όψη του νομίσματος και το αμερικάνικο όνειρο διακόπτεται από εφιάλτες.

Η "μαύρη τρύπα" της κοινοπραξίας Transeastern – αποτέλεσμα της κρίσης στην αγορά κατοικίας στην Florida – δεν λέει να κλείσει και το τέλος της αντιπαράθεσης της TOUSA με τους δανειστές της εν λόγω κοινοπραξίας μοιάζει δυσοίωνο. Η Transeastern είχε δανειστεί συνολικά 675 εκατ. δολάρια για την χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων της.

Όταν έγινε γνωστό προ μηνών ότι η Deutsche Bank Trust Company Americas ως εκπρόσωπος των δανειστών της Transeastern απέστειλε στην TOUSA επιστολές με τις οποίες ζητά την καταβολή ποσών που όπως ισχυρίζεται οφείλονται ως αποτέλεσμα συμφωνιών εγγυήσεων για τη χορήγηση δανείων στην κοινοπραξία, η Tεχνική Ολυμπιακή απάντησε ότι τα δάνεια είναι εξασφαλισμένα από πάγια και μερίδια ιδιοκτησίας της κοινοπραξίας και δεν έχουν αντίκτυπο ή συνέπειες στην TOUSA. Η εταιρεία δήλωνε τότε ότι οι εγγυήσεις που αυτή έχει παράσχει αφορούν την περίπτωση που η Transeastern δηλώσει αδυναμία αποπεράτωσης των ημιτελών εργασιών ανέγερσης σπιτιών της κοινοπραξίας που ήταν σε εξέλιξη κατά την υπογραφή της σύμβασης την 1/8/2005, την περίπτωση που η κοινοπραξία υποπέσει στα αδικήματα της απάτης, κατάχρησης ή ανάλογης πράξης ή αν η κοινοπραξία υποβάλλει εθελοντικά αίτηση προστασίας πτώχευσης. Θεωρούσε δε ότι η κατάσταση της Transeastern δεν ενέπιπτε σε κάποια από αυτές τις περιπτώσεις.

Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι νωρίτερα, στις αρχικές ανακοινώσεις της Τεχνικής Ολυμπιακής όταν προέκυψε το πρόβλημα με την συγκεκριμένη κοινοπραξία, δεν γινόταν καμία αναφορά σε περιπτώσεις κατά τις οποίες ευθύνες εγγυήσεων έχει και η TOUSA. Αντιθέτως, τότε είχε αποσταλεί ανακοίνωση που ανέφερε ρητά ότι οι δανειακές υποχρεώσεις της Transeastern δεν είναι εγγυημένες ούτε από την ελληνική μητρική εταιρεία ούτε από την αμερικάνικη θυγατρική.

Το πρόβλημα, όμως, δεν περιορίζεται μόνο στην Transeastern, αλλά αφορά την γενικότερη κρίση στην αμερικάνικη αγορά κατοικίας, ειδικά σε περιοχές σαν της Florida, όπου εντοπίζεται μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων του ομίλου. Πέρα από την συμμετοχή στην κ/ξ Transeastern, η TOUSA έχει παρουσία σε τέσσερις κυρίως γεωγραφικές ζώνες, αυτές της Florida, του Τέξας, των δυτικών Πολιτειών και της λεγόμενης Mid – Atlantic περιοχής.

Η χρυσή επταετία και το σοκ του 2006

Η ολοκλήρωση της διαδικασίας εξαγοράς της ιδιοκτήτριας εταιρείας του Πόρτο Καρράς Ποτίδαια Α.Ε. από την Εθνική Τράπεζα τον Δεκέμβριο του 1999, συμπίπτει χρονικά για τον όμιλο του Κωνσταντίνου Στέγγου με την έναρξη των διαδικασιών επέκτασης των δραστηριοτήτων στην αγορά των οικιστικών αναπτύξεων στις ΗΠΑ.

Οι δύο αυτές κινήσεις χρηματοδοτούνται από μία αύξηση – μαμούθ του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας συνολικού ύψους της τάξης των 330 εκατ. ευρώ (περίπου 110 δισ. δρχ.). Μία αύξηση τεράστια, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς το τότε μέγεθος Τεχνικής Ολυμπιακής. Η αύξηση εν μέσω της χρηματιστηριακής τρέλας της εποχής ολοκληρώνεται με επιτυχία και σηματοδοτεί την έναρξη μετατροπής της Τεχνικής Ολυμπιακής σε έναν από τους ισχυρότερους βάση μεγεθών ομίλους της ελληνικής κεφαλαιαγοράς.

Η μετατροπή από μία μεσαίου μεγέθους κατασκευαστική εταιρεία σε έναν όμιλο με πολύ μεγάλα μεγέθη και πλήθος δραστηριοτήτων στις κατασκευές, τον τουρισμό, το real estate, τον τζόγο κ.ά. στηρίχθηκε σε επιχειρηματικό επίπεδο στην τολμηρή για τα δεδομένα της εποχής απόφαση να κινηθεί ο όμιλος στην αμερικάνικη αγορά κατοικίας και σε πραγματικούς όρους στην μέγιστη δυνατή εκμετάλλευση του κλίματος που επικρατούσε στο χρηματιστήριο από το καλοκαίρι του 1999 μέχρι και την άνοιξη του 2000.

Ο Κ. Στέγγος μάλλον έγκαιρα αντιλήφθηκε ότι το ασφυκτικό πλαίσιο που είχε ήδη δημιουργηθεί στον κατασκευαστικό κλάδο με τον εκτεταμένο έλεγχο του συστήματος ανάθεσης των δημοσίων έργων από παράγοντες στους οποίους δεν είχε σημαντική πρόσβαση θα έπρεπε να τον οδηγήσει σε άλλα πεδία.

Προσφέροντας στην Εθνική Τράπεζα συνολικά κάτι λιγότερο από 100 εκατ. ευρώ (περίπου 32,9 δισ. δρχ.) αγοράζει στα τέλη του 1999 το Πόρτο Καρράς, όχι μόνο για επιχειρηματικούς λόγους, αλλά και για λόγους πρεστίζ, όπως θα φανεί στη συνέχεια, με κύρια κατάληξη την επιτυχία του να φιλοξενηθεί εκεί η σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. στο αποκορύφωμα της ελληνικής προεδρίας.

Πριν την ολοκλήρωση των διαδικασιών αγοράς του Πόρτο Καρράς έχει συμφωνήσει για την εξαγορά μίας εταιρείας homebuilding (κατασκευής κατοικιών) στις ΗΠΑ, της Newmark Homes, διοχετεύοντας εκεί το μεγαλύτερο μέρος από την αύξηση κεφαλαίου.

Η αγορά "αναρωτιέται" για τον επιχειρηματία Κ. Στέγγο και τις κινήσεις του και εκείνος ανακοινώνει ότι στόχος του είναι να εδραιωθεί μεταξύ των 10 μεγαλύτερων εταιρειών στην αμερικάνικη οικιστική αγορά. Πριν ακόμα ουσιαστικά εγκατασταθεί ο όμιλος στις ΗΠΑ προχωρά σε μία ακόμη εξαγορά, αυτή της Eagle Homes και ο στόχος γίνεται πραγματικότητα. Ο όμιλος της Τεχνικής Ολυμπιακής προχωρά και σε άλλες εξαγορές αμερικάνικων επιχειρήσεων και πλέον οδεύει για το top 5 της αμερικάνικης αγοράς κατοικιών, έχοντας αντιμετωπίσει με επιτυχία τις επιπτώσεις της κρίσης που προκάλεσαν ειδικά στις ΗΠΑ τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 2001 και ολοκληρώνοντας επίσης με επιτυχία την διαδικασία συγχωνεύσεων όλων των θυγατρικών στις ΗΠΑ, υπό τη σκέπη της ενιαίας Technical Olympic USA.

Με ομολογιακά και κοινοπρακτικά δάνεια αντλεί πολύ μεγάλη ρευστότητα από την διεθνή αγορά, αναχρηματοδοτεί τον δανεισμό του και φτάνει να διαθέτει πολύ ζεστό χρήμα. Χρήμα το οποίο κατά καιρούς ακουγόταν ότι ήταν διατεθειμένος να χρησιμοποιήσει για νέα έργα ή εξαγορές, μεταξύ των οποίων και αυτή της ΕΥΔΑΠ!

Στο εγχώριο μέτωπο, ωστόσο, ο χώρος των κατασκευών δεν αποδεικνύεται όπως μάλλον είχε προβλεφθεί ιδιαίτερα "φιλόξενος", παρά το γεγονός ότι ο όμιλος δεν μένει εντελώς έξω από την ανάθεση των ολυμπιακών έργων. Πάντως, ο κ. Στέγγος ουσιαστικά με μικρά συμπληρώματα καταφέρνει να διατηρηθεί στην κορυφαία νέα εργοληπτική τάξη που προέκυψε από τις συγχωνεύσεις μέσω της θυγατρικής Μοχλός, αρχίζοντας να αποστασιοποιείται σταδιακά από την τότε κυβερνητική πολιτική στον τομέα της ανάθεσης έργων, αποτελώντας, μάλιστα, έναν από τους ομίλους που αντιδρούν στην λειτουργία του μαθηματικού τύπου.

Μπορεί οι πολύ μεγάλες εργολαβίες να καταλήγουν σε άλλους, ωστόσο ο Κ. Στέγγος καταφέρνει και πείθει τον όμιλο Λάτση (Lamda Development) να συνεργαστεί μαζί του τόσο στην μαρίνα του Φλοίσβου όσο και σε έργα real estate στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στη Ρουμανία. Παράλληλα, προσπαθεί να προωθήσει επενδύσεις εκτός των δημόσιων έργων, στις μαρίνες, το real estate, την ενέργεια κ.ά.

Έρχεται, τότε, στο προσκήνιο η υπόθεση της τροπολογίας για την τουριστική αξιοποίηση του Πόρτο Καρράς, η οποία δαιμονοποιείται στο κλίμα που επικρατεί παραμονές των εκλογών του 2004 και οδηγεί στις γνωστές πολιτικές επιλογές – αποκεφαλισμούς από τον "φρέσκο" τότε αρχηγό του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου. Έκτοτε, ο κ. Στέγγος τραβιέται από το φως της δημοσιότητας και ρίχνει το βάρος των προσπαθειών του στην ενίσχυση του ομίλου, κυρίως στις ΗΠΑ. Τα κέρδη αυξάνονται, αν και οι εν Ελλάδι μέτοχοι δεν τα καρπώνονται στον βωμό της συνεχιζόμενης ανάπτυξης που απαιτεί πολλά χρήματα. Και "ξαφνικά" πέρσι, η εικόνα αλλάζει, εδικά από το φθινόπωρο και μετά όταν σκάει η βόμβα της Transeastern. Μένει να φανεί αν ο κ. Στέγγος θα καταφέρει να ξεπεράσει και αυτόν τον σκόπελο...