Απρόσμενα κέρδη για ΔΕΗ από τους ρύπους

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 13:52

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Χθες στις Βρυξέλλες έλαβε χώρα μια σημαντική ψηφοφορία στην επιτροπή ITRA της Ευρωβουλής. Ο λόγος για την ψηφοφορία για το περίφημο backloading ή αλλιώς για την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να παρακρατηθούν από τα κράτη - μέλη για ένα χρονικό διάστημα κάποια από τα δικαιώματα εκπομπής ρύπων που είχαν παραχωρηθεί δωρεάν με στόχο να δημιουργηθεί τεχνητή έλλειψη στην αγορά ρύπων και ως εκ τούτου να πιεστούν οι τιμές προς τα πάνω. Στόχος της Επιτροπής είναι να αναζωογονηθεί η αγορά ρύπων που «φυτοζωούσε» τους τελευταίους μήνες με τιμές των δικαιωμάτων κάτω από τα 7 ευρώ, λόγω της ύφεσης στην ευρωζώνη, να τονωθούν τα έσοδα για τα λεγόμενα πράσινα ταμεία και τις πράσινες δράσεις και φυσικά να αυξηθούν τα κίνητρα για την εγκατάλειψη των ρυπογόνων τεχνολογιών ηλεκτροπαραγωγής (λόγω αυξημένου κόστους).

Η ψηφοφορία ωστόσο στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο πήρε διαφορετική τροπή και η επιτροπή ITRE καταψήφισε την πρόταση. Έτσι η τιμή των δικαιωμάτων εκπομπής κατά τη χθεσινή ημέρα κατρακύλησε κάτω από τα 4 ευρώ, στα χρηματιστήρια των ρύπων.

Οι εξελίξεις αυτές έχουν άμεσο τεράστιο ενδιαφέρον για τη ΔΕΗ. Κατ΄ αρχάς, ως αγοράστρια δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων, η εταιρεία με περίπου το μισό παραγωγικό της χαρτοφυλάκιο να προέρχεται από λιγνίτη, βλέπει τους υπολογισμούς για τα κόστη της να ανατρέπονται επί τα βελτίω. Σημειώνουμε ότι οι ασκήσεις κόστους για το νέο σύστημα εμπορίας ρύπων (κατά το οποίο οι ηλεκτροπαραγωγοί χάνουν τη δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων και αγοράζουν δικαιώματα για το σύνολο των εκπομπών ρύπων) είχαν γίνει με τιμές της τάξης των 7 ευρώ. 

Εκτός όμως από μικρότερο κόστος, στην πραγματικότητα η μείωση των τιμών των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων, συνεπάγεται για τη ΔΕΗ αυξημένα έσοδα. Πως γίνεται αυτό; Θυμίζουμε ότι στις πρόσφατες αυξήσεις με βάση τον υπολογισμό των δικαιωμάτων στα 7 ευρώ ο τόνος, εγκρίθηκε έσοδο για τη ΔΕΗ της τάξης των 270 εκατ. ευρώ. Μάλιστα η κυβέρνηση στις πρόσφατες αυξήσεις αποφάσισε να εγκρίνει εμπροσθοβαρώς τη δαπάνη για την αγορά CO2.

Ωστόσο ακόμη και πριν την απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου, κατά τις τελευταίες 13  δημοπρασίες που έγιναν από το ελληνικό δημόσιο στο ΧΑ, η τιμή των δικαιωμάτων κυμάνθηκε μεταξύ 4,88  έως 6,91 ευρώ (μόνο σε μία δημοπρασία). Δηλαδή μέσα σε διάστημα ενάμιση μήνα (και με τις τιμές να εμφανίζουν περαιτέρω πτώση εξαιτίας των εξελίξεων στην ΕΕ), το πραγματικό κόστος αγοράς δικαιωμάτων ήταν χαμηλότερο έως και 30% από το προϋπολογισθέν έσοδο της ΔΕΗ. 

Σε πραγματικούς αριθμούς με βάση τις δημοπρασίες που έγιναν στην Ελλάδα, για την αγορά περίπου 4,9 εκατ. δικαιωμάτων ρύπων η τιμή στο ΧΑ διαμορφώθηκε στα 29,27 εκατ. ευρώ. Για αντίστοιχη ποσότητα δικαιωμάτων η ΔΕΗ θα εισπράξει από τους λογαριασμούς ρεύματος ποσό της τάξης των 34,3 εκατ. ευρώ (περίπου 15% παραπάνω).

Σημειώνεται ότι το ποσό αυτό αφορά μόνο στις δημοπρασίες που έγιναν από το ΥΠΕΚΑ και όχι στα δικαιώματα που αγόρασε η ΔΕΗ (σε ετήσια βάση έχει εγκριθεί συνολικό κόστος αγοράς ρύπων το 2013 270 εκατ. ευρώ με τιμή 7 ευρώ, το οποίο και θα ανακτήσει η ΔΕΗ από τα τιμολόγια). 

Το σημαντικό για τη ΔΕΗ είναι ότι μετά την απόφαση της επιτροπής ITRE του ευρωπαϊκού κοινοβουλίουη η τάση αποκλιμάκωσης φαίνεται ότι θα συνεχιστεί.

Η εξέλιξη αυτή βεβαίως επαναφέρει στο τραπέζι την πρόταση που είχε κατατεθεί παλαιότερα για επιβολή ρήτρας CO2 στα τιμολόγια, μια πρόταση η οποία μετακυλύει στους καταναλωτές το ρίσκο της μεταβολής της τιμής. Στον αντίποδα, μεγάλοι καταναλωτές (βιομηχανία) υποστηρίζουν ο κίνδυνος αυτός πρέπει να παραμείνει στη ΔΕΗ και ότι πρέπει η αλλαγή των δεδομένων να συνυπολογιστεί στα τιμολόγια που προτείνονται από τη ΔΕΚΟ προς τους καταναλωτές.

Σε κάθε περίπτωση με βάση τα τωρινά δεδομένα, η ΔΕΗ μέσω των ρύπων βρήκε μια απρόσμενη πηγή αύξησης των εσόδων της, γεγονός που αναμένεται να καταγραφεί και στο πρώτο τρίμηνο του έτους. 

Παρέμβαση Θ. Σκυλακάκη για την τιμή του ρεύματος

Στο μεταξύ, η συζήτηση του θέματος του “backloading” από την Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και το ενδεχόμενο να προκληθεί νέα αύξηση στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα (πιθανώς κατά 3-4%), εάν εγκριθεί η σχετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Θόδωρου Σκυλακάκη, ευρωβουλευτή της ομάδας της Συμμαχίας των Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE).

Στη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 24 Ιανουαρίου στις Βρυξέλλες, ο Θόδωρος Σκυλακάκης, ως μέλος της Επιτροπής, επανέλαβε τις έντονες αντιρρήσεις του κατά της πρότασης (η οποία την ίδια μέρα απορρίφθηκε από την Επιτροπή Βιομηχανίας του Κοινοβουλίου), ήταν ο μόνος Έλληνας που μίλησε για το θέμα αυτό και κάλεσε τους συναδέλφους του να την καταψηφίσουν, εγκρίνοντας την σχετική τροπολογία που έχει καταθέσει.

Τα βασικά σημεία που διατύπωσε, κατά της πρότασης για το “backloading”, ήταν:

- Δεν μπορεί να λαμβάνονται αποφάσεις που θα οδηγήσουν χωρίς λόγο, σε πρόσθετες αυξήσεις του ηλεκτρικού ρεύματος σε χώρες όπως η Ελλάδα, όταν στην Ελλάδα για παράδειγμα, ο κόσμος υποφέρει οικονομικά και περίπου 250.000 άνθρωποι πηγαίνουν καθημερινά στο συσσίτιο, για να εξοικονομήσουν λίγα χρήματα ώστε να μπορέσουν να πληρώσουν ενοίκιο, λογαριασμούς και άλλες οικογενειακές υποχρεώσεις.

- Αποκάλυψε ότι η προτεινόμενη αφαίρεση 900 εκ. τόνων δικαιωμάτων (που θα επανέλθουν στην αγορά το 2019-2020), δεν έχει να κάνει με τις μελλοντικές επενδύσεις στην καινοτομία, όπως ισχυρίζεται η Επιτροπή, διότι οι σημερινές επενδυτικές αποφάσεις δεν λαμβάνονται με βάση τις ισχύουσες τιμές, αλλά με τις τιμές που εικάζονται για τα επόμενα χρόνια, όταν θα επανέλθουν στην αγορά τα σχετικά δικαιώματα. Ο πραγματικός λόγος της πρότασης για το "backloading" στοχεύει στη συγκέντρωση εσόδων από συγκεκριμένες χώρες (π.χ. Γερμανία) που θα τα δώσουν πίσω στις βιομηχανίες τους, με τη μορφή κρατικής βοήθειας, εις βάρος των χωρών όπως η Ελλάδα, που δεν έχει την σχετική δυνατότητα. Κι αυτό είναι εις βάρος και του ισότιμου ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά, με συνέπεια χώρες όπως η Ελλάδα να χάσουν κι άλλο μερίδιο αγοράς αλλά και θέσεις εργασίας που θα προστεθούν στην ήδη εφιαλτική ανεργία.

-Τόνισε επίσης πως το γεγονός ότι η τιμή των δικαιωμάτων ρύπων έχει πέσει (περίπου στα 4 ευρώ) σημαίνει ότι το σύστημα της αγοράς ρύπων λειτουργεί. Και σ΄αυτό επηρέασε θετικά η πώληση των CDM στην τιμή των 0,4 ευρώ μόλις, ενώ κάποτε χρεώνονταν στους ευρωπαίους καταναλωτές με 12 ευρώ (ένα σκάνδαλο που αποκαλύφθηκε, με ερώτηση του Θόδωρου Σκυλακάκη τον Ιούλιο του 2010 και εκστρατεία που ακολούθησε στο ευρωκοινοβούλιο και οδήγησε στην απαγόρευσή τους από τον Μάιο του 2013 και μετά, με αποτέλεσμα οι κάτοχοι αυτών των δικαιωμάτων, κυρίως στην Κίνα, να σπεύδουν σήμερα να τα ξεφορτωθούν στην πραγματική τους τιμή πριν αρχίσει η απαγόρευση). Μια εξέλιξη που έχει τεράστιο οικονομικό όφελος για τον Ευρωπαίο και Έλληνα καταναλωτή, στον οποίο κατέληγε αυτό το υπερβολικό κόστος, μέσω των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος.

Το θέμα θα επανέλθει στην Επιτροπή Περιβάλλοντος στις 19 Φεβρουαρίου, αυτή τη φορά για ψηφοφορία, σε μια συνεδρίαση όπου ο Θόδωρος Σκυλακάκης θα επιμείνει στις προαναφερόμενες αντιρρήσεις του, έστω κι αν είναι για την ώρα ο μόνος που τις υποστηρίζει από την πλευρά της Ελλάδας.

Η ελληνική κυβέρνηση, όπως και άλλες κυβερνήσεις που βλέπουν με καλό μάτι την είσπραξη πρόσθετων εσόδων για τα κρατικά ταμεία τους, επιβαρύνοντας πάλι τους καταναλωτές (μέσω της νέας αύξησης που θα προκύψει στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, αν εγκριθεί η πρόταση για το backloading) ακόμη δεν έχει αντιδράσει για το θέμα.