Το deal των deals

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Το mega-deal που μονοπωλεί το ενδιαφέρον της αγοράς από το πρωί της Παρασκευής επιτέλους ανακοινώθηκε αργά χθες το βράδυ. Για να είμαστε ακριβείς, δεν ανακοινώθηκε συμφωνία αλλά η προαιρετική δημόσια πρόταση της Εθνικής Τράπεζας για την εξαγορά του συνόλου των μετοχών της Eurobank. Ωστόσο η δέσμευση της οικογένειας Λάτση να διαθέσει τις μετοχές της, όπως αυτή εκφράζεται στην ανακοίνωση της ΕΤΕ, “δείχνει” προς ολοκλήρωση του deal, εκτός απροόπτου φυσικά.

Πρόκειται για μία εξέλιξη που αλλάζει το τραπεζικό τοπίο στην Ελλάδα και σηματοδοτεί μία νέα εποχή για τις ελληνικές τράπεζες. Η φήμη που κυκλοφόρησε χθες το πρωί αιφνιδίασε την αγορά, όχι τόσο γιατί δεν αναμενόταν η “σύγκλιση” των δύο πιστωτικών ομίλων, αλλά κυρίως για τη χρονική στιγμή που σημειώθηκαν οι διαρροές.

Ήταν γνωστό ότι γίνονται συζητήσεις μεταξύ των τραπεζών, για την περαιτέρω  συγκέντρωση του κλάδου, αλλά η προσέγγιση Eurobank-Εθνικής περιλαμβανόταν ως ενδεχόμενο στην επόμενη φάση της ανακεφαλαιοποίησης. Οι πληροφορίες θέλουν τις δύο τράπεζες να έχουν ξεκινήσει επαφές εδώ και αρκετό καιρό ενώ τραπεζικοί κύκλοι αναφέρουν ότι υπήρξαν πιέσεις για την επίσπευση της συμφωνίας.

Μία τέτοια συμφωνία επισπεύδει την ολοκλήρωση της συγκέντρωσης του τραπεζικού συστήματος και ανοίγει το δρόμο για κλείσιμο των υφιστάμενων ανοιχτών υποθέσεων, όπως του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου.

Εθνική και Eurobank ήταν οι τράπεζες που μέχρι σήμερα είχαν τη μικρότερη συμμετοχή στις συγχωνεύσεις των τελευταίων μηνών και αναμενόταν να “συγκρουστούν” για την απόκτηση/απορρόφηση των υγιών στοιχείων του Τ.Τ. Η αίσθηση αυτή έγινε ακόμη πιο έντονη μετά τη συμφωνία Alpha Bank-Credit Agricole για την Εμπορική.

Δύσκολο έργο

Βέβαια, παραμένουν πολλά ερωτήματα  ανοικτά για το κατά πόσο η συμφωνία αυτή μπορεί να ξεπεράσει σημαντικά  τεχνικά και οικονομικά εμπόδια, όπως π.χ. η αλληλοκάλυψη των δύο  τραπεζών σε επίπεδο αγορών και δικτύου.

Η Εθνική ανέφερε στην ανακοίνωσή της ότι ο ενιαίος όμιλος θα επιδιώξει να “διαχειριστεί το χρόνο υλοποίησης της διαδικασίας ενοποίησης με ευέλικτο τρόπο με στόχο να ελαχιστοποιήσει όσο το δυνατόν τυχόν κοινωνικές επιπτώσεις στους υπαλλήλους και των δύο τραπεζών λαμβάνοντας υπόψη και τις παρούσες συνθήκες”.

Πρόκειται για έναν δύσκολο στόχο, ενώ είναι βέβαιο ότι στο συγκεκριμένο ζήτημα χρειάζονται εξαιρετικά λεπτοί χειρισμοί. Έμπειρα στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι από τη στιγμή που οι δύο τράπεζες κατέχουν τεράστια μερίδια αγοράς, με αλληλοκάλυψη σχεδόν σε όλες τις δραστηριότητες, τίθεται θέμα συγχώνευσης δικτύου και υπηρεσιών μεγάλης κλίμακας, άρα και περικοπών προσωπικού.

Στην περίπτωση που ολοκληρωθεί  η ενοποίηση των δύο σχημάτων, Εθνικής και Eurobank, δημιουργείται ένας τραπεζικός κολοσσός με ηγετικά μερίδια στην εγχώρια αγορά. Το μέγεθός του ξεφεύγει από τα ελληνικά σύνορα και θα μπορούσε να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο ακόμη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Για να γίνουν όμως όλα αυτά είναι απαραίτητη η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης. Τότε η διοίκηση του ενιαίου σχήματος θα θέσει τις βάσεις για μία πιο βιώσιμη πορεία στο μέλλον.

Το μέγεθος του νέου σχήματος

Μπορεί η χρηματιστηριακή αξία των δύο ομίλων να έχει φτάσει σε απαξιωτικά επίπεδα, όμως τόσο το τεράστιο μερίδιο αγοράς στην Ελλάδα όσο και η ισχυρή τους παρουσία σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι στοιχεία με ιδιαίτερη βαρύτητα.

Με ενεργητικό της τάξης των 177 δισ. ευρώ και σύνολο δικτύου που ξεπερνά τα 1.000 καταστήματα στην Ελλάδα, συγκροτείται ένας πιστωτικός όμιλος με σημαντικό “εκτόπισμα”. Μένει να φανεί αν η ισχύς του θα είναι τέτοια που θα του επιτρέψει να βρεθεί μεταξύ των σχημάτων που θα συμμετάσχουν ως βασικοί “παίκτες” στο σχέδιο εποπτείας του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος.

Η συμφωνία των δύο τραπεζών επηρεάζει έμμεσα και άμεσα τις εξελίξεις για τη αναμόρφωση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού κλάδου και... βάζει στο παιχνίδι και άλλες τράπεζες. Τόσο η Εθνική όσο και η Eurobank είναι υφιστάμενοι μέτοχοι του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, με αθροιστικό ποσοστό της τάξης του 12%. Το ΤΤ με τη σειρά του είναι ένας εκ των μεγαλύτερων μετόχων της Attica Bank, μπλέκοντας ακόμη περισσότερο το τραπεζικό “κουβάρι”.

Στο deal των δύο τραπεζών ενδέχεται να τεθεί και θέμα απορρόφησης τμήματος του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, ίσως σε δεύτερη φάση, μία πιθανότητα ωστόσο που εξαρτάται από τις διαστάσεις που θα λάβει η συμφωνία. Πληροφορίες εξάλλου αναφέρουν ότι η πολιτική απόφαση για την πώληση των τραπεζικών εργασιών του ΤΠΔ έχει ληφθεί.