Κατασκευές: Ανεκτέλεστο - μαμούθ 8,5 δισ. ευρώ για τους 10 μεγάλους

Του Κωνσταντίνου Λάμπρου

Ανεκτέλεστο – μαμούθ κοντά στα 8,5 δισ. ευρώ έχουν εξασφαλίσει οι δέκα μεγαλύτερες τεχνικές εταιρείες που παραμένουν ενεργές στην ανώτατη (7η) εργοληπτική τάξη. Πρόκειται για ένα πρωτόγνωρο ποσό, ανώτερο αυτού που διάθεταν οι μεγάλες κατασκευαστικές ακόμα και στο ζενίθ της ολυμπιακής προετοιμασίας.

Μετά από μία διετία (2004 – 2005) παρατεταμένης κρίσης, συρρίκνωσης μεγεθών και μικρών ανεκτέλεστων, οι τεχνικοί όμιλοι που κατάφεραν να παραμείνουν ζωντανοί φαίνεται ότι σταδιακά ανακάμπτουν, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη συσσώρευση κατασκευαστικού αντικειμένου για τα επόμενα χρόνια.

Το ανεκτέλεστο κάποιων ομίλων αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω το επόμενο διάστημα, καθώς απομένουν ακόμα μεγάλοι διαγωνισμοί που βαίνουν προς ολοκλήρωση ή πρόκειται να δημοπρατηθούν σύντομα, όπως ο άξονας Κεντρικής Ελλάδος (Ε – 65), τα οδικά έργα Αττικής και ο αυτοκινητόδρομος Κόρινθος – Πάτρα – Πύργος Τσακώνα, ο συνολικός προϋπολογισμός των οποίων ξεπερνά τα 4 δισ. ευρώ. Πέρα από τις μεγάλες συμβάσεις παραχώρησης, κατασκευαστικό αντικείμενο προσφέρεται από τον ιδιωτικό τομέα και από άλλους φορείς του Δημοσίου εκτός του ΥΠΕΧΩΔΕ, ενώ στο παιχνίδι μπαίνουν και οι επενδύσεις αξιοποίησης των ολυμπιακών ακινήτων, τα έργα ΣΔΙΤ κ.ά.  Παράλληλα, σχεδόν όλοι οι όμιλοι επιχειρούν την επέκταση των δραστηριοτήτων τους και εκτός συνόρων, ενώ ακόμα και σε επίπεδο αμιγώς δημόσιων έργων, τα υπόλοιπα του Γ΄ ΚΠΣ και οι μελλοντικοί πόροι του Δ΄ ΚΠΣ αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας.

Πάντως, πρέπει να σημειώσουμε ότι πάνω από το 60% των 8,5 δισ. ευρώ (περιλαμβάνονται εργασίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό) αφορά τους τρεις μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους, δηλαδή τον Άκτωρα, την J&P Άβαξ και την ΤΕΡΝΑ. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δώσει οι ίδιες οι εταιρείες (τις περισσότερες φορές περιλαμβάνουν και τις συμβάσεις προς υπογραφή), η εικόνα των ανεκτέλεστων έχει ως εξής:

Τα υψηλά ανεκτέλεστα αποτελούν σαφώς μία ένδειξη ανάκαμψης για τις εταιρείες, δεν αρκούν, όμως, από μόνα τους για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα. Η «ποιότητα» αυτών των ανεκτέλεστων είναι καταλυτικός παράγοντας. Αν για παράδειγμα πολλά από τα έργα που έχει αναλάβει μία εταιρεία είναι οριακά κερδοφόρα ή ακόμα και κάτω του κόστους, τότε ίσως το υψηλό ανεκτέλεστο να μην λέει και πολλά πράγματα. Πρέπει δηλαδή να μελετά κανείς πολύ προσεκτικά το ύψος των εκπτώσεων με τις οποίες αναλαμβάνουν οι εταιρείες τα έργα.

Έχει ήδη φανεί ότι με ελάχιστες εξαιρέσεις, σχεδόν όλα τα έργα «κτυπιούνται» με μεγάλες εκπτώσεις, συνήθως άνω του 35%. Όσοι, λοιπόν, παίρνουν έργα τα παίρνουν κυρίως με ελάχιστα περιθώρια κέρδους, αν βγάλουν τελικά κέρδη και δεν υποστούν ζημίες. Και είναι ελάχιστοι αυτοί που έχουν τόσο μεγάλη ρευστότητα από το παρελθόν και ισχυρή χρηματοοικονομική διάρθρωση για να αντέξουν ένα σοβαρό αριθμό αρνητικών έργων, προκειμένου να εμφανίσουν ικανοποιητικούς τζίρους.

Με άλλα λόγια, η πολυδιαφημισμένη ανάκαμψη στον κατασκευαστικό κλάδο δεν περνά μόνο μέσα από τους τζίρους που εξασφαλίζουν οι εταιρείες. Οι τζίροι μπορεί να προσφέρουν την δυνατότητα να παιχτούν πολλά από τα περίφημα turn around stories στο χρηματιστηριακό ταμπλό, ωστόσο η πραγματική ανάκαμψη βρίσκεται στα κέρδη. Και για όσους η δεξαμενή κερδών περιορίζεται στα δημόσια έργα με μεγάλες εκπτώσεις, η ανάκαμψη είναι ένα στοίχημα που παίζεται…