Τράπεζες: Άρχισαν τα πρώτα φλερτ

Του Σταμάτη Ζαχάρου

Προϊόντος του χρόνου οι πιέσεις που ασκούνται στην τραπεζική αγορά εντείνονται και η κατάσταση μοιάζει ασφυκτική. Οι επικεφαλής των ιδρυμάτων καταβάλλουν προσπάθειες να μην απολέσουν τον έλεγχο μετά από όποιες καραμπόλες προκύψουν, γεγονός που καθυστερεί τις εξελίξεις. Το μόνο βέβαιο μέχρι στιγμής είναι ότι «όλοι μιλούν με όλους» όπως επισημαίνει εύστοχα κορυφαίο στέλεχος μεγάλης τράπεζας. 

Οι τραπεζίτες δεν χάνουν την ευκαιρία να βολιδοσκοπήσουν τους ανταγωνιστές τους. Γνωρίζουν βεβαίως πολύ καλά την κατάσταση στην οποία βρίσκονται αλλά επιχειρούν να σταθμίσουν  τους (οικονομικούς αλλά και ενδεχομένως πολιτικούς) παράγοντες που θα έχουν ως συνέπεια να καταστούν κάποιοι εξ’ αυτών πιο αδύναμοι και ευάλωτοι για το power game που βρίσκεται σε εξέλιξη. Υπ’ αυτή την έννοια λοιπόν, πράγματι όλοι, μιλάνε με όλους. 

Στην πραγματικότητα όμως, κάποιοι μοιάζουν να μιλούν περισσότερο μεταξύ τους και καθόλου με τους υπόλοιπους. Αυτή τουλάχιστον είναι η αίσθηση που μεταφέρουν καλά πληροφορημένα στελέχη, χωρίς να προδικάζουν βεβαίως ότι οι συμμαχίες δεν θα αλλάξουν στο προσεχές διάστημα.

Προς στιγμή πάντως μοιάζουν να έχουν δημιουργηθεί δύο ισχυρά στρατόπεδα που αναμένεται να αποτελέσουν πόλο έλξης και για άλλες μικρότερες τράπεζες (αν και όποτε) ανοίξει ο χορός των συγχωνεύσεων. 

Έτσι και παρά το γεγονός ότι η πρόταση της Πειραιώς για τριπλή συγχώνευση με Τ.Τ. και Αγροτική βρίσκεται «στον αέρα», έχουν πραγματοποιηθεί εκτεταμένες συζητήσεις με την Εθνική. Τα δύο ιδρύματα μοιάζουν πιο κοντά μεταξύ τους και ενδεχομένως καταλυτικό ρόλο παίζει η γεωγραφική διασπορά τους στα Βαλκάνια. Άλλωστε μπορεί η κυβέρνηση να μην έχει απαντήσει ακόμη για το θέμα της τριπλής συγχώνευσης, αλλά όσο περνά ο καιρός, αναλυτές εκτιμούν ότι το ενδεχόμενο απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο. Οι συζητήσεις μεταξύ των δύο τραπεζών ενδέχεται να πραγματοποιούνται στη βάση του να προλάβουν την επόμενη ημέρα, όταν το περιβάλλον θα έχει γίνει πιο απαιτητικό και ο χρόνος θα πιέζει.

Ανάλογη έλξη παρατηρείται μεταξύ της Alpha Bank και της Eurobank. Ο πρόεδρος της Alpha κ. Γιάννης Κωστόπουλος, είχε αφήσει ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα, ωστόσο ως παραδοσιακός τραπεζίτης ενδιαφέρεται να παίξει ρόλο στο σχεδιασμό των εξελίξεων και γνωρίζει ότι το μέγεθος της τράπεζας που ελέγχει του το επιτρέπει. Το μόνο αγκάθι στο φλερτ, είναι η ισχυρή μετοχική παρουσία του Σπ. Λάτση στην Eurobank, γεγονός που θα τον καθιστούσε απόλυτο κυρίαρχο σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Ωστόσο υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να ξεπεραστούν τέτοια προβλήματα και πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι οι δύο πλευρές έχουν αρχίσει ήδη να εξετάζουν τις εναλλακτικές. Στο όλο κλίμα πρέπει να ενταχθεί και η συνάντηση που πραγματοποίησε την περασμένη Τετάρτη σε κοσμικό στέκι της Πλ. Συντάγματος ο κ. Κωστόπουλος με τον Υπουργό Οικονομικών κ. Παπακωνσταντίνου. Για το περιεχόμενό της δεν υπήρξε καμία σοβαρή διαρροή. Από το υπουργείο υποστηρίζουν ότι είχε απλώς ενημερωτικό χαρακτήρα αλλά το περιεχόμενό της –εν μέσω τέτοιας συγκυρίας– είναι προφανώς πολύ ενδιαφέρον. 

Ένας παράγοντας που θα μπορούσε να ανατρέψει τέτοιους σχεδιασμούς είναι φυσικά η παρουσία ενός ξένου τραπεζικού ομίλου, γεγονός που θα έλυνες και διάφορα προβλήματα. Ωστόσο η παταγώδης αποτυχία των δύο γαλλικών κολοσσών στην ελληνική αγορά είναι βέβαιο ότι δεν αποτελεί την καλύτερη δυνατή διαφήμιση για τους υπόλοιπους υποψήφιους επενδυτές. Όπως άλλωστε αναφέρεται και στο «Κ» του Σαββάτου, οι ξένοι τραπεζίτες πραγματοποιούν ελιγμούς και ζητούν χρόνο για τις εξαγορές τραπεζών. Χρόνος ωστόσο δεν υπάρχει. 

Ιδίως στην περίπτωση της Αγροτικής τράπεζας που οφείλει μια μεγάλη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, άνω των 242 εκατ. ευρώ (το ποσό μπορεί να αγγίξει και τα 400 εκατ. ευρώ), θα πρέπει να βρεθεί γρήγορα λύση. Όπως αποκάλυψε το «Κ», στην κυβέρνηση δεν υπάρχει ξεκάθαρη άποψη για το τι μέλλει γενέσθαι. Στελέχη του ΥΠΟΙΚ και της κυβέρνησης εκφράζουν αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με το αν τελικά το Δημόσιο θα καλύψει το ποσό που του αναλογεί στην αύξηση. Το γεγονός πάντως ότι το ποσό ξεπερνά τα 190 εκατ. ευρώ δημιουργεί φόβους ότι το δημόσιο δεν θα μπορέσει να τα καλύψει. Εκεί ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί ως «μαξιλάρι» που θα απορροφήσει τους κραδασμούς η Εθνική Τράπεζα. Η ΕΤΕ θα καλύψει μεγάλο μέρος της αύξησης και θα αναλάβει και την εξυγίανση της ΑΤΕ με τη βοήθεια του κ. Θ. Πανταλάκη, που σημειωτέον υπήρξε υποδιοικητής της ΕΤΕ υπό τον Θ. Καρατζά. 

Αυτό είναι το ένα από τα δύο σενάρια που θα προτείνουν οι διεθνείς σύμβουλοι Lazard,  Deutsche Bank και HSBC, οι οποίοι έπιασαν δουλειά μέσα στον Αύγουστο, γεγονός που καταδεικνύει το επείγον του πράγματος.   

Το δεύτερο σενάριο αφορά τη γνωστή πρόταση Πανταλάκη για τετραπλή συγχώνευση ΑΤΕ, ΤΤ, Τρ. Αττικής και Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων. Το δεύτερο σενάριο, εφόσον μπορεί να αποδειχθεί βιώσιμο, δημιουργεί και ένα επιπλέον εργαλείο στα χέρια της κυβέρνησης στην προσπάθεια της να ρυθμίσει την τραπεζική αγορά και ενδεχομένως να σώσει κάποιο άλλο ίδρυμα στην περίπτωση που παραστεί ανάγκη. 

Η πίεση του χρόνου  άλλωστε γίνεται μεγαλύτερη καθώς εντός των επομένων ημερών έρχεται δεύτερο κύμα Stress Tests που όπως συμφωνούν όλοι θα είναι σαφώς αυστηρότερα.

Από την άλλη πλευρά η συγχώνευση των ελληνικών τραπεζών μεταξύ τους, μπορεί να προκρίνεται από πολλούς θεσμικούς παράγοντες ως αντίδοτο στη συνεχιζόμενη κρίση που προκαλεί η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και το πάγωμα της διατραπεζικής, ωστόσο μπορεί να δημιουργήσει και νέους πονοκεφάλους, όπως η διαχείριση των υπαλλήλων αλλά και η εύρυθμη λειτουργία τους δικτύου καταστημάτων που στην μεγάλη πλειοψηφία τους υπερκαλύπτονται μεταξύ τους.