Η χρονιά... του άρθου 99

Της Ρόης Χάικου

Για άλλους η τελευταία  ευκαιρία, για άλλους δυστυχώς οι... τίτλοι τέλους είναι το άρθρο 99 του πτωχευτικού κώδικα. Η αίτηση υπαγωγής για τη διαδικασία συνδιαλλαγής με τους πιστωτές δεν συνεπάγεται και αποδοχή της πρότασης από τα Πρωτοδικεία, ενώ ούτε καν η ένταξη μιας εταιρείας σε αυτό μπορεί να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα.

Τα απανωτά κρούσματα του Ιουλίου και μάλιστα εισηγμένων εταιρειών, της κατασκευαστικής Έδραση – Ψαλλίδας και της αλυσίδας σούπερ μάρκετ Ατλάντικ είναι δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις για την «ασφυξία» που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις. Και όταν οι μεγάλες φθάνουν στα... πρόθυρα της πτώχευσης, μπορεί κανείς να αναλογιστεί τι συμβαίνει με τις πιο μικρές.

Οι εκτιμήσεις στην αγορά είναι τουλάχιστον μαύρες, αφού όλοι διαβλέπουν πως τους επόμενους μήνες θα μεγαλώσει η "ουρά" για το άρθρο 99, αφού από τις αρχές του έτους έχουν μπει σε αυτή τη διαδικασία τουλάχιστον 4 εισηγμένες, ενώ κάποιες άλλες όσο κι αν το πάλεψαν, δεν τα κατάφεραν.

Η προχθεσινή ανακοίνωση της Ατλάντικ για αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 99 ήταν αναμενόμενη για  όλους, πλην της διοίκησης της  που αρνείτο πεισματικά αυτό το ενδεχόμενο, ενώ στις 6 Ιουλίου είχε προηγηθεί η σχετική απόφαση της Έδρασης. 

Η Έδραση έχει ήδη θέσει υπόψη των πιστωτριών τραπεζών της ένα επιχειρησιακό σχέδιο και την πρόταση αναδιάρθρωσης των δανειακών υποχρεώσεων και βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις μαζί τους για την κατάρτιση συμφωνίας που απαιτείται ώστε να γίνει δεκτή η αίτησή της από το Πρωτοδικείο για την υπαγωγή στο άρθρο 99. Σε ανάλογες κινήσεις θα προβεί εκ των πραγμάτων και η Ατλάντικ.  

Οι δυσκολίες

Το άρθρο 99 μπορεί να αποτελεί μια κάποια λύση, το τελευταίο βήμα πριν την πτώχευση, αλλά δεν είναι απλή υπόθεση η επίτευξη όσων απαιτούνται για να ενταχθεί μια εταιρεία σε καθεστώς προστασίας πιστωτών. Και αυτό γιατί οφείλει αφενός να έρθει σε συμφωνία με τους πιστωτές της για την αναχρηματοδότηση ή ρύθμιση των χρεών και στη συνέχεια να παρουσιάσει ένα βιώσιμο επιχειρηματικό σχέδιο ανάκαμψης. Και φυσικά με όλο τον φάκελο ανά χείρας να πείσει το δικαστήριο για όσα προσκομίζει. Εάν υπολογίσει κανείς και τις χρονοβόρες διαδικασίες μέχρι τη λήψη της απόφασης, το άρθρο 99 συνεπάγεται επιβίωση μόνο για όσες επιχειρήσεις έχουν ισχυρές βάσεις, έστω και αν... τα πόδια τους έχουν λυγίσει.

Είναι ενδεικτικό ότι οι Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες αν και κατέθεσαν αίτηση υπαγωγής το φθινόπωρο του 2008 μόλις στις 31 Μάιου του 2010 κατάφεραν να μπουν στο άρθρο 99 και μετά από απόφαση του Εφετείου.

Για την ΕΛΙΧΘ το άρθρο 99 αποτέλεσε μια μεγάλη περιπέτεια αφού μεν το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών έκανε δεκτή την αίτηση υπαγωγής της πριν περίπου ένα χρόνο, ήλθε σε συμφωνία με την πλειονότητα των πιστωτών της, αλλά μετά τη συζήτηση της υπόθεσης τον Οκτώβριο του 2009, την απέρριψε για τυπικούς λόγους. Η εταιρεία εφεσίβαλλε της απόφασης, την οποία και κέρδισε δευτερόδικα.  

Το φθινόπωρο του 2009 κατέθεσε την σχετική αίτησή της και η Αφοί Μεσοχωρίτη. Η υπόθεση για την επικύρωση της συμφωνίας της εταιρείας με τους πιστωτές της εκδικάστηκε στις 9 Οκτωβρίου 2009 ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, ωστόσο η απόφαση ελήφθη στα μέσα Μαρτίου 2010 για την υπαγωγή της στο άρθρο 99.

Ανάλογη αίτηση υπέβαλλε τον περασμένο Απρίλιο η κατασκευαστική Εντεχνος Α.Ε., μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες 6ης τάξης, ενώ μόνο στη Θεσσαλονίκη τους πρώτους δύο – τρεις μήνες του 2010 είχαν πτωχεύσει 5 ανώνυμες εταιρίες.  

Αντίθετα, η Θεμελιοδομή δεν τα κατάφερε να μπει στο άρθρο 44 του προηγούμενου πτωχευτικού κώδικα (νόμος 1892/20) που προέβλεπε την προστασία πιστωτών, αφού το αίτημά της απορρίφθηκε πριν από μερικούς μήνες από το Εφετείο Θεσσαλονίκης. 

Και δεν είναι η  μόνη αφού το 2009 ανάλογες προσπάθειες  για το άρθρο 99 είχαν κάνει η  Lannet και η Teledome, η ΔΙΕΚΑΤ, η οποία πέρασε από το άρθρο 99 αλλά δεν κατάφερε να ανακάμψει και οδηγήθηκε στην πτώχευση. Ανάλογη ήταν και η μοίρα της Microland, η αίτηση της οποίας δεν έγινε δεκτή από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών.

Αντίθετα, η Altec πήρε την θετική δικαστική απόφαση και μετά από την συμφωνία με τις πιστώτριες τράπεζες προχωρά την διαδικασία εξυγίανσης της.

Τι  προβλέπει το άρθρο 99

Το άρθρο 99 του νόμου 3.588/2007, το οποίο αντικατέστησε εν πολλοίς το άρθρο 44 περί προστασίας πιστωτών, επιτρέπει στις επιχειρήσεις να προσφύγουν στα Πολυμελή Πρωτοδικεία και να ζητήσουν προστασία και συνδιαλλαγή με τους πιστωτές τους, ώστε να αποφευχθεί η πτώχευση.

Προσφεύγοντας δικαστικά, η εταιρεία καλείται να αποδείξει ότι βρίσκεται σε οικονομική δυσπραγία χωρίς όμως να έχει μπει σε παύση πληρωμών. Ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου θα πρέπει να περιγράψει τη δραστηριότητά, τα μεγέθη της, την κοινωνική σημασία της, αλλά και να παρουσιάσει ένα εφαρμόσιμο και βιώσιμο επιχειρηματικό πλάνο, ζητώντας την προστασία του πτωχευτικού κώδικα.

Εξετάζοντας αυτά τα στοιχεία, το δικαστήριο καλείται να αποφασίσει αν θα συνεχίσει ή όχι τη λειτουργία της μέσω διαπραγμάτευσης των οφειλών με τους πιστωτές της και αν το κρίνει αναγκαίο (κυρίως για μη εισηγμένες που δεν υποβάλλουν ανά τρίμηνο οικονομικές καταστάσεις) να ορίσει εμπειρογνώμονα για να ελέγξει τα οικονομικά της. 

Ο εμπειρογνώμονας  εντός 20ημέρου καλείται να συντάξει και  να υποβάλλει την σχετική έκθεση στο δικαστήριο. Εφόσον η αίτηση γίνει δεκτή και ανοίξει η διαδικασία συνδιαλλαγής, το δικαστήριο ορίζει τον μεσολαβητή, ο οποίος θα επιχειρήσει την επίτευξη τελικής συμφωνίας μεταξύ της εταιρείας και των πιστωτών - προμηθευτών που θα πρέπει να εκπροσωπούν τουλάχιστον το 50% των απαιτήσεων, ενώ θα προτείνει και λύσεις για τη διάσωση της επιχείρησης.

Το επόμενο βήμα είναι η κατάρτιση μιας πρότασης επιβίωσης, την οποία θα παρουσιάσει  ο μεσολαβητής στις πιστώτριες τράπεζες. Έπειτα, η πρόταση αυτή και μέσα σε διάστημα διμήνου, υποβάλλεται στο δικαστήριο, το οποίο, εφόσον υπάρχει η σύμφωνη γνώμη των πιστωτών, εγκρίνει και επικυρώνει την πρόταση. 

Τα  χαρακτηριστικά των  άρθρων 99-106 ν. 3588/2007

Για να υπαχθεί φυσικό ή νομικό πρόσωπο θα πρέπει να έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές τουλάχιστον 500.000 ευρώ.

Η επιχείρηση θα πρέπει να απασχολεί προσωπικό πάνω από 20 άτομα.

Η συμφωνία συνδιαλλαγής δεσμεύει μόνον εκείνους που την υπέγραψαν.

Στην αίτηση επισυνάπτεται σε πρωτότυπο γραμμάτιο κατάθεσης του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων ποσού 5.000 ευρώ για την αμοιβή του εμπειρογνώμονα και του μεσολαβητή

Το δικαστήριο δεν επικυρώνει την συμφωνία εταιρείας-πιστωτών εάν: α) ο οφειλέτης, κατά τη σύναψη της συμφωνίας, βρίσκεται σε κατάσταση παύσης των πληρωμών, β) οι όροι της συμφωνίας δεν εξασφαλίζουν τη διάρκεια της επιχειρηματικής δραστηριότητας, γ) θίγονται τα συμφέροντα των πιστωτών που δεν υπέγραψαν τη συμφωνία, δ) η διάρκεια ισχύος της συμφωνίας συνομολογείται για διάστημα πέραν των (2) δύο ετών από την επικύρωσή της

Με την επικύρωση της συμφωνίας αναστέλλεται η λήψη οποιουδήποτε ασφαλιστικού μέτρου κατά του οφειλέτη, αίρεται αυτοδικαίως η απαγόρευση έκδοσης επιταγών, αναστέλλεται, για περίοδο έξι μηνών η λήψη κάθε μέτρου συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης, συμπεριλαμβανομένης της κήρυξης της πτώχευσης κλπ.

roi.haikou@capital.gr