Φοροαπαλλαγές: Άλμα στα 22,9 δισ. ευρώ - Πώς "φούσκωσαν" 4 δισ. μέσα σε έναν χρόνο

Της Σίσσυς Σταυροπιερράκου 

Aλμα 4 δις ευρώ σημείωσαν φέτος σε σχέση με το 2024 οι φοροαπαλλαγές και οι εκπτώσεις που εφαρμόζονται στα εισοδήματα που αποκτούν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις, στον ΕΝΦΙΑ, τις μεταβιβάσεις ακινήτων, τις γονικές παροχές, τις κληρονομιές, τον ΦΠΑ ακόμη και τα τέλη κυκλοφορίας.

Η "ακτινογραφία" των 1236  φοροαπαλλαγών όπως αποτυπώνεται στον ειδικό τόμο που συνοδεύει το προϋπολογισμό του 2026 αποκαλύπτει ότι μέσα σε ένα χρόνο ο "λογαριασμός" των φοροαπαλλαγών για τα κρατικά ταμεία αυξήθηκε κατά 4 δισ. ευρώ καθώς από 18,8 δισ. ευρώ πέρυσι εκτοξεύτηκαν στα 22,9 δισ. ευρώ φέτος. Χρόνο με τον χρόνο οι φοροαπαλλαγές, αντί να μειώνονται αυξάνονται με αποτέλεσμα το κόστος για τον προϋπολογισμό να διογκώνεται.

Σημειώνεται ότι το 2016 την περίοδο των μνημονίων το κόστος των φοροαπαλλαγών ήταν της τάξης μόλις 3 δις ευρώ για να φτάσει το  2020 στα 8,9 δις ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία, τη διαφορά το 2025 κάνουν οι 265 φοροαπαλλαγές που αφορούν στα εισοδήματα νομικών προσώπων, με συνολικό κόστος 5,805 δισ. ευρώ από 1,268 δις ευρώ το 2024. Οι απαλλαγές αυτές περιλαμβάνουν υπερ-αποσβέσεις, μειώσεις φορολογικών υποχρεώσεων μέσω αναπτυξιακών νόμων, ειδικά καθεστώτα για start-ups και επενδυτές, καθώς και φορολογικά κίνητρα για πράσινες επενδύσεις και τεχνολογικές υποδομές.  

Ο χάρτης  των φοροαπαλλαγών 

Από την ακτινογραφία των φοροαπαλλαγών προκύπτουν τα ακόλουθα: 

1. Στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, όπου   συγκεντρώνονται οι περισσότερες φοροαπαλλαγές, καταγράφονται 252 διαφορετικές περιπτώσεις με κόστος 4,946 δις ευρώ. Αυτές περιλαμβάνουν μειώσεις φόρου για εξαρτώμενα τέκνα, απαλλαγές στο εισόδημα από κεφάλαιο, μειωμένη φορολογική μεταχείριση για ειδικές κατηγορίες εργαζομένων, καθώς και παρεμβάσεις που σχετίζονται με το τεκμαρτό εισόδημα και την προστασία ευάλωτων ομάδων.

Η μεγαλύτερη επιμέρους δαπάνη να αφορά τις μειώσεις φόρου για οικογένειες με τέκνα, οι οποίες φτάνουν τα 3,92 δισ. ευρώ και αφορούν περισσότερους από 6,7 εκατομμύρια φορολογούμενους.

2.Στον φόρο εισοδήματος των νομικών προσώπων, καταγράφονται 265 φοροαπαλλαγές, αριθμός σχεδόν εξίσου υψηλός με αυτόν των φυσικών προσώπων. Το συνολικό κόστος των φοροαπαλλαγών των επιχειρήσεων ανέρχεται σε 5,805 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας το αντίστοιχο κόστος των φυσικών προσώπων. 

3.Ιδιαίτερη βαρύτητα παρουσιάζει και η φορολογία κεφαλαίου, όπου οι συνολικές φορολογικές δαπάνες ανέρχονται σε 9,069 δισ. ευρώ, από 9,497 δις. ευρώ το 2024. Οι φοροαπαλλαγές αυτές αφορούν τον ΕΝΦΙΑ, τον φόρο κληρονομιών, τις δωρεές και γονικές παροχές, καθώς και τη μεταβίβαση ακινήτων. Μόνο στον ΕΝΦΙΑ καταγράφονται 29 φοροαπαλλαγές, ενώ στον φόρο κληρονομιών εντοπίζονται 38 περιπτώσεις, στις δωρεές και γονικές παροχές 66, και στον φόρο μεταβίβασης ακινήτων 49.

4. Στον ΦΠΑ εφαρμόζονται 73 φοροαπαλλαγές, που αφορούν, μεταξύ άλλων, υπηρεσίες εκπαίδευσης, χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, πολιτιστικές δραστηριότητες, τη  μείωση του φόρου στα νησιά του Αιγαίου και γενικότερα των μειωμένων συντελεστών που εφαρμόζονται σε αγαθά και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, στους τομείς του τουρισμού και της εστίασης  με κόστος 1.007,6 δις ευρώ.  

5.Στους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης  εντοπίζονται 42 απαλλαγές, με συνολικό κόστος 1,024 δισ. ευρώ, κυρίως σε ενεργειακά προϊόντα και αλκοολούχα ποτά. Η κατηγορία αυτή είναι ιδιαίτερα κρίσιμη καθώς οι ΕΦΚ αποτελούν κατεξοχήν κοινωνικά και δημοσιονομικά ευαίσθητους φόρους.

6. Στο τέλος ταξινόμησης οχημάτων, το κόστος ανέρχεται σε 247,5 εκατ. ευρώ, ενώ υπάρχουν 30 απαλλαγές στα τέλη κυκλοφορίας, με κόστος 24,4 εκατ. ευρώ.

7.Οι  απαλλαγές στο τέλος συγκέντρωσης κεφαλαίου ανέρχονται σε 19 περιπτώσεις με κόστος 17,226 εκατομμύρια  ενώ στον φόρο πολυτελείας περιορίζονται σε μόλις 4 περιπτώσεις, με εξαιρετικά χαμηλό δημοσιονομικό κόστος, μόλις 200.000 ευρώ.

8. Το ψηφιακό τέλος συναλλαγής, που αντικατέστησε τα τέλη χαρτοσήμου, εμφανίζει κόστος 72,88 εκατ. ευρώ.