Του Παναγιώτη Στάθη
Η πρώτη φορά που δικαστήριο στην Ελλάδα - και σύμφωνα με ειδικούς, και στην Ευρώπη - επιδικάζει αποζημίωση για καθυστέρηση απονομής επικουρικής σύνταξης, έγινε πράξη για περίπτωση ασφαλισμένου που περίμενε την εκτέλεση της σχετικής απόφασης πάνω από 5 χρόνια!
Η απόφαση σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ανοίγει για πρώτη φορά στην Ελλάδα –και σύμφωνα με ειδικούς στην κοινωνική ασφάλιση, ακόμη και στην Ευρώπη– τον δρόμο για αποζημίωση ασφαλισμένων λόγω καθυστερήσεων στην απονομή συντάξεων. Το ποσό της αποζημίωσης είναι ήσσονος σημασίας, πλην το σκεπτικό της δικαστικής απόφασης αποτελεί κόλαφο για τις πρακτικές της διοίκησης σε ορισμένες περιπτώσεις.
Με την απόφαση 2989/2025, το δικαστήριο καταδίκασε τον e-ΕΦΚΑ να καταβάλει 1.000 ευρώ σε ασφαλισμένο, κρίνοντας ότι η πολύχρονη καθυστέρηση στην καταβολή της επικουρικής σύνταξής του υπερέβη κατά πολύ τον "εύλογο χρόνο" και του προκάλεσε ηθική βλάβη.
Η δικαστική υπόθεση ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Ένωσης για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ) και τη χειρίστηκε ο εργατολόγος και μέλος της ΕΝΥΠΕΚΚ Ιωάννης Γλέζος.
Αφορά τέκνο θανόντος συνταξιούχου, το οποίο είχε υποβάλει αίτημα επαναχορήγησης επικουρικής σύνταξης από τον Οκτώβριο του 2017. Παρά την έκδοση της σχετικής διοικητικής απόφασης το 2019, ο οργανισμός δεν προχώρησε στην καταβολή των ποσών στον χρόνο που όφειλε. Η καθυστέρηση, που επεκτάθηκε για μεγάλο διάστημα, οδήγησε τον ασφαλισμένο σε αγωγή κατά του ΕΦΚΑ, κάνοντας λόγο για ταλαιπωρία, αγωνία και πλήρη αβεβαιότητα σχετικά με τη σύνταξη που δικαιούταν.
Από τα πραγματικά περιστατικά, προκύπτουν συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα που αποτυπώνουν την έκταση της δυσλειτουργίας:
Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι η υπόθεση δεν παρουσίαζε καμία ιδιαίτερη πολυπλοκότητα που θα δικαιολογούσε το χρονικό "πάγωμα" της διαδικασίας και έκρινε ότι ο ΕΦΚΑ ενήργησε παράνομα παραλείποντας να ικανοποιήσει το αίτημα σε λογικό χρόνο. Διαπιστώνοντας ότι η καθυστέρηση συνδέεται άμεσα με την ηθική βλάβη του ενάγοντος, επιδίκασε αποζημίωση ύψους 1.000 ευρώ, με νόμιμο τόκο από την ημερομηνία επίδοσης της αγωγής.
Αν και το αίτημα για προσωρινή εκτελεστότητα απορρίφθηκε –καθώς το δικαστήριο έκρινε ότι δεν αποδείχθηκε επείγουσα ανάγκη– το σημαντικό είναι ότι η απόφαση δημιουργεί ένα προηγούμενο με βαρύνουσα σημασία. Όπως υπογραμμίζει η ΕΝΥΠΕΚΚ, πρόκειται για την πρώτη δικαστική κρίση που αναγνωρίζει οικονομική αποζημίωση για ηθική βλάβη λόγω καθυστερήσεων στην απονομή επικουρικής σύνταξης, καθιστώντας το σκεπτικό της ιδιαιτέρως σημαντικό για χιλιάδες ασφαλισμένους που βιώνουν αντίστοιχες καθυστερήσεις.
Η απόφαση θεωρείται "σταθμός", όχι μόνο επειδή δικαιώνει έναν ασφαλισμένο, αλλά επειδή αναγκάζει τον ΕΦΚΑ να λογοδοτεί για τις καθυστερήσεις στις συνταξιοδοτικές διαδικασίες, ενώ παράλληλα ανοίγει τον δρόμο για νέες αγωγές και διεκδικήσεις. Πρόκειται για μια δικαστική τομή που ενισχύει το αίσθημα δικαίου και μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης για επιτάχυνση των απονομών στις συντάξεις – ένα από τα πιο χρονίζοντα προβλήματα του ασφαλιστικού συστήματος.
