Υψηλότερες από τον ανταγωνισμό οι μέσες τιμές ενέργειας στην Ευρώπη, παραδέχεται η Κομισιόν

Την έκθεση για την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης 2025 και τη συνοδευτική έκθεση προόδου της δράσης για το κλίμα 2025 δημοσίευσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι εκθέσεις επιβεβαιώνουν για άλλη μια φορά ότι η ΕΕ βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του κλιματικού στόχου της για το 2030, με μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 2,5% το 2024 σε σύγκριση με το 2023.

Οι εκθέσεις περιγράφουν επίσης τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ έχει αντιμετωπίσει τις εξελισσόμενες εγχώριες και παγκόσμιες προκλήσεις και τονίζουν τον καίριο ρόλο της καθαρής και οικονομικά προσιτής ενέργειας και τις συνεχείς προσπάθειες μείωσης των εκπομπών για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την ασφάλεια, την ενεργειακή ανεξαρτησία, την ανταγωνιστικότητα και την κλιματική ουδετερότητα. 

Μείωση των τιμών της ενέργειας και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας με καθαρές πηγές ενέργειας

Η εφαρμογή του σχεδίου δράσης της ΕΕ για την οικονομικά προσιτή ενέργεια και της συμφωνίας για καθαρή βιομηχανία βρίσκεται σε καλό δρόμο και παραμένει ζωτικής σημασίας για την ανακούφιση των βιομηχανιών και των καταναλωτών μας τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, σημειώνει η Κομισιόν.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει, οι μέσες τιμές ενέργειας στην Ευρώπη εξακολουθούν να είναι υψηλότερες από τους ανταγωνιστές μας και διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, εμποδίζοντας την ανταγωνιστικότητα των μεγάλων βιομηχανικών παραγόντων και της οικονομίας συνολικά.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή λαμβάνει σοβαρά υπόψη το γεγονός αυτό και εντείνει τις προσπάθειες για τη μείωση των τιμών της ενέργειας, με βάση ένα σύνολο 7 βασικών δράσεων για την ταχεία και μακροχρόνια ανακούφιση των βιομηχανιών και των καταναλωτών. Αυτό αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την ΕΕ και τα κράτη μέλη της. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, για παράδειγμα, δρομολογεί πρόγραμμα ύψους 1,5 δισ. ευρώ για την παροχή τραπεζικών εγγυήσεων σε Ευρωπαίους κατασκευαστές κατασκευαστικών στοιχείων δικτύου και πιλοτικό έργο ύψους 500 εκατ. ευρώ σε αντεγγυήσεις για συμφωνίες αγοράς καθαρής ενέργειας.

Μακροπρόθεσμα, μια πραγματική Ενεργειακή Ένωση που θα βασίζεται στην παραγωγή καθαρής ενέργειας εγχώριας προέλευσης και στην αυξημένη ενεργειακή απόδοση θα μειώσει ακόμη περισσότερο την εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, θα μειώσει διαρθρωτικά τις τιμές της ενέργειας και θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων μας για το κλίμα.

Ταυτόχρονα, η ΕΕ έχει μειώσει σημαντικά το μερίδιο του ρωσικού φυσικού αερίου στις εισαγωγές της από 45 % το 2021 σε 12 % έως τον Αύγουστο του 2025.

Οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ εξοικονόμησαν ήδη 100 δισ. ευρώ χάρη στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από νέα ηλιακά φωτοβολταϊκά και αιολική ενέργεια την περίοδο 2021-2023, ενώ κάθε 1 % βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης μεταφράστηκε σε μείωση των εισαγωγών αερίου κατά 2,6 %. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της απελευθέρωσης του δυναμικού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και ανταγωνιστικότητας.

Πρόοδος προς την επίτευξη των στόχων για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030

Όπως επιβεβαιώθηκε στην αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα από την Επιτροπή με βάση τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα και τις τελευταίες προβλέψεις για τα αέρια του θερμοκηπίου που υπέβαλαν τα κράτη μέλη, η ΕΕ εξακολουθεί να σημειώνει πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων για το 2030 όσον αφορά τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 και την επίτευξη ποσοστού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας τουλάχιστον 42,5 % στο ενεργειακό μείγμα της ΕΕ.

Το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται στην ΕΕ προέρχεται πλέον από καθαρές πηγές ενέργειας, αν και η πρόοδος διαφέρει μεταξύ των κρατών μελών. Η δυναμικότητα ανανεώσιμης ενέργειας που εγκαταστάθηκε πρόσφατα το 2024 εκτιμάται σε περίπου 77 GW και το μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ αντιπροσώπευε το 47 % των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ήδη το 2024. Η τελική κατανάλωση ενέργειας συνεχίζει να μειώνεται, με μείωση 3 % σε σύγκριση με το 2022, κυρίως στον οικιστικό τομέα, ακολουθούμενο από τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες. 

Η επίτευξη των ενεργειακών στόχων της ΕΕ για το 2030 θα απαιτήσει πολύ ταχύτερη υιοθέτηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και βελτιώσεις της ενεργειακής απόδοσης κατά τα επόμενα έτη. 

Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ εξακολουθούν να μειώνονται, ενώ τα προσωρινά στοιχεία για το 2024 δείχνουν τον τρόπο με τον οποίο οι συνολικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μειώθηκαν κατά 2,5 % σε σύγκριση με το 2023. Οι εκπομπές ήταν κατά 37,2 % χαμηλότερες από ό,τι το 1990 (ή 39 % εάν ληφθούν υπόψη μόνο οι εγχώριες καθαρές εκπομπές), ενώ το ΑΕΠ ήταν κατά 71 % υψηλότερο, γεγονός που σημαίνει ότι η οικονομική ανάπτυξη εξακολουθεί να αποσυνδέεται από τις εκπομπές. Τα στοιχεία αυτά ευθυγραμμίζονται με την έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος με τίτλο "Τάσεις και προβλέψεις". 

Ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης 

Πώς σημειώνει η ΕΕ πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη των στόχων της για το κλίμα και την ενέργεια με ορίζοντα το 2030; 

Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ εξακολουθούν να μειώνονται. Η ΕΕ αποσκοπεί στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990) έως το 2030. Τα προσωρινά στοιχεία για το 2024 δείχνουν ότι οι συνολικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, συμπεριλαμβανομένων των εκπομπών LULUCF και των εκπομπών από τις διεθνείς θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές, μειώθηκαν κατά 2,5 % σε σύγκριση με το 2023. Οι προβλέψεις του Μαρτίου 2025 προβλέπουν απόκλιση περίπου 1 εκατοστιαίας μονάδας για την επίτευξη του στόχου της ΕΕ για το 2030, υπό την προϋπόθεση ότι τα υφιστάμενα και τα προγραμματισμένα μέτρα πολιτικής εφαρμόζονται πλήρως σε όλους τους τομείς.

Το 2023 η ΕΕ πέτυχε ποσοστό ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές 24,6 % στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας, αυξημένο κατά 1,5 % σε σχέση με το 2022. Η πρόοδος ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, από τη Σουηδία με ποσοστό 66% των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό τους μείγμα έως το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο, τη Μάλτα και την Ιρλανδία με ποσοστό κάτω του 16%.

Κάθε 1% της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης μειώνει τις εισαγωγές φυσικού αερίου της ΕΕ κατά 2,6%, πράγμα που σημαίνει ότι η ενεργειακή απόδοση διαδραματίζει αποφασιστικό ρόλο στην αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ, στη μείωση των τιμών της ενέργειας και στη μείωση των λογαριασμών εισαγωγής ορυκτών καυσίμων κατά περίπου 25%. Επιπλέον, η εφαρμογή μέτρων ενεργειακής απόδοσης, συμπεριλαμβανομένων των επικαιροποιήσεων των κανονισμών για την ενεργειακή επισήμανση και τον οικολογικό σχεδιασμό, οδήγησε σε εκτιμώμενη εξοικονόμηση περίπου 120 δισ. ευρώ στους λογαριασμούς ενέργειας το 2023.

Τα εθνικά σχέδια των κρατών μελών για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) δείχνουν ότι η κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας στην ΕΕ μειώθηκε κατά 4,1 % από το 2022 έως το 2023, αλλά εξακολουθεί να υπερβαίνει κατά 22 % τον στόχο της ΕΕ για το 2030. Η τελική κατανάλωση ενέργειας μειώθηκε κατά 3,0 % από το 2022 έως το 2023, υπερβαίνοντας κατά 17 % τον στόχο για το 2030. Ως εκ τούτου, απαιτείται περισσότερη δουλειά. Για παράδειγμα, θα πρέπει να ενταθούν οι ενεργειακά αποδοτικές ανακαινίσεις, όπως και η απαλλαγή των συστημάτων θέρμανσης από τις ανθρακούχες εκπομπές και ο εξηλεκτρισμός τους.

Πώς ενίσχυσε η ΕΕ την ενεργειακή της ασφάλεια και πέτυχε τους στόχους της για μείωση της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα;

Χάρη στη συντονισμένη δράση και τη συνεργασία της ΕΕ με διεθνείς εταίρους, οι εισαγωγές φυσικού αερίου της ΕΕ από τη Ρωσία μειώθηκαν από 45 % το 2021 σε 19 % το 2024 και σε 12 % έως τον Αύγουστο του 2025. Οι ρωσικές εισαγωγές πετρελαίου μειώθηκαν επίσης από 27 % στις αρχές του 2022 σε 3 % κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, ενώ οι ρωσικές εισαγωγές άνθρακα καταργήθηκαν πλήρως. Με σκοπό τη σταδιακή κατάργηση αυτών των εναπομενόντων όγκων, η Επιτροπή παρουσίασε χάρτη πορείας για τον τερματισμό των ρωσικών εισαγωγών ενέργειας, με μια πρώτη νομοθετική πρόταση τον Ιούνιο, η οποία βρίσκεται επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση από τους συννομοθέτες της ΕΕ.

Η εφαρμογή του σχεδίου REPowerEU έχει συμβάλει σημαντικά στη μείωση της ζήτησης αερίου. Η ενεργειακή μετάβαση και η υλοποίηση των δράσεων που προβλέπονται στο φετινό σχέδιο δράσης για οικονομικά προσιτή ενέργεια αναμένεται να αντικαταστήσουν έως και 100 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου έως το 2030. Αυτό αντιστοιχεί στην εξοικονόμηση αερίου στην ΕΕ άνω των 15 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως ή στη μείωση της ζήτησης αερίου κατά 40-50 δισ. κυβικά μέτρα έως το 20277. Η κατανάλωση φυσικού αερίου έως το 2040 αναμένεται να μειωθεί κατά περισσότερο από 70 % σε σύγκριση με το 2021 [80 % σε σύγκριση με το 2021] — κυρίως λόγω των βελτιωμένων ενεργειακών επιδόσεων του κτιριακού αποθέματος και της στροφής των καυσίμων κυρίως προς την ηλεκτρική ενέργεια, π.χ. στον κτιριακό τομέα και την ηλεκτρική ενέργεια στον βιομηχανικό τομέα

Τα κράτη μέλη διέθεσαν περίπου το ένα πέμπτο περισσότερους δημόσιους πόρους σε επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων το 2024 (+18%) από ό,τι το 2021 (έτος πριν από την κρίση), ωστόσο το ποσοστό αυτό ήταν κατά 34 % χαμηλότερο από ό,τι το 2023 και κατά 49 % χαμηλότερο σε σύγκριση με το 2022. Η έκθεση επισημαίνει ότι η συνεχιζόμενη εξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα ενέχει σημαντικό κίνδυνο για την ενεργειακή ασφάλεια και ανθεκτικότητα της ΕΕ[1] και αποτελεί τροχοπέδη για την ανταγωνιστικότητα, καθώς στρεβλώνει τα κίνητρα για επενδύσεις στην ενεργειακή μετάβαση.

Όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού, τα επίπεδα αποθήκευσης αερίου ανέρχονται στο 83 % της δυναμικότητας, γεγονός που δείχνει ότι βρισκόμαστε σε καλό δρόμο για την επίτευξη των στόχων μας. Η ετήσια αναθεώρηση του κανονισμού για την αποθήκευση αερίου παρέχει πρόσθετη ευελιξία στα κράτη μέλη για την αποφυγή υπερβολικών τιμών και στρεβλώσεων της αγοράς.

Πώς έχει συμβάλει μέχρι στιγμής η ΕΕ στην άμβλυνση του υψηλού ενεργειακού κόστους;

Το σχέδιο δράσης για οικονομικά προσιτή ενέργεια παρουσίασε δράσεις για τη μείωση των λογαριασμών ενέργειας βραχυπρόθεσμα, στοχεύοντας παράλληλα σε πιο διαρθρωτικά μέτρα για τον εκσυγχρονισμό του ενεργειακού συστήματος της Ευρώπης. Η ΕΕ έχει σημειώσει πρόοδο σε πολλές από αυτές τις δράσεις, οι οποίες αρχίζουν να έχουν αντίκτυπο στην πράξη.

Ακολουθούν ορισμένες βασικές δράσεις που έχουν αναληφθεί μέχρι στιγμής στο πλαίσιο της εντολής:

    Ειδική ομάδα για την Ενεργειακή Ένωση: Το φόρουμ αυτό, το οποίο εγκαινιάστηκε αυτό το καλοκαίρι, παρέχει περαιτέρω πολιτική ώθηση και θα συμβάλει στην επιτάχυνση της λήψης αποφάσεων σχετικά με τα κρίσιμα θέματα που εμποδίζουν την πλήρη ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας της ΕΕ, όπως η επιτάχυνση της ανάπτυξης του δικτύου, η διασύνδεση της Ευρώπης και η διασφάλιση της ασφάλειας των ενεργειακών υποδομών, καθώς και η μείωση των τιμών της ενέργειας. 

    Τομεακές τριμερείς συμβάσεις: Φέρνοντας σε επαφή τον δημόσιο τομέα, τους παραγωγούς ενέργειας και τις βιομηχανίες που καταναλώνουν ενέργεια, οι συμβάσεις αυτές θα δημιουργήσουν ένα συνεργατικό, ευνοϊκότερο επενδυτικό κλίμα, θα διευκολύνουν έναν ανταγωνιστικό βιομηχανικό τομέα της ΕΕ, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διατήρηση και τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας. Έχουν ξεκινήσει οι εργασίες για τις δύο πρώτες συμβάσεις για υπεράκτια αιολική ενέργεια και δίκτυα και για αποθήκευση.

    Καθοδήγηση σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις υποδομές δικτύων και τα τιμολόγια δικτύου: Τον Ιούλιο, η Επιτροπή δημοσίευσε μία σύσταση και 3 έγγραφα καθοδήγησης για τη στήριξη της εφαρμογής του σχεδίου δράσης για την οικονομικά προσιτή ενέργεια, τη μείωση του κόστους του ενεργειακού συστήματος και τη στήριξη των κρατών μελών στη διαχείριση της μετάβασης,

    Αναθεώρηση του πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις: Τον Ιούνιο η Επιτροπή ενέκρινε ένα νέο πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων για τη στήριξη της συμφωνίας για καθαρή βιομηχανία, το οποίο διευκολύνει τα κράτη μέλη να προωθήσουν την ανάπτυξη καθαρής ενέργειας, την απαλλαγή της βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές και την καθαρή τεχνολογία.

Με βάση το σχέδιο δράσης για την οικονομικά προσιτή ενέργεια,  ο επίτροπος Jørgensen περιέγραψε τον Οκτώβριο μια σειρά βασικών δράσεων για τον διπλασιασμό των υφιστάμενων προσπαθειών για τη μείωση των τιμών της ενέργειας και την ταχεία ανακούφιση των καταναλωτών της βιομηχανίας και των νοικοκυριών.

Η δράση αυτή θα συνεχιστεί, καθώς η μείωση των τιμών της ενέργειας εξακολουθεί να αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την Επιτροπή. Οι προγραμματισμένες πρωτοβουλίες, ιδίως η επικείμενη δέσμη μέτρων για τα δίκτυα που προβλέπεται έως το τέλος του τρέχοντος έτους, θα συμβάλουν περαιτέρω στην ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης και στη μείωση του ενεργειακού κόστους.

Ποια είναι τα σχέδια της Επιτροπής για την ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης;

Η πλήρης εφαρμογή των υφιστάμενων πρωτοβουλιών πολιτικής, όπως το σχέδιο δράσης για την οικονομικά προσιτή ενέργεια, έχει ήδη θετικά αποτελέσματα. Η Επιτροπή εργάζεται για την εντατικοποίηση αυτών των προσπαθειών, θέτοντας ταυτόχρονα τα θεμέλια για μακροπρόθεσμο μετασχηματισμό. Κεντρικό στοιχείο αυτής της φιλοδοξίας είναι η πρόταση τροποποίησης του ευρωπαϊκού νομοθετήματος για το κλίμα με στόχο το 2040, η οποία εξετάζεται επί του παρόντος από τους συννομοθέτες. Στις 5 Νοεμβρίου, το Συμβούλιο κατέληξε σε γενική προσέγγιση. Ο κλιματικός στόχος της ΕΕ για το 2040, μόλις συμφωνηθεί, θα χρησιμεύσει ως σημείο αναφοράς για το πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για την επόμενη δεκαετία.

Για την ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης, θα είναι αναγκαίο να αυξηθεί ο εξηλεκτρισμός στην τελική ζήτηση ενέργειας, να συνεχιστεί η κλιμάκωση των προσπαθειών όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση, με έμφαση στον οικιακό τομέα που απαιτεί έως και 241 δισ. EUR ετησίως, και να σημειωθεί πρόοδος σε καινοτόμες ψηφιακές λύσεις και τεχνητή νοημοσύνη.

Συνολικά, για την επίτευξη των στόχων της για την ενέργεια και το κλίμα, η Επιτροπή εκτιμά ότι η ΕΕ πρέπει να κινητοποιήσει πάνω από 695 δισ.EURετησίως από το 2031 έως το 2040 για επενδύσεις που σχετίζονται με την ενέργεια, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η ενεργειακή απόδοση και η δυναμικότητα του δικτύου. Ένας άλλος παράγοντας θα είναι φυσικά ο τρόπος βελτιστοποίησης των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων. Στο πλαίσιο αυτό, η έκθεση σημειώνει την πρόταση για έναν φιλόδοξο προϋπολογισμό της ΕΕ /πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2028-2034, η οποία προτείνει πενταπλάσια αύξηση του μηχανισμού "Συνδέοντας την Ευρώπη" και βασίζεται σε εθνικά και περιφερειακά σχέδια εταιρικής σχέσης και σε ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας, αποσκοπεί στην ενίσχυση των διασυνοριακών υποδομών και στη διοχέτευση χρηματοδότησης σε στρατηγικές τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι καίριας σημασίας για την καθαρή μετάβαση. Άλλα καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα θα είναι επίσης καίριας σημασίας για τη στήριξη της προόδου.

Η επικείμενη αναθεώρηση του κανονισμού για τη διακυβέρνηση στο πλαίσιο μετά το 2030 θα προσφέρει την ευκαιρία, μεταξύ άλλων, να μετατραπούν τα εθνικά και ενεργειακά σχέδια για το κλίμα σε αξιόπιστες επενδυτικές στρατηγικές που θα κατευθύνουν τις μεταρρυθμίσεις και θα διοχετεύουν αποτελεσματικά τη χρηματοδότηση προς την καθαρή μετάβαση, και θα απλουστεύσουν τον σχεδιασμό πολιτικής, τις διαδικασίες και την υποβολή εκθέσεων, ενισχύοντας παράλληλα την κατεύθυνση της ΕΕ προς την κλιματική ουδετερότητα.

Ποια είναι τα κύρια συμπεράσματα της έκθεσης προόδου της δράσης για το κλίμα του 2025;

Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ μειώθηκαν κατά 2,5 % κατ' εκτίμηση το 2024, συνεχίζοντας την πτωτική τάση που παρατηρήθηκε τα προηγούμενα έτη. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου μείωσης των εκπομπών για το 2030 κατά 55 % σε σύγκριση με το 1990.

Η έκθεση επιβεβαιώνει ότι η ΕΕ συνέχισε να αποσυνδέει τις εκπομπές από την οικονομική ανάπτυξη, με το ΑΕΠ να αυξάνεται ελαφρώς το 2024, ενώ οι εκπομπές μειώθηκαν. Οι κύριες μειώσεις προήλθαν από τους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας και της βιομηχανίας, με τη βοήθεια της ταχείας επέκτασης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της βελτιωμένης ενεργειακής απόδοσης και της συνεχιζόμενης απομάκρυνσης από τον άνθρακα και το φυσικό αέριο. Ωστόσο, οι εκπομπές από τις μεταφορές αυξήθηκαν και οι εκπομπές από τα κτίρια παρέμειναν σχετικά σταθερές, υπογραμμίζοντας τη σημασία του επικείμενου ΣΕΔΕ2 για την επιτάχυνση της προόδου σε αυτούς τους τομείς.

Ποιοι τομείς και πολιτικές οδήγησαν στη μείωση των εκπομπών το 2024; 

Η μεγαλύτερη συμβολή στη μείωση του 2024 προήλθε από τον τομέα της ενέργειας, όπου οι εκπομπές μειώθηκαν κατά περίπου 8,5 %, λόγω της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, της μείωσης της χρήσης ορυκτών καυσίμων και των υψηλών τιμών άνθρακα στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ, ενισχύοντας τη μετάβαση από τον άνθρακα. Οι βιομηχανικές εκπομπές μειώθηκαν επίσης ελαφρά, χάρη στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση της παραγωγής σε ορισμένους ενεργοβόρους τομείς. Αντιθέτως, οι εκπομπές στο πλαίσιο του κανονισμού για τον επιμερισμό των προσπαθειών, ο οποίος καλύπτει τα κτίρια, τις μεταφορές, τη γεωργία και τη μικρή βιομηχανία, παρέμειναν σχετικά σταθερές συνολικά, με μικρές μειώσεις στα κτίρια να αντισταθμίζονται από αυξήσεις στις οδικές μεταφορές.

Είναι η ΕΕ αρκετά ανθεκτική ώστε να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής;

Οι κλιματικοί κίνδυνοι υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητα, την ασφάλεια και την ευημερία της Ευρώπης. Η ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή θα πρέπει να καταστεί επειγόντως αναπόσπαστο μέρος όλων των ευρωπαϊκών πολιτικών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή προετοιμάζει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο της ΕΕ για την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή, το οποίο θα προταθεί το 2026. Μια σημαντική αρχή είναι η ανθεκτικότητα εκ σχεδιασμού. Σημαίνει ότι όλες οι επενδύσεις που είναι ευάλωτες ή εκτεθειμένες σε κλιματικές επιπτώσεις πρέπει να σχεδιάζονται έτσι ώστε να αντιμετωπίζουν και να αντέχουν τους κλιματικούς κινδύνους που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν κατά τη διάρκεια της ζωής τους, χωρίς απαράδεκτη απώλεια της αξίας ή της χρησιμότητάς τους.