Νέο "έξυπνο" σύστημα ελέγχων από την Επιθεώρηση Εργασίας – Η τεχνητή νοημοσύνη αποκαλύπτει παραβάσεις σε πραγματικό χρόνο

Του Γιώργου Δαλιάνη με τη συνεργασία του Πέτρου Παπαπέτρου και του Κωνσταντίνου Τσαλαπάτη*

Η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης  Εργασίας προχωρά σε μία από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών στο πεδίο της εποπτείας της αγοράς εργασίας. Από την 1η Σεπτεμβρίου 2025, έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία το σύστημα Business Intelligence (BI), το οποίο, αξιοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη, αναλύει τα δεδομένα του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ και της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας σε πραγματικό χρόνο.

Το νέο σύστημα επιτρέπει την αυτόματη ανίχνευση ασυνεπειών και παραβάσεων χωρίς να απαιτείται φυσική παρουσία επιθεωρητών, καθιστώντας τον έλεγχο πιο ακριβή, γρήγορο και αντικειμενικό. Οι πρώτες δοκιμές σε Περιφερειακές Διευθύνσεις έχουν ήδη αποδώσει καρπούς, εντοπίζοντας πλημμέλειες σε δηλώσεις ωραρίων, υπερωριών, αποδοχών και εβδομαδιαίας ανάπαυσης.

Από τις παρατηρήσεις στις παραβάσεις

Το ΣΕΠΕ έχει ήδη αποστείλει ενημερωτικές επιστολές προς εργοδότες, επισημαίνοντας ευρήματα του συστήματος BI και καλώντας τις επιχειρήσεις να διορθώσουν τις αποκλίσεις που διαπιστώνονται, όπως:

•Υπέρβαση του μέγιστου επιτρεπόμενου χρόνου εβδομαδιαίας απασχόλησης (48 ώρες),

•Μη ορθή καταγραφή χτυπημάτων στην Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας,

•Ασυνέπειες στις δηλώσεις αποδοχών ή υπερωριακής εργασίας,

•Παραβάσεις σε εβδομαδιαία ανάπαυση και άδειες.

Η μη συμμόρφωση εντός εύλογου χρόνου θα οδηγεί, σύμφωνα με τη διαδικασία, σε επαναληπτικούς ελέγχους και επιβολή κυρώσεων κατά τις διατάξεις του άρθρου 24 του Ν.5053/2023, σε συνδυασμό με το άρθρο 17 του Ν. 4808/2021, που θεμελιώνει τη λειτουργία της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας.

Η μετάβαση από την "παρατήρηση” στην "παράβαση” είναι, επομένως, αναπόφευκτη όταν οι διαπιστωμένες αποκλίσεις δεν διορθώνονται.

Νομική βάση και τεχνολογικό υπόβαθρο

Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας, που θεσπίστηκε με το άρθρο 74 του Ν. 4808/2021, λειτουργεί πλέον ως πυρήνας των ηλεκτρονικών ελέγχων. Η καταγραφή του πραγματικού χρόνου εργασίας, σε συνδυασμό με την ηλεκτρονική υποβολή στοιχείων μέσω του ΕΡΓΑΝΗ II, παρέχει ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό αποτύπωμα της εργασιακής σχέσης.

Το άρθρο 27 του Ν. 5053/2023 επιτρέπει την αξιοποίηση τεχνολογικών εργαλείων από την Επιθεώρηση Εργασίας, περιλαμβανομένων αλγοριθμικών μοντέλων και τεχνητής νοημοσύνης, για την πρόβλεψη και ανίχνευση παραβατικότητας. Με τον τρόπο αυτό, κάθε μεταβολή στο ωράριο, κάθε "παράλειψη” καταγραφής εισόδου ή εξόδου, ή ασυνέπεια στις δηλώσεις αμοιβών μπορεί να εντοπιστεί σε δευτερόλεπτα.

Στοχευμένοι έλεγχοι και νέα πραγματικότητα για τις επιχειρήσεις

Η νέα μεθοδολογία ελέγχου σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις δεν χρειάζεται να περιμένουν επιτόπια επίσκεψη για να ελεγχθούν. Ο αλγόριθμος μπορεί να συνδυάσει δεκάδες παραμέτρους, όπως:

•Επαναλαμβανόμενες υπερωρίες χωρίς αναπαυτική ημέρα,
•Διαφορετικές δηλώσεις ωραρίου για ίδιους εργαζόμενους,
•Ασυνέπειες μεταξύ δηλώσεων και πραγματικών χτυπημάτων κάρτας,
•Αποκλίσεις μεταξύ δηλωθέντων και καταβαλλόμενων αποδοχών.

Τα δεδομένα αυτά διασταυρώνονται με τις υποβολές στο ΕΡΓΑΝΗ και τις δηλώσεις αποδοχών στο myDATA, σχηματίζοντας ολόκληρο ψηφιακό προφίλ συμμόρφωσης κάθε επιχείρησης. Όσες επιχειρήσεις εμφανίζουν "υψηλό δείκτη κινδύνου” μπαίνουν αυτόματα στη λίστα στοχευμένων ελέγχων.

Από την πρόληψη στην κύρωση – Μία νέα εποχή διαφάνειας

Η νέα προσέγγιση της Αρχής είναι συνδυαστική: αρχικά προτρέπει τις επιχειρήσεις να ευθυγραμμιστούν, όμως στη δεύτερη φάση θα προχωρά σε άμεση επιβολή προστίμων. Τα πρόστιμα θα υπολογίζονται βάσει του άρθρου 24 Ν.5053/2023 και της ΥΑ 60201/Δ7.1422/2023, με κλιμάκωση ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης, τη βαρύτητα και την επαναληπτικότητα της παράβασης.

Η χρήση τεχνητής νοημοσύνης, επομένως, μετατρέπει τον έλεγχο σε συνεχές και αυτοματοποιημένο μηχανισμό, όπου τα δεδομένα "μιλούν από μόνα τους”.
Η ευθύνη πλέον μετατοπίζεται: η πρόληψη γίνεται υποχρέωση του εργοδότη.

Συμπέρασμα

Η εποχή των παραδοσιακών ελέγχων έχει παρέλθει. Η Επιθεώρηση Εργασίας, αξιοποιώντας τα ψηφιακά εργαλεία BI και την τεχνητή νοημοσύνη, δημιουργεί το πρώτο "έξυπνο οικοσύστημα ελέγχου” στην Ελλάδα.

Οι επιχειρήσεις οφείλουν να θωρακίσουν τις διαδικασίες τους, να ελέγχουν τα δεδομένα τους σε καθημερινή βάση και να διασφαλίζουν πλήρη συμμόρφωση. Οι αποκλίσεις που παλαιότερα εντοπίζονταν μετά από μήνες, τώρα ανιχνεύονται σε δευτερόλεπτα.

Η νέα εποχή δεν αφήνει περιθώρια για αδράνεια —μόνο για συνεχή προσαρμογή και διαφάνεια.

* O Γιώργος Δαλιάνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Artion Α.Ε. & ιδρυτής του Ομίλου Artion, Οικονομολόγος Φοροτεχνικός.

O Πέτρος Παπαπέτρος είναι Partner, Διευθυντής του Τμήματος Μισθοδοσίας της ARTION ΑΕ.

Ο Κωνσταντίνος Τσαλαπάτης είναι Προϊστάμενος του Τμήματος Μισθοδοσίας της ARTION ΑΕ.

Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες. 

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην ARTION Α.Ε. (Πουρνάρα 9 Μαρούσι|+30 210 6009062| www.artion.gr).