Η Ελλάδα "χρωστάει" καλύτερη ζωή στους Έλληνες 25 - 45 ετών

Του Ηλία Παπαγεωργιάδη

Αν προσπαθήσεις να δεις "τη μεγάλη εικόνα" στη χώρα μας, θα καταλάβεις πως η υπογεννητικότητα συνδέεται με τη φυγή των νέων στο εξωτερικό και κάτι βαθύτερο ως αίτιο: Την έλλειψη ευκαιριών για τους νεότερους συμπολίτες μας που δεν έχουν "κομματικές προσβάσεις" ή κάποιον τοπικό παράγοντα να τους βοηθήσει. Όλα αυτά καταλήγουν σε μία αιτία: Έχουμε φτιάξει μία Ελλάδα που έχει ως προτεραιότητα τη ΜΗ αλλαγή των δεδομένων και την προστασία αυτών που έχουν μεγαλύτερη ηλικία.

Όσοι βολεύονται από αυτή την εξέλιξη δηλώνουν ότι θέλουν αλλαγές, αρκεί να μην... αλλάξει τίποτε. Όσοι έχουν μείνει "έξω από το κόλπο" είναι θυμωμένοι, συχνά απελπισμένοι και είτε φεύγουν στο εξωτερικό, είτε μένουν εδώ και αναζητούν δυνάμεις ανατροπής.

Προσωπικά πιστεύω πως ήρθε η ώρα να αλλάξει αυτή η κατεύθυνση της κοινωνίας μας, παρά το ότι "ηλικιακά" θα είμαι από την πλευρά που δεν θα ωφεληθεί (και όταν η γενιά μου ωφελήθηκε στην Ελλάδα, εγώ έκτιζα από το μηδέν δουλειές στο εξωτερικό, μαζί με τον αδερφό μου).

- "Και γιατί προτείνεις κάτι που δεν σε συμφέρει;" μπορεί να σκεφθείς. Επειδή αν δεν αλλάξει ρότα η Ελλάδα μας, σε μερικές δεκαετίες ίσως και να μην υπάρχει καν ως ανεξάρτητο κράτος...

Η μεγάλη αδικία εις βάρος των πολιτών ηλικίας 25 – 45 ετών

Αν ένας πολίτης ήταν 30 χρονών το 2010, δεν πρόλαβε να ζήσει και πολλά στη επαγγελματική του ζωή. Λογικά η σταδιοδρομία του είχε ξεκινήσει πχ στα 25, κατά μέσο όρο. Στο καλό σενάριο είχε την ευκαιρία να πληρωθεί αξιοπρεπείς μισθούς για μερικά χρόνια, χωρίς να προλάβει να στήσει αυτό που λέμε "καριέρα". Και μετά ήρθε η κρίση... οι μειώσεις μισθών, η ανεργία, η ταλαιπωρία και η ανασφάλεια...

 

• Τι πρόλαβε να πετύχει ο μέσος 30άρης ως το 2010; Λίγα πράγματα. Αυτός ο άνθρωπος είναι τώρα 45 ετών.

• Τι πρόλαβε να πετύχει ο μέσος 25άρης ως το 2010; Σχεδόν τίποτε. Αυτός ο άνθρωπος είναι τώρα 40 ετών.

• Τι πρόλαβε να πετύχει ο μέσος 20άρης ως το 2010; Τίποτε. Αυτός ο άνθρωπος είναι τώρα 35 ετών.

• Τι πρόλαβε να πετύχει ένα ανήλικο παιδί ως το 2010; Τίποτε, μόνο για κρίση ακούει όλα τα χρόνια. Αυτός ο άνθρωπος είναι τώρα 25 – 30 ετών.

 

Σε τι ακριβώς έφταιξαν όλοι αυτοί οι Έλληνες πολίτες ηλικίας 25 – 45 ετών; Ποιο ακριβώς ήταν το... αμάρτημά τους;

Ο μέσος 50 – 55άρης / συνταξιούχος σήμερα είναι κάποιος που είχε ευκαιρίες πριν την κρίση, το αν τις εκμεταλλεύθηκε αφορά τον ίδιο. Ταξίδεψε, έζησε, μπορούσε να δουλέψει και να προοδεύσει, είχε όνειρα και είχε τη δυνατότητα να τα υλοποιήσει. Διασκέδασε (τίγκα τα μπουζούκια για δεκαετίες), ξόδεψε, γλέντησε, έφαγε καλά, πήρε αμάξια, σπίτια και εξοχικά. Οι κακεντρεχείς θα πουν "εις βάρος του κράτους", εγώ θα πω πως ό,τι έγινε, έγινε. Το γεγονός είναι ότι οι οι πολίτες ηλικίας 50 ετών και άνω είχαν πολλές ευκαιρίες για να ζήσουν μία καλή ζωή και πάρα πολλοί εξ’ αυτών τις εκμεταλλεύθηκαν.

Ο 55-65-75άρης είχε πολλές ευκαιρίες. Ο 25-35-45άρης ούτε είχε, ούτε φαίνεται στον ορίζοντα να μπορεί να έχει...

Αυτό το θεωρείς λογικό;

Γιατί συμβαίνει; Ως συνήθως, θα πρέπει να αναζητήσουμε το "πού πάνε τα λεφτά" για να καταλάβουμε...

Τα όρια και οι προτεραιότητες

Άκουσα με προσοχή τις ανακοινώσεις τόσο του πρωθυπουργού, όσο και του υπουργού οικονομικών. Και οι δύο ανέφεραν πως οι παροχές που ανακοίνωσαν είναι μέσα στα πλαίσια των ορίων που μπορεί να κινηθεί η οικονομία μας, με βάση το "μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα" που έχουμε υπογράψει με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν σε κουράζω με λεπτομέρειες, η ουσία είναι ότι "τα έξοδα μπορούν να αυξηθούν ως 3,6% τον χρόνο και αυτό για την Ελλάδα το 2026 σημαίνει 3,7 δις Ευρώ".

Έτσι, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου:

• "1 δισ. είναι περίπου η ετήσια αύξηση των τακτικών λειτουργικών δαπανών του κράτους" (γιατί στην Ελλάδα θεωρούμε δεδομένο πως οι δαπάνες του κράτους θα αυξάνονται κάθε χρόνο, αποκλείεται να μπορούν να μειωθούν).

• "1,15 δισ. περίπου για το 2026 είναι η αναμενόμενη αύξηση των συντάξεων τόσο βάση ΑΕΠ και πληθωρισμού όσο και νέων συνταξιοδοτήσεων, 470 εκατ. ευρώ περίπου είναι η αύξηση των μισθών δημοσίων υπαλλήλων βάση του κατώτατου μισθού και το επίδομα επικινδυνότητας των ένστολων που εφαρμόζεται για πλήρες έτος το 2026".

• Τα σωστά μέτρα μείωσης φορολογίας θα κοστίσουν στον προϋπολογισμό 1,2 δις το 2026 και 1,6 δις το 2027. Όλα τα υπόλοιπα μέτρα αφορούν μικρότερα ποσά.

 

• Η αύξηση του βασικού μισθού θα πληρωθεί από τον ιδιωτικό τομέα και στην πράξη σημαίνει πως το κράτος θα αυξήσει τις εισπράξεις του από φόρους και εισφορές (που θα πληρώσει και πάλι ο έχων επιχείρηση).

 

Τι καταλαβαίνω από όλα αυτά + μελετώντας τα βασικά δεδομένα του προϋπολογισμού:

• Όλα τα κονδύλια είναι "κλειδωμένα" και επαναλαμβανόμενα.

 

• Η μερίδα του λέοντος πάει στην κάλυψη του κόστους του δημοσίου τομέα και του κενού που έχει κάθε χρόνο το συνταξιοδοτικό μας σύστημα.

 

• Το κόστος του κράτους δεν θέλει κανείς να το μειώσει, αλλά ούτε και να το αυξήσει με σχέδιο, πχ επιβραβεύοντας τους άξιους δημοσίους υπαλλήλους, αυτούς που ρισκάρουν τη ζωή τους για να ζούμε εμείς καλά, αυτούς που δουλεύουν διπλά για να καλύψουν αυτούς που λουφάρουν κλπ. "Όλοι τα ίδια", από όλες τις κυβερνήσεις...

 

• Η βαρειά φορολογία πετυχαίνει τη συλλογή εσόδων, αλλά δεν επιτρέπει στους νεότερους να μεγαλώσουν, να πετύχουν, να δημιουργήσουν. Ουσιαστικά όποιος θέλει να κερδίσει νόμιμα πάνω από 40.000 ευρώ τον χρόνο "τιμωρείται φορολογικά".

 

Τα λόγια και η ουσία: "Τι θα γίνει με τις συντάξεις"

Αν ρωτήσεις 100 Ελληνίδες και Έλληνες 50 – 55 ετών ή μεγαλύτερους για τα πιο σημαντικά προβλήματα της χώρας μας, το πιθανότερο είναι να σου πουν στην αρχή για το δημογραφικό, όπου η Ελλάδα μας οδεύει ολοταχώς προς τον "γκρεμό", χάνοντας πλέον 70.000 – 80.000 πολίτες κάθε χρόνο. Μετά θα σου πουν για τα νέα παιδιά που έφυγαν στο εξωτερικό και αφού καταρραστούν τους πολιτικούς κλπ, θα περάσουν στο θέμα που πραγματικά τους καίει περισσότερο από όλα: Τις συντάξεις που έχουν / περιμένουν να πάρουν / θυμώνουν που θα αργήσουν να πάρουν και το πόσο μικρές είναι...

350 δισ. ευρώ σε 25 χρόνια για το κενό στις συντάξεις...

Πίσω από τα μεγάλα λόγια κλπ, ο Έλληνας θέλει να αλλάξουν όλα, αρκεί να μη θιγεί κάποιο από τα συμφέροντά του. Για αυτό πχ κανείς δεν αναφέρει στον δημόσιο διάλογο ότι με βάση τα επίσημα στοιχεία από το 2000 ως και το 2014 το δημόσιο πλήρωσε για συντάξεις 201,5 δις Ευρώ περισσότερα από όσα εισέπραξε από ασφαλιστικές εισφορές! Να σου το γράψω πάλι:

• Από το 2000 ως και το 2014 εισπράξαμε από εισφορές Χ χρήματα

• Καταβάλλαμε ως κράτος Χ + 201,5 δις Ευρώ

• Αυτά τα επιπλέον 200 δις είτε τα εισπράξαμε από βαρύτατη φορολογία, είτε απλά τα δανειστήκαμε.

• (Και αν πχ δανειστήκαμε τα 150 από τα 200, τότε με 3% επιτόκιο τον χρόνο σε αυτήν την περίοδο λογικά πληρώσαμε για τόκους τουλάχιστον άλλα +50 δις Ευρώ)

• Δεν έχω βρει στοιχεια για την περίοδο 2015 – 2025, αλλά λογικά αν το κενό είναι πχ 10 δις Ευρώ τον χρόνο, τότε άλλα 100 δις δόθηκαν επιπλέον αυτών που εισπράχθηκαν, πες 100 δις.

• Όλα αυτά μας κάνουν 350 δις Ευρώ σε 25 χρόνια, την ώρα που το συνολικό δημόσιο χρέος μας είναι περίπου 400 (!)

 

- "Ηλία, όμως κούρεψαν τα κεφάλαια των ασφαλιστικών μας ταμείων το 2012 με το PSI" μπορεί να μου πεις. Σωστά, περίπου 12 – 14 δις χάθηκαν εκεί. Ας πούμε ότι αν δεν γινόταν η πράξη αυτή, θα είχαμε +100 δις χρέος και περίπου +20 δις στα ασφαλιστικά μας ταμεία = θα καλύπταμε το κενό για περίπου 2 χρόνια. Μετά;

Φταίνε οι συνταξιούχοι;

Τέτοιες συζητήσεις δεν γίνονται στην Ελλάδα, μιας και όποιος πολιτικός ανοίξει το θέμα θα "αυτοκτονήσει" στις κάλπες. Αν γίνουν στα social media, πέραν από τις κατάρες και τα "νεοφιλελεύθερα" κλπ, η απάντηση είναι "έφαγαν τα λεφτά των ταμείων με κακοδιαχείριση".

Είναι πιθανό να συνέβη κάτι τέτοιο τα τελευταία 40 – 50 χρόνια και για αυτό δεν φταίνε φυσικά οι πολίτες. (Εκεί που έχουν ευθύνη είναι ότι έμαθαν να θεωρούν λογικό ότι οι συντάξεις αυξάνονται "με το στόμα", χωρίς να μετράει κανείς αν υπάρχουν τα λεφτά).

Όμως σε τελική ανάλυση οι άνθρωποι δεν φταίνε άμεσα σε κάτι.

• Έδωσαν τα λεφτά που τους ζήτησε το κράτος

• Πιστεύουν ότι αυτά που έδωσαν είναι αρκετά και δικαιούνται μία καλή σύνταξη

• Και στο τέλος της ημέρας τη χρειάζονται αυτή τη σύνταξη για να επιβιώσουν

 

Συμφωνώ μαζί τους.

ΥΓ. Εννοείται πως η πλειοψηφία των πολιτών ψήφισε διαχρονικά όποιον τους υποσχέθηκε αυξήσεις, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες βγήκαν στη σύνταξη στα 40 – 60, πήραν αναπηρική σύνταξη ενώ δεν είχαν αναπηρία κλπ.

Μία χώρα φτιαγμένη για τις μεγάλες ηλικίες, εις βάρος των νεότερων...

Έτσι λοιπόν η Ελλάδα πληρώνει πχ 10 δις τον χρόνο επιπλέον από αυτά που εισπράττει, για να δίνει τις συντάξεις που δίνει. Την ίδια όωρα όλοι ξέρουμε ότι με την τεράστια ακρίβεια των τελευταίων ετών αυτές οι συντάξεις δεν είναι πλέον αρκετές για τους περισσότερους.

Πού βρίσκει τα λεφτά για να δώσει τα +10 δις τον χρόνο; Βάζοντας φόρους! 10 δις είναι περίπου 4 φορές ο ΕΝΦΙΑ... δηλαδή το κράτος εισπράττει τον ΕΝΦΙΑ και χρειάζεται άλλες 3 φορές αυτό το ποσό για να καλύψει τις ανάγκες των συντάξεων.

Έτσι φτιάξαμε μία χώρα που είναι στημένη για να προσφέρει συντάξεις στους πολίτες μεγάλης ηλικίας, εις βάρος των νεώτερων.

Τι να μείνει για τους νέους, όταν 10 δισ. τον χρόνο πρέπει να πάνε για να συμπληρωθεί το ποσό για τις συντάξεις;

- "Και ποια είναι η λύση, Ηλία; Να μειώσουμε τις συντάξεις και να πεινάσουν οι πατέρες και οι παππούδες μας;" θα σκέφτεσαι τώρα... Φυσικά και όχι, δεν είναι αυτή η λύση!

Η μόνη εφικτή λύση για να αλλάξει κατεύθυνση η Ελλάδα: Η ριζική αλλαγή του κράτους μας

Έτσι λοιπόν καταλήγουμε στα εξής δεδομένα:

• Οι άνθρωποι ως 45 ετών δεν είχαν ευκαιρίες. Το αποτέλεσμα είναι να φυλλοροεί η ίδια μας η πατρίδα πλέον.

• Η χώρα είναι υπερδανεισμένη.

• Ο προϋπολογισμός δεν έχει ιδιαίτερα περιθώρια και όλα τα κονδύλια επαναλαμβάνονται και απλώς αυξάνονται.

• Οι συντάξεις δεν πρέπει να μειωθούν.

 

Τι μένει; Το να αλλάξουμε ριζικά το κράτος μας και να απελευθερώσουμε πόρους!

• Την ώρα που γεννιούνται τα μισά παιδιά σε σχέση με πριν από 15 – 20 χρόνια, εμείς συνεχίζουμε να προσλαμβάνουμε εκπαιδευτικούς, ενώ λέγεται πως χιλιάδες εξ’ αυτών δεν είναι "μάχιμοι", αλλά "αποσπασμένοι" κάπου αλλού.

 

• Γνωρίζοντας την κατάσταση σε αρκετούς δήμους και "αντιπεριφέρειες" στη χώρα, θα γράψω ευγενικά ότι ίσως και οι μισοί υπάλληλοι εκεί να μη χρειάζονται. Στην πράξη δεν ολοκληρώνεται η ψηφιοποίηση μάλλον για να μην καταστούν και επίσημα "αχρείαστοι" οι άνθρωποι αυτοί.

 

• Την ίδια ώρα πχ οι γιατροί και οι νοσηλευτές καλούνται να μας κάνουν καλά έχοντας μικρό εισόδημα, οι πυροσβέστες να μας σώσουν τις περιουσίες εισπράττοντας πολύ λίγα, οι μάχιμοι αστυνομικοί να μας προστατεύουν με μισθούς στα όρια της πείνας, ενώ οι πιλότοι που σηκώνουν τα πολεμικά μας αεροπλάνα ρισκάρουν κάθε μέρα τη ζωή τους για να εισπράξουν από την πατριδα τους κάτι επιεικώς "λίγο σε σχέση με την προσφορά τους".

 

Η λίστα είναι μεγάλη και από τις 2 πλευρές: Είναι πολλοί αυτοί που δεν χρειάζονται πλέον και επίσης πολλοί αυτοί που δεν πληρώνονται με βάση την αξία, το έργο, ή τις συνθήκες δουλειάς τους.

Αν θέλουμε να δώσουμε ευκαιρίες στους νεότερους συμπολίτες μας, έχουμε στην πράξη 2 δρόμους:

• Ή να φτιάξουμε ένα κράτος που να τους κάνει να νιώσουν πως απολαμβάνουν υπηρεσίες που αξίζουν τα χρήματα που καταβάλλουν.

• Ή να μειώσουμε σημαντικά το κόστος του κράτους μας, για να απελευθερώσουμε πόρους που θα πάνε αποκλειστικά προς τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και ειδικά των πιο νέων.

 

- "Ηλία, αυτά δεν μπορούν να γίνουν στην Ελλάδα. Τίποτε δεν θα αλλάξει, κανείς δεν θέλει να ξεβολευτεί, κανείς δεν θα ρισκάρει να χάσει ψήφους" θα μου πεις και θα έχεις δίκιο.

Επειδή όμως άλλος δρόμος δεν υπάρχει, αν δεν παρέμβουμε δραστικά στο κράτος μας, αυξάνοντας την αποδοτικότητά του και μειώνοντας το κόστος του, τότε οι νέες γενιές αυτής της χώρας δεν θα έχουν τις ευκαιρίες που δικαιούνται. Και αν οι νέες γενιές δεν έχουν ευκαιρίες, που θα οδηγηθούμε ως χώρα;

Αν συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο, σε 10 χρόνια οι γεννήσεις πιθανώς να έχουν μειωθεί και πάλι στο μισό, ενώ σε 20 ίσως και στην Ελλάδα το πιο δημοφιλές όνομα να είναι το "Μωάμεθ", όπως συμβαίνει σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.

Χωρίς ευκαιρίες στους νέους, η Ελλάδα θα σβήσει γρήγορα

Δες, σε παρακαλώ, αυτόν τον πίνακα. Εμείς ακολουθούμε τις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες, έχοντας ως πλέον πολυάριθμη γενιά αυτή των ανθρώπων ηλικίας 61 – 81 ετών. Δίπλα μας στην Τουρκία η πλέον πολυάριθμη γενιά είναι αυτή των ανθρώπων ηλικίας 31 – 45 ετών. Το πρόβλημα είναι δίπλα μας...

(Όχι, δεν μου λέει κάτι το γεγονός ότι το πρόβλημα συμβαίνει παντού στην Ευρώπη. Άλλοι είναι οι λόγοι εκεί, άλλοι εδώ. Ούτε η μοιρολατρία πολλών μου λέει κάτι. Οι Ευρωπαίοι δεν έχουν τον γείτονα που έχουμε εμείς).

Την ώρα που η υπογεννητικότητα θα διαλύσει τη χώρα μας σε μερικές δεκαετίες (και εμείς δίνουμε λίγα αντί για γενναία ποσά), συνεχίζουμε να κατευθύνουμε σχεδόν όλους μας τους πόρους για τις ανάγκες των μεγάλων ηλικιών. Αυτό θα το κάνουμε μέχρι να καταρρεύσει εντελώς το ασφαλιστικό μας σύστημα (που ως το 2030 θα υποδεχθεί άλλους 300.000 συνταξιούχους).

Σκέψου ότι η Ολλανδία, με 2 τρις αποθεματικά, δηλώνει ότι έχει θέμα. Εμείς στον δημόσιο διάλογο λέμε πως όλα είναι καλά...

Για τις ανάγκες των νέων μας μοιράζουμε τα ψίχουλα που απομένουν

= η ζωή για τους νέους είναι δύσκολη

= πολλοί φεύγουν, άλλοι δεν σκέφτονται τα παιδιά, όταν δεν έχουν τα προς το ζην

Συχνά τα κόμματα συζητούν για "θέματα στα οποία πρέπει να υπάρξει διακομματική συναίνεση". Αν δεν συναινέσουν να αλλάξουν το κράτος μας και να απελευθερώσουν πόρους για να στηρίξουν τις νέες γενιές, το τραίνο θα χαθεί οριστικά και σε 20 – 30 χρόνια θα είναι πολύ αργά.

Οι νεότεροι Έλληνες δικαιούνται και αυτοί ευκαιρίες από την Ελλάδα, την πατρίδα τους. Όχι με λόγια, αλλά με πράξεις...

Εσύ τι γνώμη έχεις;

ilias@iliaspapageorgiadis.com

*Ο Ηλίας Π. Παπαγεωργιάδης διοικεί τον όμιλο εταιρειών MORE, είναι επενδυτής, αναλυτής και σύμβουλος. Στις 16 και 17 Ιανουαρίου οργανώνει το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών την τρίτη του μεγάλη εκδήλωση με τίτλο "Ελλάδα 2026. Επιχειρείν, Ακίνητα, Επενδύσεις".