Τρίτη, 02-Σεπ-2025 20:00
Οι προκλήσεις για τη Δύση που θέτουν Κίνα, Ρωσία και Βόρεια Κορέα

Τις τελευταίες τρεις ημέρες, ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ φιλοξενούσε ηγέτες από όλη την Ασία και τη Μέση Ανατολή σε μια από τις πιο πολυσύχναστες πόλεις-λιμάνια της Κίνας, σε μια προσεκτικά χορογραφημένη σύνοδο που είχε σχεδιαστεί για να παρουσιάσει το όραμά του για μια νέα παγκόσμια τάξη.
Την Τετάρτη, ο Κινέζος ηγέτης πρόκειται να επιδείξει μια πολύ διαφορετική εικόνα με μια μεγαλειώδη επίδειξη στρατιωτικής ισχύος, σημειώνει σε ανάλυση του το CNN. Την Τετάρτη στην κύρια αρτηρία του Πεκίνου - τη Λεωφόρο της Αιώνιας Ειρήνης – θα πραγματοποιηθεί μια μεγάλη στρατιωτική παρέλαση που θα επιδείξει -μεταξύ άλλων- νέα υπερηχητικά όπλα αιχμής, πυραύλους με πυρηνική ισχύ και υποθαλάσσια μη επανδρωμένα συστήματα μαζί με χιλιάδες στρατιώτες.
Το μήνυμα του Σι με την πολυήμερη άσκηση ήπιας και σκληρής ισχύος είναι σαφές: Η Κίνα είναι μια δύναμη που θέλει να ξαναγράψει τους παγκόσμιους κανόνες - και δεν φοβάται να αμφισβητήσει αυτούς της Δύσης, σημειώνει το αμερικανικό δίκτυο.
Αλλά και το Bloomberg σε ανάλυση του τονίζει ότι ο πρόεδρος Σι χρησιμοποίησε αυτή την εβδομάδα ένα μείγμα από εγκαρδιότητες και οικονομική γοητεία για να στείλει στον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ένα σαφές μήνυμα: Το Πεκίνο έχει υπερβολικά μεγάλη παγκόσμια επιρροή για να δέχεται οδηγίες από τις ΗΠΑ.
Οι κάμερες κατέγραψαν τον Κινέζο ηγέτη σε μια σπάνια, άτυπη συνάντηση τη Δευτέρα με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Ναρέντρα Μόντι - τους πιο ισχυρούς συνεργάτες του στην αντίσταση κατά της Αμερικής στην παγκόσμια σκηνή - σε μια σύνοδο κορυφής στην κινεζική πόλη-λιμάνι Τιαντζίν. Σε κάποιο σημείο, ο Σι κρατούσε το χέρι του Ινδού ομολόγου του, καθώς οι τρεις άνδρες γελούσαν αδιάφορα, μια εντυπωσιακή σκηνή καθώς μόλις λίγους μήνες νωρίτερα, το Νέο Δελχί και το Πεκίνο θεωρούνταν αντίπαλοι.
Οι εικόνες αυτές ήταν μια νίκη για το πολιτικό έργο του Σι να προσφέρει μια εναλλακτική στην παγκόσμια τάξη υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Ώρες μετά τη συνάντηση της τριάδας στην εκδήλωση του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, το Πεκίνο υπέγραψε μια σημαντική συμφωνία για έναν αγωγό φυσικού αερίου με τη Μόσχα - επικρίνοντας ταυτόχρονα τις προσπάθειες του Τραμπ να χρησιμοποιήσει δασμούς για να απομακρύνει την Ινδία και την Κίνα από αγορές ρωσικής ενέργειας.
"Η Κίνα έχει αναπτύξει και έχει ιεραρχήσει τα μηνύματά της τέλεια, και η εικόνα των Σι, Πούτιν και Μόντι να αγκαλιάζουν ο ένας τον άλλον γίνεται ολοένα και πιο ξεκάθαρη", σχολίασε στο Bloomberg o Josef Gregory Mahoney, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο East China Normal University της Σαγκάης. "Αυτή η εβδομάδα θα μείνει στην ιστορία ως μια εβδομάδα κατά την οποία ο κόσμος άλλαξε ριζικά", προσθέτει.
Από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2012, ο Σι έχει μεθοδικά δημιουργήσει μπλοκ εκτός της τροχιάς της επιρροής της Ουάσινγκτον. Ενώ τέτοιες ομάδες έχουν συχνά απορριφθεί ως απλές επαφές που κάνουν ατέρμονες συζητήσεις, ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ τους έχει δώσει νέο σκοπό.
Ο Σι χρησιμοποιεί οικονομικά "καρότα" για να μεγιστοποιήσει τη συνοχή στις ομάδες αυτές. Ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης "εξοπλίζεται" με μια νέα τράπεζα ανάπτυξης, ανακοίνωσε ο Κινέζος ηγέτης με φόντο τη μεγαλύτερη σύνοδο κορυφής της ομάδας από την ίδρυση της το 2001, χωρίς να αποκαλύψει λεπτομέρειες σχετικά με τη χρηματοδότηση. Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα εν τω μεταξύ, σχεδιάζει να συγκαλέσει μια έκτακτη διαδικτυακή συνάντηση των ηγετών των BRICS τη Δευτέρα για να συζητήσουν πώς να ενωθούν ενάντια στην εμπορική πολιτική του Τραμπ, όπως έχει μεταδώσει το Bloomberg.
"Η σύνοδος κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης ήταν μια σαφής νίκη για την κοσμοθεωρία της Κίνας", αναφέρει στο Bloomberg ο Jeremy Chan, ανώτερος αναλυτής στην ομάδα Κίνας και Βορειοανατολικής Ασίας στον Όμιλο Eurasia. "Η συγχώνευση του Οργανισμού με τον εορτασμό της 80ής επετείου από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου από την Κίνα... δείχνει πόσο πολύ υιοθετήθηκαν οι θέσεις της Κίνας".
Η υιοθέτηση από τον Οργανισμό της θέσης του Πεκίνου σε ζητήματα παγκόσμιας ασφάλειας δείχνει την αυξανόμενη επιρροή του Σι, προσθέτει, σημειώνοντας ότι η κοινή δήλωση του Οργανισμού παρέλειψε οποιαδήποτε αναφορά στην Ουκρανία, ενώ καταδίκασε τις επιθέσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ κατά του Ιράν.
"Αυτή η εβδομάδα αποτελεί διπλωματικό θρίαμβο για το Πεκίνο, αλλά η Κίνα απέχει ακόμη χρόνια ή δεκαετίες από το να εξουδετερώσει την ισχύ των ΗΠΑ στα χρηματοοικονομικά, την ασφάλεια και την τεχνολογία", αναφέρει από την πλευρά του ο Neil Thomas, εταίρος στο Κέντρο Ανάλυσης της Κίνας του Ινστιτούτου Πολιτικής της Κοινωνίας της Ασίας. Το Πεκίνο "δεν μπορεί ακόμη να προσφέρει το είδος των εγγυήσεων ασφάλειας και των ανοιχτών οικονομικών αρχιτεκτονικών που παρέχουν οι ΗΠΑ".
Εκτός από τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, την παρέλαση θα παρακολουθήσουν μαζί με τον Σι, ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ουν, αλλά και ο Ιρανός πρόεδρος, Μασούντ Πεζεσκιάν, όπως σημειώνει εξάλλου το CNN. Αυτή θα είναι η πρώτη φορά που οι ηγέτες μιας ομάδας που αναλυτές στην Ουάσινγκτον έχουν προειδοποιήσει ότι συγκλίνουν για να διαμορφώσουν έναν αντιαμερικανικό "άξονα αναταραχής", θα είναι μαζί σε μια εκδήλωση.
Για τους Δυτικούς ηγέτες που προσπαθούν απεγνωσμένα να αυξήσουν την πίεση στον Πούτιν να τερματίσει τον πόλεμό του στην Ουκρανία, αυτή η εικόνα θα φανεί πολύ άσχημη.
Το Ιράν, η Βόρεια Κορέα, η Κίνα και η Ρωσία θεωρούνται ως ένας αναδυόμενος αντιαμερικανικός άξονας από ορισμένους παρατηρητές στη Δύση ακριβώς επειδή η Τεχεράνη και η Πιονγιάνγκ έχουν τροφοδοτήσει τη Μόσχα με όπλα και - στην περίπτωση της Πιονγιάνγκ - με στρατεύματα, ενώ η Κίνα έχει βοηθήσει την κατεστραμμένη από τον πόλεμο ρωσική οικονομία και βιομηχανία.
Καθώς ο Σι τους δίνει βήμα δίπλα του σε μια συμβολική ημέρα για την Κίνα, δείχνει τον εαυτό του ως τον μοναδικό παγκόσμιο ηγέτη που θα μπορούσε να έχει μια πραγματική ευκαιρία να πιέσει τον Πούτιν να τερματίσει τον πόλεμό του - και επίσης ότι δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσει αυτή τη μοναδική θέση για να παίξει με τους κανόνες της Δύσης.
"Αυτό που προσπαθεί να δείξει ο Σι είναι η βεβαιότητα σχετικά με τον ρόλο της Κίνας στις διεθνείς υποθέσεις. Αυτό δείχνει ξεκάθαρα στους ανθρώπους σε όλη την περιοχή ότι η Κίνα έχει αναδειχθεί σε μεγάλη δύναμη και δεν πρόκειται να πάει πουθενά" αναφέρει στο CNN ο Jonathan Czin του Brookings. "Εάν είσαι σύμμαχος ή εταίρος των ΗΠΑ και κάθεσαι σε μια πρωτεύουσα κάπου στην περιοχή έχοντας πραγματικές αμφιβολίες για το αν μπορείς να βασιστείς στις Ηνωμένες Πολιτείες ως εταίρο, αυτή είναι μια άβολη κατάσταση να βιώνεις", προσθέτει.
Όπως σημειώνει το CNN, ο Σι φαίνεται να έχει επίγνωση ότι η ανατροπή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής από τον πρόεδρο Τραμπ του προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία.
Στις ομιλίες του και στις συναντήσεις του με ηγέτες που συγκεντρώθηκαν για τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης την Κυριακή και τη Δευτέρα ο Σι έδωσε το μήνυμα ότι ο κόσμος βρίσκεται σε μια κατάσταση ρευστότητας και χάους, ενώ η Κίνα είναι η υπεύθυνη, σταθερή δύναμη που θα τον καθοδηγήσει στο μέλλον.
"(Πρέπει) να αντιταχθούμε στη νοοτροπία του ψυχρού πολέμου, να εμποδίσουμε τις πρακτικές αντιπαράθεσης και εκφοβισμού", δήλωσε ο Σι μιλώντας σε μια αίθουσα ηγετών που συγκεντρώθηκαν τη Δευτέρα, χρησιμοποιώντας γλώσσα που αποτελεί εδώ και καιρό τον κώδικα της Κίνας για να περιγράψει αυτό που θεωρεί ως συμπεριφορά των ΗΠΑ. Υποσχέθηκε επίσης εκατοντάδες εκατομμύρια σε επιχορηγήσεις στα κράτη μέλη του Οργανισμού φέτος.
Το μήνυμα δεν είναι καινούργιο, αλλά το Πεκίνο στοιχηματίζει ότι θα έχει διαφορετική πορεία, αφού η κορυφαία παγκόσμια υπερδύναμη διέκοψε ένα τεράστιο δίκτυο ξένης βοήθειας, επέβαλε εξοντωτικούς δασμούς στις αναπτυσσόμενες χώρες και δημιούργησε σοβαρές ανησυχίες στους συμμάχους και εταίρους της για το αν πραγματικά τους υποστηρίζει.
Όπως το έθεσε ο ηγέτης της Κίνας στην ομιλία του τη Δευτέρα: "Οι κανονισμοί μερικών χωρών δεν πρέπει να επιβάλλονται σε άλλες".