Του Στάθη Βασιλόπουλου
Στην παραχώρηση λεωφορειακών γραμμών σε ιδιώτες προχωρά σταδιακά ο ΟΑΣΑ, συνεχίζοντας μια πολιτική η οποία ξεκίνησε την περίοδο της πανδημίας, με ανάθεση σε κοινοπραξίες ΚΤΕΛ και τουριστικών εταιρειών. Στόχος είναι, αφενός να ξεπεραστεί ο "σκόπελος" της έλλειψης οδηγών και οχημάτων που "ταλαιπωρεί" τις αστικές συγκοινωνίες και αφετέρου να εξυπηρετηθούν περισσότερες περιοχές εντός Αττικής όπου δεν υπάρχει επαρκής κάλυψη.
Ο νέος διαγωνισμός που αναμένεται να διενεργηθεί το επόμενο διάστημα προβλέπει ανάθεση αστικών μεταφορών στην Περιφέρεια Αττικής για δέκα χρόνια, με τον ανάδοχο να υποχρεούται να δρομολογήσει έως και 200 νέα λεωφορεία τύπου EURO VI ή νεότερης τεχνολογίας. Τα οχήματα θα καλύπτουν ετησίως έως 20 εκατομμύρια οχηματοχιλιόμετρα, ενώ η αποζημίωση καθορίζεται σε 2,37 ευρώ ανά οχηματοχιλιόμετρο. Συνολικά, δηλαδή, το κόστος της σύμβασης σε ορίζοντα δεκαετίας μπορεί να φτάσει έως και 474 εκατ. ευρώ.
Οι όροι της διαγωνιστικής διαδικασίας έχουν τεθεί ήδη σε δημόσια διαβούλευση για 30 ημέρες, χωρίς να έχουν ακόμα καθοριστεί οι ακριβείς γραμμές ή περιοχές εφαρμογής. Αυτό αναμένεται να αποσαφηνιστεί αργότερα, ανάλογα και με τις κατευθύνσεις του νέου στρατηγικού σχεδίου του ΟΑΣΑ. Σύμφωνα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά, οι ανάδοχοι θα διαθέσουν:
-κανονικά λεωφορεία 12 μέτρων με χωρητικότητα έως 90 επιβατών και
-αρθρωτά λεωφορεία 18 μέτρων με δυνατότητα μεταφοράς έως 150 επιβατών
Πρόκειται για τον δεύτερο- μεγάλο- διαγωνισμό παραχώρησης, μετά από αυτόν του Οκτωβρίου του 2023, όταν παραχωρήθηκαν για 8 έτη 63 περιφερειακές γραμμές της Ανατολικής και Δυτικής Αττικής σε κοινοπραξία ΚΤΕΛ και τουριστικών γραφείων, με ανάθεση 211 νέων λεωφορείων. Τα περισσότερα από αυτά κυκλοφορούν ήδη, ενώ τα υπόλοιπα αναμένεται να ενταχθούν στον στόλο εντός του καλοκαιριού.
Η είσοδος ιδιωτών εντάσσεται στο στρατηγικό σχέδιο του ΟΑΣΑ για τη διεύρυνση του συγκοινωνιακού χάρτη, με έμφαση σε περιαστικές περιοχές όπως τα Μέγαρα, το Πόρτο Ράφτη, η Ραφήνα και η Κερατέα, οι οποίες σήμερα δεν καλύπτονται επαρκώς από αστικές συγκοινωνίες. Παράλληλα, εξετάζεται το ενδεχόμενο παραχώρησης και τοπικών κυκλικών γραμμών, καθώς και γραμμών μεγάλου μήκους που εξυπηρετούν απομακρυσμένες περιοχές, όπως τα Λιόσια και η Άνω Γλυφάδα.
Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα της ιδιωτικής συμμετοχής είναι ότι οι ανάδοχοι προσφέρουν και λεωφορεία και οδηγούς. Παρά την τελευταία προκήρυξη πρόσληψης 391 οδηγών από την ΟΣΥ, η οποία έχει λάβει ήδη δύο παρατάσεις (η τελευταία έως 30 Μαΐου), υπάρχει έκδηλη ανησυχία ότι πολλοί από όσους υπέβαλαν αιτήσεις δεν θα αποδεχθούν τελικά τη θέση ή θα αποχωρήσουν γρήγορα, εξαιτίας των χαμηλών αποδοχών και της μη αναγνώρισης προϋπηρεσίας στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό έχει οδηγήσει στο παρελθόν σε φαινόμενα όπου τα νέα λεωφορεία έμεναν αδρανή λόγω έλλειψης προσωπικού.
Ενδεικτικό της κρίσης στελέχωσης είναι πως από τα 1.290 διαθέσιμα οχήματα του στόλου, μόλις 1.050 κυκλοφορούν καθημερινά — δηλαδή περίπου 18,6% των λεωφορείων μένουν εκτός λόγω έλλειψης οδηγών.
Σε εξέλιξη οι διαγωνισμοί για τα λεωφορεία
Στο μέτωπο των νέων λεωφορείων, αυτή τη στιγμή τρέχουν δύο διαγωνιστικές διαδικασίες από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Η πρώτη αφορά στην προμήθεια 50 νέων ηλεκτρικών αρθρωτών λεωφορείων, μήκους 18 μέτρων, που προορίζονται για τις αστικές συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης. Η χρηματοδότηση ανέρχεται στα 37,5 εκατ. και προέρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης. H ημερομηνία υποβολής προσφορών μετατέθηκε για τις 10 Ιουνίου.
Ο δεύτερος διαγωνισμός έχει αντικείμενο την προμήθεια 125 ηλεκτρικών οχημάτων, μήκους 12 μέτρων, και 63 φορτιστών βραδείας φόρτισης και είναι προϋπολογισμού 88,3 εκατ. ευρώ, με πόρους, επίσης από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το διαγωνισμό διεκδικούν οι κινεζικές εταιρείες Ytong και Zhongtong.
Από τους πόρους του Ταμείου Εκσυγχρονισμού, το επόμενο διάστημα επιχειρείται η προμήθεια 100 ηλεκτρικών λεωφορείων Midi, 18 μέτρων αλλά και 50 λεωφορείων υδρογόνου. Την ίδια ώρα αναζητείται χρηματοδότηση για την προμήθεια περίπου 250 οχημάτων για Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
