Συνεχίζεται το κύμα συνταξιοδοτήσεων – Στοιχεία "Άτλας"

Του Κώστα Κατίκου

Συνέχεια στο μεγάλο κύμα συνταξιοδοτήσεων ανάλογη με αυτή των τελευταίων τεσσάρων ετών προεξοφλούν οι πρώτες 15.896 αιτήσεις που υποβλήθηκαν στον ΕΦΚΑ τον Ιανουάριο του 2025. 

Ο αριθμός των  νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης, είναι υψηλός και μαζί με 15.923 αιτήσεις που είχαν υποβληθεί τον Ιανουάριο του 2022, αποτελούν την δεύτερη υψηλότερη επίδοση από το 2021 τελευταία πενταετία όπως φαίνεται στα στοιχεία της πρώτης έκθεσης "ΑΤΛΑΣ" για το 2025. 

Το ρεκόρ στις αιτήσεις Ιανουαρίου ήταν το 2024 που είχαν υποβληθεί 17.542 αιτήσεις απονομής σύνταξης και συνολικά 197.228 για όλο το έτος. Σε επίπεδο έτους, το ρεκόρ συνταξιοδοτήσεων ήταν το 2021 με 212.151 νέες απονομές συντάξεων.

Ο κύριος όγκος των νέων συντάξεων κάθε χρόνο είναι συντάξεις λόγω γήρατος σε ποσοστό 70% και ακολουθούν οι συντάξεις λόγω θανάτου και αναπηρίας.

Ο "κανονικός" ρυθμός συνταξιοδοτήσεων σύμφωνα με τις μελέτες βιωσιμότητας που έχουν εκπονηθεί για το ασφαλιστικό είναι περίπου στις 90.000 ετησίως για να μην υπάρξει πρόβλημα στο μέλλον με την αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης. Ο ρυθμός αυτός έχει ξεπεραστεί και πλέον ο κανόνας των τελευταίων πέντε ετών είναι ότι οι αιτήσεις συνταξιοδότησης ξεπερνούν τις 190.000 κάθε χρόνο.

Παρά την αύξηση των συνταξιοδοτήσεων ο προϋπολογισμός καλύπτει –καθ΄υπέρβαση των αρχικών προβλέψεων-  τις αυξημένες δαπάνες για την πληρωμή των νέων συντάξεων. Για παράδειγμα το 2024 η δαπάνη για νέες συντάξεις είχε προϋπολογιστεί στα 500 εκατ. ευρώ αλλά τα τελικά στοιχεία έδειξαν υπέρβαση περίπου κατά 180 εκατ. ευρώ. 

Το πρόβλημα που δημιουργεί η αύξηση των συνταξιοδοτήσεων είναι στη μείωση των αιτήσεων που εκκρεμών στον ΕΦΚΑ οι οποίες έχουν κατέβει μεν σημαντικά αλλά παραμένουν πάνω από τις 15.000. 

Σύμφωνα με την έκθεση "ΑΤΛΑΣ" τον Ιανουάριο του 2025 οι ληξιπρόθεσμες αιτήσεις συνταξιοδότησης αυξήθηκαν στις 15.790 από 15.000 που ήταν τον Δεκέμβριο του 2024 και 15.234 που είχαν διαμορφωθεί τον Νοέμβριο του 2024. 

Στις ληξιπρόθεσμες αιτήσεις περιλαμβάνονται οι συντάξεις που η έκδοση απόφασης καθυστερεί πάνω από 90 μέρες και συνήθως ο χρόνος αναμονής φτάνει στα 2 χρόνια. 

Σε σύγκριση με τις εκκρεμείς αιτήσεις του Ιανουαρίου του 2024 πάντως η μείωση είναι εντυπωσιακή καθώς τον περσινό Ιανουάριο ήταν σε αναμονή 22.890 κύριες συντάξεις και φέτος 15.790.

Την ίδια στιγμή σε αναμονή κάτω από 90 μέρες τον Ιανουάριο ήταν 20.487 αιτήσεις συνταξιοδότησης  από 19.513 που ήταν τον ίδιο μήνα του 2024 και 18.713 τον Ιανουάριο του 2023.

Οι λόγοι της "εξόδου"

Οι λόγοι που οδηγούν τους ασφαλισμένους μαζικά στη σύνταξη, όπως δείχνουν οι αιτήσεις που υποβάλλονται, είναι: 

1.Η επικείμενη αύξηση των ορίων ηλικίας την 1-1-2027. Η "ρήτρα προσδοκίμου" που προβλέπει ο ν. 3863/2010 και ο  ν. 4336/2015 αποτελεί μόνιμη απειλή για τους ασφαλισμένους τα επόμενα χρόνια. 

2.Ο φόβος για αλλαγή επί τα χείρω του θεσμικού πλαισίου για εξαγορά πλασματικού χρόνου (σπουδών, στρατού, τέκνων κ.ά.). 

3. Η δυνατότητα απασχόλησης των συνταξιούχων χωρίς να περικόπτεται η σύνταξή τους αφενός, και με την προσδοκία ότι ο χρόνος της απασχόλησής τους θα επιστρέψει ως μια πρόσθετη και μόνιμη αύξηση της σύνταξης που ήδη λαμβάνουν.