Η "ακτινογραφία" του νομοσχεδίου για τον νέο ΟΣΕ

Του Στάθη Βασιλόπουλου

Πρόσθετες δικλείδες ασφαλείας, λιγότερο δημόσιο με fast track προσλήψεις, αξιολόγηση προσωπικού και παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο της πορείας των τρένων από τους πολίτες είναι μερικές από τις πτυχές του σχεδίου νόμου για το νέο ΟΣΕ, που παρουσιάστηκε χτες στο υπουργικό συμβούλιο. Το σχέδιο νόμου διαρθρώνεται σε τρία κεφάλαια που σχετίζονται με τις νέες δομές στην ασφάλεια του σιδηροδρόμου, την αυστηροποίηση των κυρώσεων για τις παραβάσεις υπαλλήλων και τη νέα εταιρική δομή. 

Στο ζήτημα της ασφάλειας, όπως ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου για την εξειδίκευση των μέτρων του νομοσχεδίου, τα πάντα θα περιστρέφονται γύρω από το ενιαίο Κέντρο Εποπτείας το οποίο θα έχει πλήρη εικόνα και έλεγχο του σιδηροδρομικού δικτύου σε πραγματικό χρόνο στο σύνολο του 24ωρου. 

Το Κέντρο θα εποπτεύει τις τοπικές τηλεδιοικήσεις, το σύστημα ακριβούς γεωεντοπισμού, τα Σταθμαρχεία, την τήρηση του Γενικού Κανονισμού καθώς και το Μητρώο Σιδηροδρομικών Δεδομένων. Το Κέντρο θα καταγράφει ψηφιακά ακίνδυνες παραβιάσεις, σε περίπτωση δυνητικού κινδύνου θα ενημερώνει τηλεδιοικήσεις και μηχανοδηγό ενώ όταν θα διαπιστώνεται άμεσος κίνδυνος θα δίνει την εντολή για ακινητοποίηση της αμαξοστοιχίας. 

Προκειμένου να υπάρχει ακόμα ένα επίπεδο ασφάλειας, "επιστρατεύεται" ο προϊστάμενος της αμαξοστοιχίας σε όλα τα δρομολόγια που κινούνται με 120 χιλιόμετρα και πάνω, θέση η οποία είχε καταργηθεί το 2019. 

Ο ρόλος του θα είναι, μεταξύ άλλων, να παρακολουθεί τις τηλεπικοινωνίες, να ελέγχει την κόπωση ή την αδυναμία του μηχανοδηγού, να επέμβει σε περίπτωση παραβίασης και σύμφωνα με τις προβλέψεις του νομοσχεδίου θα διατηρεί το δικαίωμα να αντικαταστήσει τον μηχανοδηγό. 

Ο κ. Κυρανάκης έκανε αναφορά και στο HEPOS (Hellenic Positioning System), το σύστημα υψηλής ακρίβειας γεωεντοπισμού μέσω του οποίου το στίγμα κάθε συρμού θα μεταδίδεται ανά λίγα δευτερόλεπτα με ακρίβεια έως και 5 εκατοστών και θα συνδέεται με το Κέντρο Εποπτείας. 

Σε αντίθεση με την παραδοσιακή τεχνολογία GPS, το νέο σύστημα επιτρέπει την άμεση παρακολούθηση της ακριβούς θέσης και ταχύτητας κάθε τρένου, καθώς και της γραμμής στην οποία κινείται. Παράλληλα, ειδικός αλγόριθμος ανιχνεύει έγκαιρα τυχόν πορείες σύγκρουσης, ακόμη και αν τα τρένα βρίσκονται σε απόσταση δεκάδων χιλιομέτρων, επιτρέποντας την άμεση ενεργοποίηση των απαραίτητων μηχανισμών αποτροπής. 

Επιπλέον, το νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία εφαρμογής με την ονομασία Railway.gov.gr που θα αποτελεί το νέο Ψηφιακό Μητρώο Σιδηροδρομικών Δεδομένων. Με την πλατφόρμα, ο κάθε πολίτης μπορεί να ελέγχει πού βρίσκονται τα τρένα σε πραγματικό χρόνο. 

Ψυχομετρικά τεστ

Όσον προς το δεύτερο άξονα του νομοσχεδίου, που περιλαμβάνει την αξιολόγηση του προσωπικού, οι διαδικασίες απομακρύνονται από το μοντέλο των θεωρητικών εξετάσεων και όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Κυρανάκης "πάμε σε δοκιμασίες καταλληλότητας κατά την πρόσληψη, καθώς στόχος είναι το προσωπικό που εκτελεί κρίσιμα καθήκοντα να είναι σε μια συνεχή ετοιμότητα". 

Στο πλαίσιο αυτό και σε συνεργασία με τις Υγειονομικές Υπηρεσίες των Ενόπλων Δυνάμεων, θα διεξάγονται πλέον ψυχομετρικές και ιατρικές δοκιμασίες αυστηρών προδιαγραφών για όσους υπηρετούν σε κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας στον σιδηρόδρομο. Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ένα νέο σύστημα κατηγοριοποίησης των παραβάσεων σε υψηλού, μεσαίου και χαμηλού κινδύνου σε περίπτωση παραβιάσεων του Γενικού Κανονισμού από υπαλλήλους κρίσιμων καθηκόντων. 

Για τους υπαλλήλους του ΟΣΕ, ανάλογα με το βαθμό επικινδυνότητας, οι ποινές θα κλιμακώνονται από την υποχρεωτική εκπαίδευση έως την απόλυση.  Όσον αφορά το προσωπικό των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων, σε περίπτωση μη απομάκρυνσης μηχανοδηγού που έχει υποπέσει σε παραβάσεις, θα προβλέπεται η αναστολή της άδειας λειτουργίας της επιχείρησης. 

Ως προς το σκέλος της νέας εταιρικής δομής ο νέος ΟΣΕ μετατρέπεται σε ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία "Ελληνικοί Σιδηρόδρομοι ΑΕ", με το εγχείρημα να "πατά" πάνω στο μοντέλο της ΔΕΗ. Ο αναπληρωτής υπουργός ξεκαθάρισε πως στον νέο ΟΣΕ "δεν θα μπουν ιδιώτες", συμπληρώνοντας πως όταν μιλάμε για μοντέλο ΔΕΗ "εννοούμε τις ευελιξίες που θα έχει η νέα εταιρεία ως προς τη στελέχωση και τις δαπάνες ώστε να τρέξουν πιο γρήγορα τα έργα και να στελεχωθεί με προσωπικό πρώτης γραμμής".  

Να σημειωθεί ότι το νέο νομοσχέδιο ανοίγει το δρόμο ώστε μέσα από την αξιολόγηση, εργαζόμενοι του ΟΣΕ με ‘’μπλοκάκια’’ να προσληφθούν με συμβάσεις αορίστου χρόνου. Με το νέο νόμο θεσπίζεται μεγαλύτερη ευελιξία στις διαδικασίες προσλήψεων εξειδικευμένου προσωπικού, χωρίς τις χρονοβόρες εγκρίσεις και διαδικασίες που ισχύουν στον δημόσιο τομέα.  Παράλληλα, προβλέπεται δυνατότητα μετακινήσεων και αλλαγών εντός της νέας εταιρείας χωρίς τους περιορισμούς του δημοσιοϋπαλληλικού κώδικα, καθώς και η δυνατότητα προσέλκυσης στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα και το εξωτερικό, με ανταγωνιστικότερους μισθούς σε σχέση με το ενιαίο μισθολόγιο

Τι γίνεται με το ελληνικό δημόσιο και την Hellenic Train

Στο μεταξύ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων βρίσκεται η ελληνική κυβέρνηση με την Hellenic Train με επίκεντρο των συζητήσεων να περιστρέφεται γύρω από τις επενδύσεις σε νέα τρένα αλλά και θέματα που σχετίζονται με την συμβατική σχέση μεταξύ των δύο πλευρών. "Είμαστε σε φάση αναδιαπραγμάτευσης με την Hellenic Train, συνολικά για τα θέματα τα οποία αφορούν στη σχέση της εταιρείας με το ελληνικό κράτος, τις υποχρεώσεις που έχει η Hellenic Train απέναντί μας και το αντίστροφο" ανέφερε ο κ. Κυρανάκης συμπληρώνοντας πως το επόμενο διάστημα θα μεταβεί στην Ιταλία προκειμένου να έχει συνάντηση με τον ομόλογό του, αλλά και τη διοίκηση της Hellenic Train.