Πρωτοβουλία για το κυκλοφοριακό της Αττικής

Του Νίκου Ρουσάνογλου

Έτοιμες είναι οι νομοθετικές αλλαγές που προωθεί το Υπ. Υποδομών στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για τις "Πρότυπες Προτάσεις", που εκτιμάται ότι μπορούν να δώσουν λύση στο πρόβλημα της αδυναμίας εξασφάλισης πόρων για την υλοποίηση νέων έργων υποδομής στην Αττική, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το συνεχώς διογκούμενο κυκλοφοριακό πρόβλημα. Οι κατασκευαστικοί όμιλοι πιέζουν επί μήνες, προκειμένου να ενεργοποιηθεί το "εργαλείο" των πρότυπων προτάσεων, βάσει του οποίου, οι ιδιώτες αναλαμβάνουν την τεχνική και μελετητική ωρίμανση συγκεκριμένων έργων που προτείνουν οι ίδιοι, ώστε στη συνέχεια να πραγματοποιηθούν οι σχετικοί διαγωνισμοί.

Ωστόσο, μέχρι πρότινος, το Υπ. Υποδομών εμφανιζόταν αρνητικό στην χρήση του θεσμού, θεωρώντας ότι έπρεπε να γίνουν βελτιώσεις στο θεσμικό πλαίσιο. Φαίνεται πως αυτές έχουν επεξεργαστεί πλέον, καθώς πριν από λίγες ημέρες, παρουσιάστηκαν στο υπουργικό συμβούλιο. Οι αλλαγές είναι κυρίως δύο. Η πρώτη αφορά την σύνθεση των Επιτροπών Αξιολόγησης των προτάσεων, καθώς σήμερα προβλέπεται και η συμμετοχή της πολιτικής ηγεσίας (υπουργού και υφυπουργού). Αυτό θα αλλάξει και πλέον η αξιολόγηση θα γίνεται αποκλειστικά από υπηρεσιακούς παράγοντες, αποκλειστικά με τεχνοκρατικά κριτήρια, ώστε να μην υπάρχει πολιτική πίεση, ή επιρροή. Η δεύτερη αλλαγή προβλέπει την ελαχιστοποίηση της χρηματοδοτικής συμβολής του δημοσίου, κάτι που σημαίνει ότι τα προτεινόμενα έργα θα είναι είτε συμβάσεις παραχώρησης, είτε ΣΔΙΤ, ενώ ο προϋπολογισμός τους θα παραμείνει ως έχει, όντας κατ’ ελάχιστον 200 εκατ. ευρώ.

Ο λόγος που οι πρότυπες προτάσεις θεωρούνται διέξοδος για το κυκλοφοριακό της Αττικής, έγκειται στο ότι δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν άλλα οδικά έργα μέσω του ΕΣΠΑ, ή άλλων κοινοτικών ταμείων, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρξει χρηματοδότηση αποκλειστικά μέσω εθνικών πόρων, όπου ως γνωστόν οι δυνατότητες είναι περιορισμένες.

Τι είναι ο θεσμός των Πρότυπων Προτάσεων;

Οι Πρότυπες Προτάσεις αφορούν σε έργα, που αναλαμβάνει να προτείνει και να ωριμάσει ο ιδιωτικός τομέας. Για τον σκοπό αυτό, θεωρούνται μια πρόσφορη λύση για περιπτώσεις έργων, που είτε δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ευρωπαϊκά κονδύλια (π.χ. οδικά έργα στην Αττική). Με βάση τη διαδικασία, ο ιδιώτης υποβάλλει την Πρότυπη Πρόταση στην σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα. Αυτή αφορά σε έναν φάκελο, όπου περιγράφεται το αντικείμενο της σύμβασης, τεκμηριώνεται αναλυτικά η αξία της προτεινόμενης επένδυσης, ενώ περιλαμβάνεται και μελέτη κόστους-οφέλους. Επίσης, για την υποβολή της πρότυπης πρότασης απαιτείται η καταβολή παραβόλου, υπέρ του Δημοσίου, ύψους ίσου με ποσοστό 1‰ επί της προϋπολογιζόμενης αξίας του έργου. Εφόσον εγκριθεί το έργο, ξεκινά η διαγωνιστική διαδικασία, όπου μπορούν να συμμετέχουν κι άλλες εταιρείες. Βασικά κριτήρια για την αξιολόγηση των προτάσεων του ιδιωτικού τομέα, είναι να αφορούν σε λύσεις που θα μπορούν να ωριμάσουν και να υλοποιηθούν γρήγορα, ενώ η χρηματοδοτική συμβολή του δημοσίου δεν μπορεί να υπερβεί τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο για την εθνική οικονομία.

Ποια έργα έχουν προτείνει οι κατασκευαστικοί όμιλοι;

Η κοινοπραξία των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (36%) -Άκτωρ Παραχωρήσεις (32%) -Άβαξ (32%) έχει καταθέσει μια σημαντική πρόταση, για ένα πακέτο έργων εκτιμώμενου κόστους 1,5 δις ευρώ. Πρόκειται για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού προς Λαύριο, Ραφήνα και από την Περιφερειακή Υμηττού προς την Λεωφόρο Βουλιαγμένης (σήραγγα Ηλιούπολης). Το συγκεκριμένο πακέτο έργων εκτιμάται ότι θα απαιτήσει κεφάλαια 1,5 δις ευρώ, δίνοντας σημαντική "ανάσα" στην πρόσβαση προς τα νότια προάστια, ενισχύοντας παράλληλα την επέκταση του αστικού ιστού προς τα λιμάνια του Λαυρίου και της Ραφήνας, που αναμένεται να αναπτυχθούν σημαντικά (ιδίως του Λαυρίου) τα επόμενα χρόνια. Ειδικά η σήραγγα της Ηλιούπολης θεωρείται κρίσιμο έργο, για να διευκολύνει – στο μέτρο του δυνατού – την πρόσβαση από και προς το Ελληνικό, καθώς θα επιτρέψει την άμεση σύνδεση των βορείων προαστίων με το Ελληνικό.

Μια ακόμα Πρότυπη Πρόταση, που έχει υποβληθεί μόνο από την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, αφορά στην κατασκευή ενός νέου οδικού άξονα, που θα συνδέσει την Ελευσίνα με τα Οινόφυτα, με εκτιμώμενο κόστος 500 εκατ. ευρώ. Το έργο αυτό αποσκοπεί στην ελάφρυνση του κυκλοφοριακού φόρτου στον άξονα της Λ. Κηφισού, που κρίνεται ότι έχει πλέον ξεπεράσει τα όριά του, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται καθημερινά μποτιλιαρίσματα για μεγάλο διάστημα της ημέρας. Στόχος είναι η δημιουργία ενός νέου αυτοκινητόδρομου, που θα συνδέει την Ελευσίνα με τα Οινόφυτα, συνδέοντας το δυτικό τμήμα της Αττικής Οδού και των νότιων οδικών αξόνων της Ελλάδας, με την περιοχή βόρεια των Οινοφύτων, παρακάμπτοντας το οδικό δίκτυο της Αττικής. Με βάση τον σχεδιασμό, άξονας αυτός θα ξεκινά από την περιοχή του Αγ. Λουκά στο Θριάσιο Πεδίο και θα καταλήγει στον ΠΑΘΕ, στην περιοχή των Οινοφύτων, έχοντας μήκος 40 χιλιομέτρων. Ο σχεδιασμός προβλέπει δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, με ανισόπεδους κόμβους και μια σειρά παράπλευρων και κάθετων δρόμων για αποκατάσταση της συνέχειας και της δομής του υφιστάμενου τοπικού οδικού δικτύου.