"Πυρετός" προετοιμασίας για τις φετινές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος

Την επιβεβαίωση στην πράξη της θεσμικής αποστολής και του ρόλου της "Επιστημονικής Φορολογικής Επιτροπής των Φορέων στο Υπ. Οικονομικών" (η οποία συστάθηκε στις αρχές του 2024 με σκοπό τη συνδρομή στην επίλυση ζητημάτων τα οποία άπτονται της φορολογικής πολιτικής, μέσω της συμμετοχής σε  αυτήν εκπροσώπων των Κοινωνικών Φορέων), κατέδειξε ακόμη μια φορά η πρωτοβουλία και το ενδιαφέρον του Υφυπουργού κου Χρίστου Δήμα να πραγματοποιηθεί στο γραφείο του, μία ακόμη ενδιαφέρουσα συζήτηση με μέλη της εν λόγω Επιτροπής, σήμερα Παρασκευή 27 Δεκεμβρίου 2024, αναφέρει σε ενημερωτικό της σημείωμα η Επιτροπή.

Υπενθυμίζεται ότι στην Επιτροπή εκπροσωπούνται ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών (Δ.Σ.Α.), η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε), η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (Ε.Σ.Ε.Ε.), ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (Σ.Ε.Β), η Πανελλήνια Ομοσπονδία Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών (Π.Ο.Φ.Ε.Ε.), ο Λογιστικός Σύλλογος Αθηνών (Λ.Σ.Α.) και άλλοι συνάδελφοι Λ/Φ που είναι μέλη στο ΟΕΕ).

Στην Επιτροπή συμμετέχουν και έμπειρα στελέχη του Υπουργείου, ώστε να υπάρχει άμεση διασύνδεση με τη Διοίκηση.

Σημειώνεται ότι η πρωτοβουλία του Υφυπουργού κου Χρίστου Δήμα σχετικά με την σημασία και περαιτέρω στήριξη της θεσμικής λειτουργίας των επιστημονικών επιτροπών (της ως άνω των φορέων της αγοράς και εκείνης του ΟΕΕ), εστιάζεται στο ενδιαφέρον  αφότου ανέλαβε την αρμοδιότητα της φορολογικής πολιτικής.  Όπως έχει καταγραφεί ο Υφυπουργός ανήκει στους νέους πολιτικούς που υιοθετούν τον ορισμό της πολιτικής ως "τέχνη του εφικτού" και που γνωρίζουν καλά ότι οι όποιες δυσκολίες (ιδίως σε κυβερνητικά χαρτοφυλάκια οικονομίας υψηλής ευθύνης) αμβλύνονται όταν αφουγκράζονται και διαβουλεύονται  με το ίδιο το επιχειρείν και τους θεσμικούς εκπροσώπους του, ως δίαυλος αποτελεσματικής και αμφίδρομης θεσμικής συνεργασίας. Αναμφισβήτητα μεταξύ των οποίων, στην πρώτη γραμμή βρίσκεται ο επιστημονικός κλάδος των Λογιστών- Φοροτεχνικών, που ο νομοθέτης όρισε τον ρόλο του ως "κοινωνικό θεματοφύλακα του δημόσιου συμφέροντος και του επιχειρείν"  και "καθ΄ ύλην αρμόδιο για την ορθή εφαρμογή των εκάστοτε φορολογικών διατάξεων".

Τα θέματα της συνάντησης

Πέρα και πάνω από την εθιμοτυπική άποψη των ημερών (και αποχαιρετισμού του 2024) η ατζέντα της επίσκεψης είχε επισημάνσεις αλλά και ανασκόπηση των πεπραγμένων της Επιστημονικής  Φορολογικής Επιτροπής των Κοινωνικών Φορέων  καθώς και αναφορές στον σχεδιασμό των θεμάτων για το 2025. Κυρίως όμως είχε επισημάνσεις στην τρέχουσα επικαιρότητα που καταγράφει τις όσες εκκρεμότητες από τη λίστα των προβλημάτων του κλάδου, που έχει στα χέρια της η φορολογική διοίκηση και τα αρμόδια υπουργεία.

"Πυρετός" προετοιμασίας για τις φετινές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος:

Ένα από τα σημαντικά ζητήματα στα οποία εστιάστηκε ο διάλογος και μας  εξιστόρησε ο κος Δήμας (στο διάστημα από την προηγούμενη σύσκεψη με την Επιτροπή) ήταν οι πρωτοβουλίες της ηγεσίας του  Υπουργείου Οικονομικών, σε συνεργασία με τον Διοικητή της ΑΑΔΕ, αμέσως μετά την ψήφιση των διατάξεων για τις ετήσιες φορολογικές δηλώσεις εισοδήματος. Και αυτό αποκόμισε η Επιτροπή. Δηλαδή, με  τον Υφυπουργό να πρωτοστατεί στις ενέργειες προετοιμασίας, το επιτελείο των συνεργατών του εργάζεται πυρετωδώς πάνω στο πλάνο που θα δούμε πιο κάτω, από πρώτο χέρι, με τα όσα μας ενημέρωσε ο κος Δήμας.

Δεν λησμονούμε ότι το πλέον  επίμαχο διαχρονικό ζήτημα των φορολογικών δηλώσεων φυσικών και νομικών προσώπων δεν έλειψε και φέτος, καθώς ήταν εγκλωβισμένο στην πολύχρονη παθογένεια με κυρίαρχη αιτία το νομοθετικό κενό ενός αυστηρού χρονοδιαγράμματος έναρξης και λήξης, αλλά και στην πολυσυζητημένη  αβελτηρία από την απαράδεκτη και διαιωνιζόμενη πρακτική των δημοσίων φορέων να μη στέλνουν εγκαίρως τα στοιχεία εισοδημάτων και φόρων προκειμένου να προσυμπληρώνονται  στα έντυπα των δηλώσεων από την ΑΑΔΕ.

Ο Υφυπουργός υπογράμμισε ότι "από τον Νοέμβριο κάναμε απανωτές και επίμονες ενημερωτικές δράσεις, με διασκέψεις με όλα τα υπουργεία, για να καταστήσουμε σαφές από πριν τι θα νομοθετούσαμε και τι νομοθετήσαμε σχετικά με τη σημασία της νέας διαδικασίας προετοιμασίας και υποβολής των φορολογικών δηλώσεων και του αυστηρού πλαισίου προθεσμιών αποστολής στοιχείων από τους φορείς του δημοσίου προς την Φορολογική Διοίκηση. Και βέβαια όσον αφορά τα διοικητικά πρόστιμα που θα επιβάλλονται προσωπικά στους εκπροσώπους των φορέων του δημοσίου και των εποπτευόμενων υπηρεσιών, αφενός  για τη μη εγγραφή τους στο νέο μητρώο υπόχρεων και αφετέρου για την μη έγκαιρη, ή ελλιπή αποστολή των στοιχείων εισοδημάτων.

Μεταξύ των ενεργειών αυτών, ήταν  η τηλεδιάσκεψη με όλα τα υπουργεία που εποπτεύουν τους φορείς και τους υπόχρεους αποστολής στοιχείων (ΕΦΚΑ, ΗΔΙΚΑ, ΔΥΠΑ, ΟΠΕΚΕΠΕ, ΟΠΕΚΑ, ΚΕΔΕ, κλπ), η οποία βιντεοσκοπήθηκε.

Επίσης  πέρα από  το help desk που έχει δημιουργήσει η ΑΑΔΕ προκειμένου για την τηλεφωνική και ηλεκτρονική εξυπηρέτηση των υπόχρεων φορέων του δημοσίου, έχουμε αποστείλει στα υπουργεία ενημερωτικό υλικό και οδηγίες, ώστε με εγκυκλίους και με συστάσεις να ενημερωθούν όλοι οι εποπτευόμενοι φορείς και οι αρμόδιες υπηρεσίες τους  για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις. Είμαστε σε στενή συνεργασία μαζί τους, ούτως ώστε να παρακολουθούμε την εγγραφή τους στο μητρώο και την πρόοδο της διαδικασίας αποστολής των στοιχείων, για να εξασφαλίσουμε την ορθή προετοιμασία των φορολογικών δηλώσεων".

Επίσης αναφέρθηκε η συζήτηση στις δύο αποφάσεις που εκδόθηκαν έγκαιρα (Α. 1179/11.12.2024 για την αποστολή βεβαιώσεων εισοδημάτων 2024 και της απόφασης Α.1181/12.12.2024 για το Ηλεκτρονικό Μητρώο του άρθρου 15Α του ν. 5104/2024 (Α' 58) - επιβολή των προστίμων.

Από την πλευρά της επιτροπής μίλησαν όλοι οι παριστάμενοι και οι τρείς έγκριτοι νομικοί (φορολογικού δικαίου) που συμμετέχουν. Στην συζήτηση παρίσταντο και μας βοήθησαν, ο οικονομικός σύμβουλος του Υφυπουργού και συνάδελφος Λ/Φ  Τάσος Λυμπερίου και το υπηρεσιακό στέλεχος και γνωστή στον κλάδο από τα αξιόλογα φορολογικά σεμινάρια κα Βίκυ Γιοβά.

Εν περιλήψει ο διάλογος με τον υφυπουργό εξελίχθηκε στη συνέχεια με τα επίσης σημαντικά ζητήματα του κλάδου των Λ/Φ, (παρότι δεν είναι δικής του αρμοδιότητας):

- Ιδίως των τελευταίων ημερών, όπου μία νέα απρόσμενη και ανυπαίτια ταλαιπωρία των Λογιστών έχει να κάνει με ορισμένα τεχνικά προβλήματα της έναρξης λειτουργίας της διαβίβασης των δεδομένων εσόδων λιανικής που έχουν εκδοθεί από την 01.11.2024 ή θα εκδοθούν εφεξής, με χρήση ΦΗΜ, στην πλατφόρμα myDATA διαμέσου του πληροφοριακού συστήματος των ΦΗΜ (esend). Ζήτημα για το οποίο η ΑΑΔΕ στις 20 Δεκεμβρίου εξέδωσε σχετικές οδηγίες χειρισμού διασύνδεσης esend – myDATA   για την επίλυση του προβλήματος και "διόρθωσης των σχετικών δεδομένων". Επειδή η κατάσταση αυτή λόγω των αποκλίσεων και των "Δυσχερειών  Συσχέτισης", προκαλεί σοβαρές δυσκολίες στις επιχειρήσεις και στους λογιστές στην ομαλή υποβολή του ΦΠΑ Νοεμβρίου, (που συμμερίζεται άλλωστε η σχετική απόφαση Α. 1020/06.02.2024),  ετέθη στον Υφυπουργό η αρχική θέση της επιτροπής (Φεβρουάριος 2024) αλλά και του ΟΕΕ και της ΠΟΦΕΕ για το ζήτημα του μη κλειδώματος του ΦΠΑ, για όλο το 2024,  έως ότου  λυθούν όλα τα σχετικά προβλήματα και βεβαίως χωρίς πρόστιμα και επι πλέον, μπήκε και θέμα παράτασης, καθώς στην προκειμένη περίπτωση δεν ευθύνονται ούτε οι λογιστές ούτε και οι επιχειρήσεις.

- Ασθένεια λογιστή – φοροτεχνικού: Τέθηκε το ζήτημα γιατί καθυστερεί τόσο πολύ η έκδοση της Κ.Υ.Α για την ασθένεια του λογιστή, και με δεδομένο το νέο ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα υποβολής των δηλώσεων θεωρείται ότι είναι επιτακτική ανάγκη να εκδοθεί η σχετική Κ.Υ.Α που προβλέπει το άρθρο 67 του Ν. 5042/2023,  έτσι ώστε να γνωρίζουμε όλες τις λεπτομέρειες της λειτουργίας του νέου πλαισίου υποβολής.

Ο κος Δήμας επιβεβαίωσε ότι όντως  για την εξειδίκευση των λεπτομερειών εφαρμογής,  ο νόμος προβλέπει κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και του Διοικητή της ΑΑΔΕ και ότι ήδη βρίσκεται στο γραφείο του Υπουργού κου Χατζηδάκη και αναμένεται να υπογραφεί .

- Κανονισμός των υποχρεώσεων των λογιστών – φοροτεχνικών, που προβλέπονται από τον Ν. 4557/2018 για την "Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας".

Αν προχωρεί το ζήτημα που έχει ζητήσει αρμοδίως και το ΟΕΕ και σε ποιο στάδιο βρίσκεται η διάταξη και της άσκησης του πειθαρχικού ελέγχου και της επιβολής των σχετικών κυρώσεων από τον ΟΕΕ, ως ο δημόσιος φορέας που εποπτεύει το επάγγελμα του λογιστή – φοροτεχνικού. Θυμίσαμε στον κο Δήμα  ότι για την επίλυση του θέματος υπήρχε δέσμευση από τον προκάτοχό του.

- Πρόστιμα: Γενικά για τα πρόστιμα υπενθυμίσαμε στον Υφυπουργό τις θέσεις και τις προτάσεις της επιτροπής κατά τη συζήτηση της αναδιαμόρφωσης και εκσυγχρονισμού του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 5104/2024) για τη μη επιβολή προστίμου "εφόσον από την παράβαση δεν προκύπτει απώλεια φόρου". 

Ειδικότερα για διαδικαστικές παραβάσεις, όταν το ποσό του προστίμου είναι υψηλότερο από τον φόρο που προκύπτει.  Η Επιτροπή στο αναλυτικό υπόμνημα, έχει προτείνει να γίνει το ίδιο με τη διάταξη που ψηφίστηκε το 2023, όπου δεν επιβάλλεται πλέον πρόστιμο στις εκπρόθεσμες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος (αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις με φόρο έως 100,00 ευρώ) και σε όλες τις άλλες περιπτώσεις αρχικών ή τροποποιητικών δηλώσεων φόρων και τελών (τέλος ανθεκτικότητας, δηλώσεις παρακρατούμενων φόρων ΦΜΥ, κ.λπ) με μικροποσά προς καταβολή.

Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών έχει διαμορφώσει νομολογία που ακυρώνει αυτά τα πρόστιμα κατ’ επίκληση της αρχής της χρηστής διοίκησης καθώς και κατ’ αναλογική εφαρμογή διατάξεων του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος και του Κώδικα Φ.Π.Α. Η πάγια αντιμετώπιση αυτών των περιπτώσεων από τη Δ.Ε.Δ. έχει βρει απήχηση στους φορολογουμένους και απηχεί δικαιοκρατικές αντιλήψεις. Ωστόσο, η νομική βάση δεν είναι απολύτως σαφής και επιπλέον, τα όργανα της Φορολογικής Διοίκησης εξακολουθούν να επιβάλλουν αυτά τα πρόστιμα και αναγκάζουν τον φορολογούμενο να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή, προκειμένου να ακυρωθούν από τη Δ.Ε.Δ.

- Το ζήτημα που έχει προκύψει μετά την κατάργηση των εφοριών της Αττικής, όπου έχει συσσωρευθεί μεγάλος όγκος αιτημάτων στο ΚΕΦΟΔΕ με αποτέλεσμα το διάστημα για την διεκπεραίωση ορισμένων αιτημάτων να ξεπερνάει τους 5 μήνες και σε μερικές περιπτώσεις πολύ περισσότερο.

Ο Υφυπουργός αναφέρθηκε στον σχεδιασμό με την ΑΑΔΕ,  για την επίλυση του θέματος.

Φορολογικές δηλώσεις:

α) Συζητήθηκε και ζητήθηκε να εκδοθούν έγκαιρα οι απαραίτητες υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι του Διοικητή της ΑΑΔΕ.

β) Ζητήθηκε να υπάρξει χρόνος που το σύστημα θα λειτουργήσει πιλοτικά ώστε να διαπιστωθεί ότι είναι λειτουργικό.

γ) Τέθηκε το ζήτημα  διαφοροποίησης της έκπτωσης ανάλογα με την ημερομηνία υποβολής και τα προβλήματα που δημιουργεί.

Επι του θέματος των δηλώσεων ο Υφυπουργός δεν έκρυψε την αγωνία για την ομαλή εξέλιξη του νέου εγχειρήματος με τις σημαντικές αλλαγές (σημείωσε μάλιστα ότι "υιοθετήθηκαν οι απόψεις του κλάδου σας μέσω  ΟΕΕ, αλλά σημαντική δουλειά  κάνατε και σεις ως επιτροπή"). Τόνισε την ανάγκη να προβλέψουμε όλοι οι εμπλεκόμενοι και να δράσουμε συλλογικά ώστε να πετύχουμε και τα όποια προβλήματα να τα δούμε και να τα διορθώσουμε εγκαίρως.

Ένα θέμα που επίσης συζητήθηκε αφορά πολλά ερωτήματα που δέχεται η Επιτροπή για το ποια ακριβώς  ΝΠΔΔ, ή οργανισμοί θα εγγραφούν στο ηλεκτρονικό μητρώο υπόχρεων και ευθυνόμενων προσώπων που εγγράφονται στο Μητρώο.

Για το θέμα αυτό, όπως μας ενημέρωσε η κα Γιοβά, υπόχρεοι σε εγγραφή στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Υπόχρεων Υποβολής Ετήσιου Αρχείου Εισοδημάτων είναι οι φορείς του δημοσίου τομέα, όπως αυτός ορίζεται στην περ. α' της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α' 143), οι οποίοι διαβιβάζουν στην ΑΑΔΕ στοιχεία εισοδημάτων (αποδοχές από μισθωτή εργασία και συντάξεις, επιδόματα και λοιπές παροχές, αμοιβές από επιχειρηματική δραστηριότητα, εισοδήματα από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα, καθώς και λοιπά καταβαλλόμενα ποσά που δεν αποτελούν εισόδημα, για τη διασταύρωση και προσυμπλήρωση στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος με μορφή του ηλεκτρονικού ετήσιου αρχείου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση Α. 1179/11.12.2024 του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε

Τέλος, στη συζήτηση με τον κο Δήμα κατέστη σαφές ότι πολλά από τα θέματα που ορίζει η υπουργική απόφαση της σύστασης και λειτουργίας της Επιτροπής, ανήκουν στην αρμοδιότητα του Διοικητή της ΑΑΔΕ. Όπως "η επίλυση ερμηνευτικών και άλλων ζητημάτων τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην εύρυθμη λειτουργία των διαφόρων ηλεκτρονικών εφαρμογών με τη βοήθεια λογιστή φοροτεχνικού, αναφορικά με όλες τις δηλωτικές υποχρεώσεις των φορολογουμένων". 

Και ένας λόγος που θα ζητήσει η Επιτροπή με την θεσμική ιδιότητα που της παρέχει η υπ. απόφαση, συνάντηση  με τον κο Γιώργο Πιτσιλή είναι και αυτός, προκειμένου να ασκήσει τα καθήκοντα της, "ως Διαρκής Επιτροπή Παρατηρητηρίου Φορέων, μέσω της συμμετοχής σε αυτή εξουσιοδοτημένων εκπροσώπων των κοινωνικών φορέων". 

Με το εξαιρετικά καλό κλίμα (και λόγω των ημερών άλλωστε), έκλεισε μια ουσιαστική θεσμική συζήτηση και όλοι μας ανταλλάξαμε ευχές με τον κο  Υφυπουργό και βεβαίως δέχθηκε τις ευχαριστίες μας, για τη στήριξη της θεσμικής λειτουργίας των επιστημονικών επιτροπών, που εστιάζεται στο ενδιαφέρον του να αφουγκράζεται και να διαβουλεύεται  με το ίδιο το επιχειρείν και τους θεσμικούς εκπροσώπους του.