Λεωφορεία φυσικού αερίου: Πως φτάσαμε στις δύο τροποποιημένες συμβάσεις με αυξημένο τίμημα

Της Ματίνας Χαρκοφτάκη 

Με νέα δεδομένα εξελίσσεται το μεγάλο έργο για την προμήθεια λεωφορείων τελευταίας τεχνολογίας, τα οποία κατευθύνονται για τον εκσυγχρονισμό του γηρασμένου στόλου των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας.

Ειδικότερα, οι δύο αρχικές συμβάσεις, οι οποίες υπογράφτηκαν ανάμεσα στο υπουργείο μεταφορών υπό τον Χρήστο Σταϊκούρα και τους αναδόχους των αντίστοιχων τμημάτων του διαγωνισμού, τροποποιήθηκαν στη συνέχεια με την αλλαγή να έγκειται στο τίμημα, το οποίο αναθεωρήθηκε προς τα πάνω. Η αρχή έγινε όταν το υπουργείο έκανε αποδεκτό το αίτημα της Iveco France, που υποβλήθηκε τον περασμένο Μάρτιο και με το οποίο ζητούσε την αναπροσαρμογή προς τα πάνω κατά 9% του συνολικού τιμήματος για την προμήθεια 100 αρθρωτών αστικών οχημάτων 18 μέτρων, συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG). Έτσι, το αρχικό κόστος των 47,7 εκατ. ευρώ αυξήθηκε στα 52 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ) ενώ μετά την έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο, η τροποποιημένη σύμβαση υπογράφτηκε πριν από μερικές μέρες. 

Μετά την Iveco, ακολούθησε η Industria Italiana Autobus, η οποία, επίσης κατέθεσε αίτημα για αναπροσαρμογή προς τα πάνω του αρχικού τιμήματος, το οποίο προβλεπόταν στην ήδη υπογεγραμμένη σύμβαση, κάτι που έγινε αποδεκτό από το υπουργείο. Συγκεκριμένα, μετά την τροποποίηση το συνολικό κόστος για το ελληνικό δημόσιο αυξήθηκε κατά 16%, φθάνοντας στα 74,78 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) για την προμήθεια 200 καινούργιων 12μετρων λεωφορείων συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG).  του παρόντος, βρισκόμαστε εν αναμονή της υπογραφής της τροποποιημένης σύμβασης, η οποία δεν πρόκειται να αργήσει. Στόχος είναι τα εν λόγω 300 οχήματα να ενταχθούν σταδιακά στον στόλο της ΟΣΥ, ώστε να κυκλοφορούν όλα στους δρόμους της Αθήνας μέχρι το τέλος του 2025. 

Οι λόγοι της ανατίμησης 

Και στις δύο περιπτώσεις, οι λόγοι της ανατίμησης, σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου μεταφορών έγκεινται στις μεταβολές, που μεσολάβησαν και συντελέστηκαν στην παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία από την ημερομηνία προκήρυξης του διαγωνισμού τον Οκτώβριο του 2021 μέχρι την ανακήρυξη αναδόχου στο συγκεκριμένο τμήμα στις αρχές του 2023 και τις τελικές υπογραφές ένα χρόνο μετά. Η άνοδος του κόστους σε πρώτες ύλες, ενέργεια και εργατικά χέρια και γενικότερα η κρίση που διήλθαν οι κατασκευαστές οχημάτων το προηγούμενο διάστημα σε συνδυασμό με τις σημαντικές καθυστερήσεις για την κατακύρωση των δύο συγκεκριμένων τμημάτων οδήγησαν Iveco και IIA να αιτηθούν αναπροσαρμογή. 

Σε ό,τι αφορά την IIA, παραμένει ερωτηματικό εάν οι αναταραχές που αντιμετωπίζει στο εσωτερικό της, επηρεάσουν το χρόνο παράδοσης των λεωφορείων προς την χώρα μας. Να σημειωθεί ότι ο ιταλικός κατασκευαστής οχημάτων ε εργοστάσια στη Μπολόνια και το Φλουμέρι, διανύει μια περίοδο κρίσης μετά την εξαγορά της από τη Seri Industrial τον περασμένο Ιούνιο. Το deal έχει προκαλέσει ανησυχία στην πολιτική ηγεσία και τα εργατικά συνδικάτα της γειτονικής χώρας καθώς τον Αύγουστο, η νέα ιδιοκτησία έκανε γνωστή την πρόθεσή της να βάλει λουκέτο στο εργοστάσιο της Μπολόνια, σχέδιο το οποίο πυροδότησε απεργίες και οδήγησε σε παρέμβαση της ιταλικής κυβέρνησης, κάνοντας τη διοίκηση της IIA να αναστείλει το πλάνο της και να επαναλάβει τη δέσμευση της για διατήρηση της λειτουργικής συνέχειας των δύο εργοστασίων.

Θυμίζουμε ότι τον Ιούνιο του 2024 ανακοινώθηκε επίσημα ότι η Seri Industrial, υπό τη διοίκηση του Βιτόριο Τσιβιτίλο, απέκτησε το 98% των μετοχών της IIA, καθιστώντας την κύριο μέτοχο της εταιρείας. Μέχρι τότε, η IIA ανήκε στις κρατικές εταιρείες Invitalia (43%) και Leonardo (29%), ενώ στο μετοχικό κεφάλαιο συμμετείχε και ο τουρκικός κατασκευαστής Karsan με 28%.