Απόφαση - βόμβα του ΣτΕ τινάζει στον αέρα αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 17:10

Του Παναγιώτη Στάθη 

Στον αέρα τινάζει τη νομιμότητα αποφάσεων της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η κρίση του Συμβουλίου Επικρατείας, για τον ικανό χρόνο έκδοσης των αποφάσεών της αφού,  όπως επισημαίνεται, παραβιάζονται συστηματικά τα χρονικά περιθώρια που δίνουν οι νόμοι, με αποτέλεσμα να καθίστανται ευάλωτες οι αποφάσεις της.  Η απόφαση αυτή είναι εξαιρετικά επίκαιρη με αφορμή την  πρόσφατη επιβολή προστίμου στην Ελληνική Ζυθοποιία, για μια έρευνα που ξεκίνησε το 2001 και κορυφώθηκε το 2006 ενώ χρειάστηκαν 17 μήνες για να καθαρογραφεί η απόφαση. Επίσης, όπως αναφέρεται, σχετική καθυστέρηση επιδείχθηκε και στην υπόθεση των ξενόγλωσσων βιβλίων για την οποία μάλιστα ήδη η δικαιοσύνη (και πριν εκδοθεί η συγκεκριμένη απόφαση του ΣτΕ) έχει αποφανθεί πως υπήρξε αδικαιολόγητη καθυστέρηση αφού η απόφαση εκδόθηκε μετά από 72 μήνες.  Χαρακτηριστικό δε είναι πως η καθυστέρηση αυτή (γενικώς) κατά το ΣτΕ συνιστά "παράλειψη οφειλομένης ενεργείας της Επιτροπής Ανταγωνισμού".

Οι νόμοι και η απόφαση 

Όπως επισημαίνει ο Γ. Φλωράς, μέλος στο ΔΣ του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, τα προβλήματα αυτά είχαν επισημανθεί πολλάκις και ο χρόνος που χρειάζεται η ελληνική Επιτροπή ξεπερνάει κατά πολύ τον μέσο όρο των αναλόγων Επιτροπών στην Ευρώπη. 

Συγκεκριμένα δε: 

- Στο άρθρο 24 του Ν. 703/77 (που όριζε τις ευθύνες της Επιτροπής Ανταγωνισμού έως το 2011) οριζόταν στην παράγραφο 4 ότι "Η Επιτροπή Ανταγωνισμού υποχρεούται να εκδώσει απόφαση μέσα σε έξι (6) μήνες από την ημερομηνία υποβολής της καταγγελίας ή του αιτήματος του Υπουργού Ανάπτυξης" και ότι "σε εξαιρετικές περιπτώσεις και όταν η υπόθεση χρήζει περαιτέρω έρευνας, η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί να παρατείνει την προθεσμία αυτή, το ανώτερο, μέχρι δύο (2) μήνες."

- Με το νέο νόμο  και συγκεκριμένα το άρθρο 15, παρ. 5 του Ν3959/2011 ορίζεται όπως: "Κάθε απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού λαμβάνεται μέσα σε δώδεκα μήνες από την ανάθεση της σχετικής υπόθεσης στον Εισηγητή…. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ή όταν η υπόθεση χρήζει περαιτέρω έρευνας, η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί να παρατείνει την προθεσμία αυτή, το ανώτερο, μέχρι δύο μήνες."
 
Τα δεδομένα αυτά επιτείνονται πλέον με την νομολογία του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, το οποίο με την υπ΄ αριθμόν  2660/2015 απόφασή του δικαιώνει δικηγόρο που είχε προσφύγει γιατί καθυστερούσε να εκδώσει απόφαση για υπόθεσή του.

Το σκεπτικό 

Το ΣτΕ επικύρωσε την απόφαση του Διοικητικού Εφετείου, ισχυριζόμενο τα ακόλουθα:

"6. Επειδή, όπως συνάγεται από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων, η Επιτροπή Ανταγωνισμού, ως εκ της φύσεως και του έργου της, έχει ευρεία ευχέρεια να καθορίζει την προτεραιότητα των υποθέσεων που εκκρεμούν ενώπιόν της και να διαθέτει για κάθε μια το χρόνο που εκτιμά αναγκαίο. Την ευχέρειά της όμως αυτή, λόγω της ιδιαίτερης σημασίας της, οφείλει να την ασκεί με τρόπο συστηματικό και διαφανή, αξιολογώντας και συγκρίνοντας προς τούτο τις εκκρεμείς υποθέσεις βάσει πρόσφορων κριτηρίων, αναγομένων στη σοβαρότητα, την πολυπλοκότητα, τον επείγοντα χαρακτήρα τους κ.λπ. Εν όψει αυτών, η ανωτέρω διάταξη του άρθρου 24 παρ. 4 του ν. 703/1977, κατά την οποία η Επιτροπή "υποχρεούται να εκδώσει απόφαση" μέσα σε ορισμένη προθεσμία από την υποβολή τής σχετικής καταγγελίας, ναι μεν δεν καθιερώνει την προθεσμία αυτή ως αποκλειστική για την έκδοση οριστικής αποφάσεως επί της οικείας υποθέσεως ούτε καθιστά μετά ταύτα την Επιτροπή κατά χρόνο αναρμόδια, σύμφωνα, άλλωστε, και με τη γενική αρχή περί του ενδεικτικού, κατ’ αρχήν, χαρακτήρα των προθεσμιών που τάσσονται από το νόμο προς τη Διοίκηση,  έχει όμως την έννοια η εν λόγω διάταξη, εν όψει και της χαρακτηριστικής αυστηρότητας στη διατύπωσή της (εξάμηνη προθεσμία δυνάμενη να παραταθεί "σε εξαιρετικές περιπτώσεις και όταν η υπόθεση χρήζει περαιτέρω έρευνας […] το ανώτερο μέχρι δύο μήνες"), ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού οφείλει σε κάθε περίπτωση να τοποθετηθεί επί της συγκεκριμένης καταγγελίας μέσα στις πιο πάνω προθεσμίες: Είτε εκφέροντας οριστική κρίση, είτε παραγγέλλοντας, με προδικαστική απόφαση, περαιτέρω έρευνα ή συμπλήρωση στοιχείων, είτε, εφ’ όσον δεν είναι ώριμη να αποφανθεί επί της ουσίας, εκδίδοντας, πάντως, και στην περίπτωση αυτή, εμπροθέσμως πράξη και καθορίζοντας αιτιολογημένα, κατά τα προεκτεθέντα, τα της προτεραιότητας και της πορείας της υποθέσεως ενώπιόν της. Στην αντίθετη περίπτωση, με την άπρακτη παρέλευση των πιο πάνω προθεσμιών, στοιχειοθετείται, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, παράλειψη οφειλομένης ενεργείας της, προσβλητή επί ακυρώσει με προσφυγή ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού εφετείου."

Η καθυστέρηση στα ξενόγλωσσα βιβλία  

Όπως αναφέρει ο κ. Φλωράς, σύμφωνα με την αμετάκλητη, πλέον, απόφαση της Δικαιοσύνης, η Επιτροπή Ανταγωνισμού χρειάστηκε 76 μήνες για να βγάλει απόφαση επί καταγγελίας, στην υπόθεση με τα ξενόγλωσσα βιβλία. Η Δικαιοσύνη, χωρίς να έχει μεσολαβήσει η ανωτέρω απόφαση του ΣτΕ (που πλέον καθόρισε την Νομολογία) είχε αποφανθεί ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού είχε καθυστερήσει 34 μήνες αδικαιολόγητα, θεωρώντας ότι οι 42 μήνες ήταν "εύλογος χρόνος". Η νέα απόφαση του ΣτΕ ανατρέπει τα δεδομένα, αφού πλέον, η καθυστέρηση ξεπερνάει τα 5 χρόνια. Η απόφαση του ΣτΕ 2660/2015 δημιουργεί σοβαρά ζητήματα αναφορικά με σειρά καταγγελιών που έχουν γίνει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού και οι οποίες καθυστερούν ή καθυστέρησαν σημαντικά για να έλθουν εις πέρας. Σύμφωνα με το ΣτΕ, σε κάθε τέτοια περίπτωση, υπάρχει "παράλειψη οφειλομένης ενεργείας της Επιτροπής Ανταγωνισμού".  

"Νόμιμες όλες οι αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού" 

Την νομιμότητα όλων των αποφάσεων της Επιτροπής Ανταγωνισμού , επισημαίνουν κύκλοι της Επιτροπής σχολιάζοντας την απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας σχετικά με το χρονοδιάγραμμα της έκδοσης αποφάσεων και όσα  αναφέρονται για τυχόν καθυστερήσεις σε αυτές. 

Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι συγκεκριμένες πηγές: "Η υπ’ αριθ. 2660/2015 απόφαση του ΣτΕ, αφορά το απώτερο παρελθόν και ερμηνεύει ειδική διάταξη του προϊσχύσαντος νομικού καθεστώτος (ν. 703/77) και ως εκ τούτου  δεν προκαλεί καμία απολύτως ανησυχία για τις εκκρεμείς ενώπιον της Επιτροπής υποθέσεις αλλά και τη νομιμότητα των αποφάσεων που έχει εκδώσει η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Αντιθέτως, η απόφαση αυτή αναγνωρίζει ότι η Επιτροπή έχει – ως εκ της φύσης και του έργου της – ευρεία διακριτική ευχέρεια για τον καθορισμό προτεραιοτήτων ως προς τη διερεύνηση υποθέσεων, ενώ θωρακίζει και όλες τις σχετικές με το σύστημα προτεραιοποίησης διαδικασίες που εφαρμόζει ήδη η Επιτροπή μετά τη θέση σε ισχύ του ν. 3959/2011."