Κρίση στη Μαδαγασκάρη: Στρατιώτες ενώνονται με διαδηλωτές στην πρωτεύουσα

Στρατιώτες ενώθηκαν χθες Σάββατο με χιλιάδες διαδηλωτές στους δρόμους της Ανταναναρίβο, της πρωτεύουσας της Μαδαγασκάρης, καλώντας τις δυνάμεις ασφαλείας να "παρακούσουν" αν λάβουν "διαταγές να ανοίξουν πυρ" εναντίον του πληθυσμού και καταδικάζοντας την πρόσφατη αιματηρή καταστολή.

Η χθεσινή κινητοποίηση στην Ανταναναρίβο ήταν από τις μεγαλύτερες μετά το ξέσπασμα της συνεχιζόμενης κρίσης στη χώρα, την 25η Σεπτεμβρίου, όταν το κίνημα Gen Z κάλεσε τον κόσμο να βγει στον δρόμο και να διαμαρτυρηθεί για τις ασταμάτητες διακοπές της υδροδότησης και της ηλεκτροδότησης — κινητοποίηση η οποία μεταμορφώθηκε σε αμφισβήτηση της πολιτικής εξουσίας, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Άντρι Ρατζολίνα.

Χθες βράδυ, ο νέος πρωθυπουργός Ρουφέν Ζαφισάμπο διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση είναι "έτοιμη" να "ακούσει όλες τα δυνάμεις: τους νέους, τα συνδικάτα και τον στρατό".

Όμως "η Μαδαγασκάρη δεν θα μπορέσει να αντέξει άλλες κρίσεις αν αυτός ο διχασμός ανάμεσα τους πολίτες εξακολουθήσει", πρόσθεσε ο στρατηγός Ζαφισάμπο κατά τη διάρκεια σύντομης, μαγνητοσκοπημένης δήλωσής του.

Από την πλευρά της η προεδρία έδωσε στη δημοσιότητα ανακοίνωση με την οποία διαβεβαιώνει πως ο αρχηγός του κράτους "παραμένει στη χώρα" και "συνεχίζει να διαχειρίζεται τις εθνικές υποθέσεις".

Η αστυνομία έκανε χθες χρήση δακρυγόνων και χειροβομβίδων κρότου - λάμψης για να διαλύσει χιλιάδες διαδηλωτές στην πρωτεύουσα.

Μέρος των αστυνομικών αποχώρησε όταν μέλη των ενόπλων δυνάμεων μπήκαν στην πόλη με στρατιωτικά οχήματα, κάποια με τη σημαία της χώρας, κι ενώθηκαν με το πλήθος στον δρόμο, καθώς διαδηλωτές τους επευφημούσαν και φώναζαν "ευχαριστούμε", διαπίστωσε ομάδα του Γαλλικού Πρακτορείου.

"Είμαστε άοπλοι. Προσπαθούμε να αμυνθούμε ρίχνοντας πέτρες όταν εκτοξεύουν δακρυγόνα εναντίον μας. Και τώρα αισθανόμαστε μεγάλη υπερηφάνεια", είπε η Λούσι, 24 ετών.

Η αποχώρηση της αστυνομίας επέτρεψε στο πλήθος να συγκεντρωθεί στην πλατεία της 13ης Μαΐου, μπροστά στο δημαρχείο της πρωτεύουσας.

Επιτόπου, ο συνταγματάρχης Μάικλ Ραντριανιρίνα, του CAPSAT, μονάδας αρμόδιες για διοικητικές και τεχνικές υπηρεσίες του μαλγασικού στρατού, είπε στο AFP ότι αστυνομικοί πυροβόλησαν εναντίον στρατιωτικών, με αποτέλεσμα στρατιώτης να σκοτωθεί και δημοσιογράφος να τραυματιστεί.

"Σε όλους όσοι έστειλαν εδώ τους χωροφύλακες, εκκινώντας από τον αρχηγό της χωροφυλακής, τον πρωθυπουργό, τον πρόεδρο (...) Πρέπει να εγκαταλείψουν την εξουσία", τόνισε ο αξιωματικός.

Σύμφωνα με μαλγασικά μέσα ενημέρωσης, οι υπηρεσίες άμεσης βοήθειας έκαναν λόγο για δυο νεκρούς και 26 τραυματίες χθες.

Δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου άκουσαν πυροβολισμούς κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης. Πυρά και εκρήξεις συνέχιζαν να ακούγονται στο κέντρο της πρωτεύουσας αφού έπεσε η νύχτα.

Προτού βγουν από τη βάση τους, στο προάστιο Σοανιεράνα, στην περιφέρεια της πρωτεύουσας, στρατιωτικοί της CAPSAT κάλεσαν τις δυνάμεις ασφαλείας σε ανυπακοή στις διαταγές.

"Μην υπακούτε"

"Ας ενώσουμε τις δυνάμεις μας, στρατιωτικοί, χωροφύλακες και αστυνομικοί, κι ας αρνηθούμε να πληρωνόμαστε για να πυροβολούμε τους φίλους μας, τους αδελφούς και τις αδελφές μας", ανέφεραν σε βίντεο που δημοσιοποίησαν.

"Οι νέοι δυσκολεύονται να βρουν δουλειά ενώ η διαφθορά και η λεηλασία του πλούτου δεν σταματούν να μεγεθύνονται και να παίρνουν διάφορες μορφές" και οι δυνάμεις ασφαλείας "καταδιώκουν, τραυματίζουν, φυλακίζουν και πυροβολούν συμπατριώτες μας", κατήγγειλαν οι στρατιωτικοί.

Το 2009, στην ίδια βάση, στρατιωτικοί είχαν στασιάσει κατά τη διάρκεια του λαϊκού ξεσηκωμού ο οποίος είχε οδηγήσει στην εξουσία τον σημερινό πρόεδρο.

"Μην υπακούτε στις διαταγές των ανωτέρων σας. Στρέψτε τα όπλα σας εναντίον αυτών που σας διατάσσουν να πυροβολήσετε τα αδέλφια σας στα όπλα", πρόσθεσαν οι στρατιωτικοί.

Το πόσοι στρατιωτικοί ανταποκρίθηκαν δεν είναι σαφές.

Το κίνημα Gen Z απαιτεί ο πρόεδρος να παραιτηθεί και έχει παρουσιάσει γραπτό κατάλογο διεκδικήσεων, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν "την έναρξη εθνικού δημοκρατικού διαλόγου" και την "πρόσβαση όλων σε βασικές υπηρεσίες", από την υδροδότηση ως την απασχόληση.

"Επαναβεβαιώνουμε σθεναρά ότι δεν επιδιώκουμε να οργανώσουμε στρατιωτικό πραξικόπημα ούτε να καταλάβουμε την εξουσία διά της βίας", ανέφερε το κίνημα σε ανακοίνωσή του, ευχαριστώντας ταυτόχρονα την CAPSAT για την "ισχυρή και ιστορική χειρονομία" της.

Ο νέος υπουργός Άμυνας Ντεραμασιντζάκα Μαναντσόα Ρακοτοαριβέλο κάλεσε τους στρατιωτικούς να παραμείνουν ψύχραιμοι κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.

"Καλούμε τους αδελφούς μας οι οποίοι δεν συμφωνούν μαζί μας να προκρίνουν τον διάλογο", είπε.

Τουλάχιστον 22 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από την έναρξη των διαδηλώσεων και πάνω από εκατό έχουν τραυματιστεί, σύμφωνα με τους πιο πρόσφατους αριθμούς του ΟΗΕ.

Ο πρόεδρος Ρατζολίνα διέψευσε τους "λαθεμένους αριθμούς" αυτούς την Τετάρτη, αντιτείνοντας πως οι "απώλειες ζωών" ανέρχονται σε 12 κι υποστηρίζοντας ότι όλα τα θύματα επιδίδονταν σε "λεηλασίες", σε "πλιάτσικα" — ήταν "διαρρήκτες".

Ενώ αρχικά έμοιαζε να υιοθετεί συμφιλιωτικό τόνο και έφθασε να αποπέμψει την κυβέρνησή του αντιδρώντας στις μαζικές κινητοποιήσεις, ο πρόεδρος σταδιακά έχει σκληρύνει πολύ τον τόνο: διόρισε στρατιωτικό στο αξίωμα του πρωθυπουργού την 6η Οκτωβρίου κι έχει ονομάσει μόλις τρεις υπουργούς μέχρι τώρα, όλους προερχόμενους από τις δυνάμεις ασφαλείας και αρμόδιους για ακριβώς αυτό: υπουργό Άμυνας, υπουργό Δημόσιας Ασφαλείας και υπουργό Χωροφυλακής.