Το καμπανάκι της ρωσικής ανάμειξης ήχησε στη Ρουμανία

Της Oana Popescu-Zamfir

Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ρουμανίας ακύρωσε τις προεδρικές εκλογές της χώρας την παραμονή του δεύτερου γύρου, επικαλούμενο υποψίες ξένης παρέμβασης, βάσει αποχαρακτηρισμένων εγγράφων.

Νωρίτερα, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας είχε επισημάνει τη Ρωσία ως εχθρικό κράτος πίσω από μια τεράστια εκστρατεία TikTok που είχε σκοπό να οδηγήσει στην εξουσία τον Καλίν Τζορτζέσκου, έναν φιλορώσο θεωρητικό συνωμοσίας του οποίου η ιδεολογία έχει τις ρίζες του στο ακροδεξιό κίνημα του Μεσοπολέμου της Ρουμανίας. Λίγο μετά την απόφαση του δικαστηρίου, μια σειρά συλλήψεων στόχευσε βασικά πρόσωπα της φερόμενης παράνομης εκστρατείας του Τζορτζέσκου.

Αντιμέτωπη με περιορισμένες επιλογές, η ρουμανική κυβέρνηση επέλεξε τον λιγότερο αντιδημοκρατικό τρόπο για να μετριάσει τη ζημιά. Το Συνταγματικό Δικαστήριο, που θεωρείται τόσο πολιτικοποιημένο όσο διορίζονται δικαστές από την κυβερνώσα κυβέρνηση, αγόρασε χρόνο για να οργανωθεί μια επανάληψη των εκλογών την άνοιξη του 2025.

Η Ρουμανία είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που ακύρωσε εκλογές λόγω υποτιθέμενης ρωσικής παρέμβασης, αν και παρόμοιοι ισχυρισμοί έχουν διατυπωθεί στο παρελθόν, όπως στη Μολδαβία. Η περίπτωση της Ρουμανίας δείχνει τον βαθμό στον οποίο ακόμη και οι χώρες του ΝΑΤΟ είναι ευάλωτες στη ρωσική ανάμειξη και πόσο πολύ οι τοπικοί θεσμοί υποτίμησαν την κοινωνική δυσαρέσκεια που ώθησε την άνοδο του Τζορτζέσκου.

Σε αυτή τη στιγμή της αβεβαιότητας και του αυξημένου κοινωνικού διχασμού, είναι ζωτικής σημασίας για τη ρουμανική κυβέρνηση να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη του κοινού στους θεσμούς του κράτους και στην εκλογική διαδικασία, ενισχύοντας παράλληλα την ανθεκτικότητα στις εξωτερικές απειλές. Χωρίς αυτά τα μέτρα, η επανάληψη των προεδρικών εκλογών το 2025 κινδυνεύει να αναπαράγει τις προκλήσεις που αντιμετωπίστηκαν το 2024.

Η πρώτη εντολή για τις αρχές είναι να κατονομάσουν και να διώξουν τους εγχώριους δράστες αυτής της υβριδικής επίθεσης, αποδεικνύοντας παράλληλα τις διασυνδέσεις τους με τη Ρωσία.

Μετά από αυτό, οι πολιτικοί πρέπει να επικεντρωθούν στη μεταρρύθμιση των πολιτικών κομμάτων και στη βελτίωση της απάντησής τους στις τρέχουσες απειλές. Τόσο τα κόμματα όσο και οι θεσμοί θα μπορούσαν να προστατεύσουν καλύτερα τις εκλογές αν δεν υποτιμούσαν την άνοδο της ακροδεξιάς και αν ανεχόντουσαν ριζοσπαστικά και εθνικιστικά στοιχεία στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των δικών τους τάξεων. Απαιτείται ενδελεχής εκκαθάριση για να διασφαλιστεί η ανθεκτικότητα.

Επιπλέον, η Ρουμανία πρέπει να προσαρμόσει τους νόμους της για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τη χειραγώγηση και την παρέμβαση ξένων πληροφοριών, η οποία θα αυξηθεί μόνο καθώς η Ρωσία προσπαθεί να υπονομεύσει τη δυτική επιρροή στην περιοχή. Ομοίως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της για να καταστήσει υπεύθυνες τις εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τον ρόλο τους στη διάδοση παραπληροφόρησης και παραπληροφόρησης και να ρυθμίσει τους γίγαντες της τεχνολογίας με πιθανή κρατική επιρροή όπως το TikTok. Η εμπειρία της Ρουμανίας προσφέρει μια σειρά προειδοποιήσεων για το μέλλον των εκλογών και των επιχειρήσεων επιρροής ευρύτερα.

Ο Τζορτζέσκου, ένας οικονομολόγος με καριέρα ριζωμένη στο κρατικό σύστημα, ήταν ουσιαστικά άγνωστος στο κοινό μέχρι που έγινε γνωστός μέσα σε λίγες εβδομάδες κατά τη διάρκεια του πρώτου γύρου της προεδρικής κούρσας, εξασφαλίζοντας το 23% των ψήφων και τερματίζοντας στην πρώτη θέση. Η αντίπαλός του, η φιλελεύθερη δήμαρχος της μικρής πόλης Έλενα Λασκόνι, ήταν η μόνη φιλοευρωπαϊκή και φιλοδημοκρατική επιλογή στην κούρσα, αλλά θεωρήθηκε ευρέως ως ανεπαρκής για τη θέση.

Ο Τζορτζέσκου αρνήθηκε να παραστεί σε συζητήσεις, συνεντεύξεις και να αποκαλύψει τις πηγές χρηματοδότησής του. Σε διαδικτυακές αναρτήσεις και βίντεο, περιέγραψε την πρόθεσή του να δημιουργήσει μια αυτάρκη ρουμανική οικονομία, να εθνικοποιήσει ξένες εταιρείες, να σταματήσει τη βοήθεια προς την Ουκρανία, να απαλλαγεί από την αντιπυραυλική ασπίδα των ΗΠΑ που φιλοξενείται στη Ρουμανία και εξέφρασε τη συμπάθειά του στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Είναι υποστηρικτής ομάδων νεολεγεωνάριων που έχουν τις ρίζες τους στη Σιδηρά Φρουρά, το εγκληματικό, θρησκευτικό φασιστικό κίνημα της δεκαετίας του 1930.

Παρά το ιστορικό αντιρωσικό αίσθημα της Ρουμανίας, μέρος του πληθυσμού έχει απογοητευτεί τόσο από την ποιότητα της πολιτικής εκπροσώπησης όσο και από την πρόσβαση στα δημόσια αγαθά. Η διεύρυνση της ανισότητας και η έλλειψη κοινωνικής δικαιοσύνης έχουν κάνει πιο ελκυστικές τις εξτρεμιστικές ιδέες και τις ελπίδες για ριζική αλλαγή. Η ρουμανική διασπορά, που αισθάνεται αποξενωμένη και υφίσταται διακρίσεις στις χώρες υποδοχής της, είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε αυτές τις ιδέες.

Ο στρατηγικός ευρωατλαντικός προσανατολισμός της Ρουμανίας καθοδηγείται από ελίτ και βασίζεται σε μια εύθραυστη λαϊκή συναίνεση, με ευρεία δυσαρέσκεια τόσο προς τους εθνικούς όσο και προς τους δυτικούς πολιτικούς. Οι κρατικοί θεσμοί έχουν υποβαθμίσει τη συσσωρευμένη οργή για χρόνια κακής διακυβέρνησης και διαφθοράς, καθώς και την απειλή που θέτει ένα αυξανόμενο ακροδεξιό κίνημα για την εθνική ασφάλεια.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.

Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου